دو روی یک سکه

پایگاه بصیرت / فتح‌الله پریشان

یادداشت: سند راهبردی حزب دموکرات آمریکا پس از ساعت‌ها کار ۱۸۷ نفر از سران و تصمیم‌گیرندگان حزب دموکرات آمریکا همزمان با گردهمایی چهار روزه این حزب برای معرفی خانم هیلاری کلینتون در مقام نماینده حزب برای کارزار انتخاباتی ریاست جمهوری این کشور در نوامبر سال جاری میلادی منتشر شد و توجه بسیاری از تحلیلگران، سیاسیون و رسانه‌های مختلف جهان را به خود جلب کرد.
این سند اگرچه به‌تندی سند رسمی سیاست‌گذاری حزب جمهوریخواه که هفته پیش در نشست کنوانسیون ملی آن حزب به همراه معرفی دونالد ترامپ به عنوان نامزد نهایی حزب تصویب شد، نیست؛ اما می‌توان گفت از رویکرد سیاست خارجی یکسانی با آن برخوردار است. آنچه در این دو سند راهبردی حزبی، به ظاهر متفاوت جلوه می‌کند؛ لحن و شیوه متفاوت آنها در برخورد با جمهوری اسلامی به منزله دشمن شماره یک آمریکاست، یعنی در دشمنی و مخالف‌خوانی با جمهوری اسلامی به لحاظ راهبردی دو روی سکه سیاست آمریکایی به شمار می‌آید. در واقع، در حالی که سند سیاست‌گذاری حزب جمهوریخواه به صراحت برجام هسته‌ای منعقد شده را توافقی شخصی بین ایران و رئیس‌جمهور فعلی آمریکا می‌داند که هیچ الزام و ضمانت حقوقی برای تداومش از سوی رئیس‌جمهور آینده ایجاد نمی‌کند، سند راهبردی حزب دموکرات چندوجهی خواهد بود؛ آنها در صورت پیروزی این حزب در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶ ضمن تأیید راه رفته اوباما در تحریم‌های هوشمند ایران در برجام و سود جستن از ابزارهای فشار موجود در این سند، رویکردشان تلاش برای شکل‌دهی سلسله برجام‌های بعدی با هدف خلع ید ایران از سایر برگ‌های قدرت خود، به ویژه در بحث نفوذ منطقه‌ای و ایجاد محدودیت در برنامه دفاعی جمهوری اسلامی ایران خواهد بود. مسلماً در چنین وضعیتی جمهوری اسلامی ایران باید با استفاده از «تجربه برجام» که رهبر انقلاب از آن به عنوان یک تجربه تاریخی دیگر در باب اعتماد نکردن به آمریکا یاد کردند، به تقویت منابع و مؤلفه‌های قدرت در درون خود بپردازد. این رویکرد، در منظر مردم ایران برای عرصه مهم گزینشی که پیش رو دارد، تعیین‌کننده خواهد بود.