وزارت ارشاد بايد تعادل ايجاد كند

(روزنامه اعتماد ـ 1395/06/14 ـ شماره 3617 ـ صفحه 12)

بعد از اين جريان سيل درخواست‌هاي غيرقانوني در ارتباط با اتفاق فرهنگي كاملا قانوني - برگزاري كنسرت‌ موسيقي - در چند استان ديگر كشور نيز به راه افتاد. كار به جايي رسيد كه گويي اصل ماجراي برگزاري كنسرت يك عمل خلاف شرع و قانون است و علي جنتي ناچار شد در گفت‌وگوي ويژه خبري بديهيات را دوباره توضيح دهد و بگويد: «بسياري از اشكالاتي كه دستگاه قضايي و ائمه جمعه به برگزاري كنسرت‌ها دارند به خود كنسرت نيست بلكه به حواشي برگزاري كنسرت‌ها است.»

پيروز ارجمند، مديركل سابق دفتر موسيقي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، در گفت‌وگو با «اعتماد» جنبه‌هاي ديگري از اين عقب‌نشيني را مورد ارزيابي قرار مي‌دهد. بخشي از اين اظهارات به سرخوردگي ناشي از تصميم وزير در بين مردم و هنرمندان پرداخته و بخش ديگر چشم‌پوشي معاونت امور هنري از ابلاغ شيوه‌نامه ممنوعيت برگزاري كنسرت در ورزشگاه‌ها را به چالش مي‌كشد كه به گفته ارجمند هسته مركزي ايجاد حواشي عليه موسيقي در ماه‌هاي اخير است.

ارجمند كه طي هفته‌هاي اخير به خراسان رضوي سفر كرده و با تعدادي از هنرمندان موسيقي استان ديدار داشته است با بيان اينكه «نامه به رييس‌جمهور كه توسط شش هزار هنرمند امضا شد براي وزارت ارشاد يك پيام مشخص دارد»، يك پرسش جدي هم مطرح مي‌كند: «اگر به گفته وزير بهداشت شش هزار پرستار بيكار شوند چه اتفاقي رخ مي‌دهد؟ قطعا بحران به وجود مي‌آيد و جناب وزير هم به طور حتم چنين كاري نخواهد كرد، اما متاسفانه آقاي جنتي اين تصميم را گرفت. من چند روز گذشته در خراسان بودم و ديدم بسياري هنرمندان دچار سرخوردگي و افسردگي شده‌اند. قانون هم كه به اين افراد بيمه بيكاري پرداخت نمي‌كند و وزارتي كه بايد حامي باشد، ناامني ايجاد كرده است.»

مديركل سابق دفتر موسيقي در ميان سكوت همه طرف‌هاي مسوول از جمله معاون امور هنري و مديركل فعلي دفتر موسيقي به انتقاد از اظهارات سخنگوي وزارت ارشاد پرداخت كه چندي قبل در گفت‌وگوي هفتگي خود با خبرنگاران عنوان كرد كه «۱۱ سال است كه در شهر مشهد كنسرت برگزار نشده است». او ادامه داد: «من به ٣٠٠ كنسرت در مشهد مجوز دادم و همه آنها در امنيت و آرامش كامل برگزار شد و اصلا مشكلي پيش نيامد. به نظرم هر صحبتي در اين زمينه براي توجيه تصميم اشتباه وزارت ارشاد صورت مي‌گيرد.»

حسين نوش‌آبادي، سخنگوي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي معتقد است كه نبايد موضع وزير را «عقب‌نشيني» بلكه «ملاحظه» بدانيم؛ ملاحظه‌اي كه گويا فقط بايد يكسويه و از جانب دولت صورت بگيرد و مخالفان دولت هيچ ملاحظه‌اي در هيچ زمينه‌اي ندارند. ارجمند در همين زمينه بيان مي‌كند: «حتي اگر فرض بگيريم لغو كنسرت‌ها پشتوانه سياسي دارد، وزارت ارشاد مي‌تواند به عنوان يك نهاد سياست‌گذار بهانه را از دست بهانه جويان بگيرد. ولي اينكه چرا مسوولان همچنان به برگزاري كنسرت در سالن‌هاي ورزشي اصرار دارند پرسش برانگيز است.»

او وزارت ارشاد را نهادي مي‌داند كه بايد بين سه ضلع «مردم، هنرمندان و دولت» تعادل ايجاد كند و درهمين رابطه مي‌گويد: «الان حمايت از تهيه‌كنندگان و برگزار‌كنندگان كنسرت‌ها بيش از مردم است. مردم بليت ٨٠ هزار توماني خريداري مي‌كنند اما روي سكوهاي سيماني سالن‌هاي ورزشي مي‌نشينند، سطح پايين استاندارد در اين مجموعه‌ها به‌گونه‌اي است كه اگر خدايي نكرده خطري رخ دهد با بحران عجيب مواجه خواهيم شد.

مجموع اين مسائل نشان مي‌دهد وزارت ارشاد منافع مردم را فداي منافع گروهي خاص كرده است.»

مديركل سابق دفتر موسيقي با بيان اينكه «وزارت ارشاد توان انجام كار ستادي ميداني ندارد» مي‌افزايد: «شما به كرات شاهد حضور ميداني وزير بهداشت در بحران‌ها هستيد. كاري كه وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي انجام نمي‌دهد. از سويي با توجه به تمام بحران‌هاي موجود در ماه‌هاي اخير، مديركل دفتر موسيقي كوچك‌ترين واكنشي نشان نداده و همه‌چيز برعهده سخنگوي وزارت گذاشته مي‌شود. ايشان هم به اين دليل كه از نزديك درگير ماجرا نيست و در حوزه موسيقي تخصص ندارد پاسخ‌هاي قانع‌كننده نمي‌دهد و مسائل پيچيده‌تر مي‌شود.»

ارجمند از سويي به بخش ديگري از انتقادهاي خود اشاره مي‌كند و شرايط پيش آمده را نتيجه تلاش براي به دست آوردن دل همه طرف‌ها مي‌داند. او تاكيد دارد «يكي از شاخصه‌هاي مديريت كارآمد اين است كه در بعضي موارد ايستادگي كند.» اين هنرمند در توضيح اظهاراتش به قدرت بعضي چهره‌هاي موسيقي كه همزمان به عنوان سرمايه‌گذار و كنسرت‌گذار فعاليت ‌مي‌كنند، اشاره كرده و مي‌گويد: «وزارت ارشاد در نخستين قدم بايد پاي جلوگيري از برگزاري كنسرت در ورزشگاه بايستد. مي‌دانم شركت‌هاي برگزار‌كننده و بعضي هنرمندان در برابر اين تصميم مقاومت مي‌كنند؛ ولي باتوجه به شرايط پيش آمده عليه دولت ساخت سالن‌هاي حرفه‌اي براي جلوگيري از حواشي ضروري است. به اين ترتيب ناهنجاري‌ها كاهش مي‌يابد و بهانه از دست بهانه‌جويان گرفته مي‌شود.»

اما بعد از اينكه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي در مورد كنسرت‌ها تصميمش را اعلام كرد تير انتقادات به سمتش روانه شد تا جايي كه بالاترين مرجع دولت يعني رييس جمهور هم لب به انتقاد مستقيم از وزير ارشادش گشود و گفت: «هر كس كه صبح بيدار مي‌شود و يك تريبون پيدا مي‌كند، نمي‌تواند قانونگذاري كند و وزير ما هم نبايد تبعيت كند و بايد تابع قانون باشد.»

علي مطهري، نايب‌رييس مجلس شوراي اسلامي، صرف ‌نظر كردن وزارت ارشاد از برگزاري كنسرت در مشهد را «عقب‌نشيني» ناميده و اين‌طور عنوان كرد كه استان خراسان رضوي «خودمختار» نيست كه از قانون برگزاري كنسرت مستثني باشد.

در ادامه اين واكنش‌ها نيز شش هزار هنرمند زير نامه‌اي خطاب رييس‌جمهور را امضا كردند و «خواستار برخورد عملي، روشن و الزام‌آور دولت و نظام جمهوري اسلامي در جهت احياي حق سلب‌شده‌ مذكور و نيز تضمين جدي عدم تكرار اين وضعيت» شدند.

دادستاني تهران در چنين شرايطي اعلام كرد براي برگزاري بدون حاشيه كنسرت‌هاي موسيقي سه شرط دارد. عباس جعفري دولت‌آبادي در دومين نشست دادستاني تهران به موضوع برگزاري كنسرت‌ها و مشكلات ناشي از آن پرداخت و با يادآوري اين نكته كه، اين مراسم از قديم‌الايام برگزار مي‌شده و موضوع جديدي نيست، گفت: «دادستاني تهران پيشنهاد مي‌كند برگزاري كنسرت‌ها در تهران منوط به تضمين و تامين امنيت مراسم از سوي استاندار يا فرماندار تهران، تضمين سلامت محتواي برنامه ارايه شده توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و ضبط رسمي مراسم از سوي پليس باشد.»

دولت‌آبادي توجه به اين سه پيشنهاد را مانع از ايجاد تنش در برگزاري كنسرت‌ها و لغو آنها دانست. حسين نوش‌آبادي نيز به فاصله‌اي اندك از پذيرش اين پيشنهادها خبر داد. پيروز ارجمند اما انتقادهاي وارد شده به عرصه موسيقي را «برآمده از نگاه امنيتي و نه فرهنگي» دانست كه عرصه فرهنگ و هنر را با چالش مواجه مي‌كند. او فيلمبرداري ناجا از برگزاري كنسرت‌ها را اتفاق جديدي ندانسته و مي‌گويد: «قوانين ناجا و اداره اماكن اين‌طور است كه يك دوربين همواره در سالن‌هاي كنسرت وجود دارد. ما در اين مورد مشكلي نداريم. چون كاركرد ايمني و امنيتي دارد كه كمك‌كننده است. اما مثلا يك سالن كنسرت با تئاتر يا سينما چه تفاوتي دارد؟ آيا آنجا فيلمبرداري مي‌كنيم؟ يا مثلا بازي تيم‌هاي فوتبال با ناهنجاري‌هاي گوناگون فيلمبرداري مي‌شود؟»

او با تاكيد بر اينكه «آيين‌نامه قديمي برگزاري كنسرت‌ها پاسخگوي نيازهاي امروز نيست» و ادامه مي‌دهد: «اما در شيوه‌نامه جديد مسووليت تمام افراد درگير در برگزاري كنسرت‌ها ديده شده كه اگر مسوولان خوب پيش بروند شاهد كاهش ناهنجاري‌ها در برگزاري خواهيم بود. دولت بايد به حمايت از بخش خصوصي براي ساخت سالن‌هاي حرفه‌اي فكر كند. اين سالن‌ها از نظر معماري ويژگي‌هايي دارد كه مخاطب ناچار به رعايت الزامات يك مكان فرهنگي مي‌شود. مثل راهروهاي بيمارستان كه خودبه‌خود موجب خواهد شد شما سكوت را رعايت كنيد.»

ارجمند از اين اظهارات به عنوان «اتمام حجت» ياد كرد و افزود: «تا وقتي كنسرت‌ها در سالن‌هاي ورزشي برگزار مي‌شود بايد منتظر چنين مسائلي باشيم. زماني كه من مسووليت داشتم آسيب‌شناسي صورت گرفت و با يك همگرايي جمعي در اصفهان و خراسان نيز شاهد برگزاري كنسرت بوديم. اما وزارت ارشاد در ماه‌هاي اخير به سوي پاك كردن صورت مساله پيش رفته است.»

اين مدير با اشاره به اينكه «در كشمكش‌هاي اخير موسيقي و موسيقيدان ناديده گرفته مي‌شود.» مي‌گويد: «احدي به هنرمندان فكر نمي‌كند و وزارت ارشاد نبايد زير بار اين درخواست برود. در قانون ديده نشده كه دادستان يا امام جمعه بتواند به تنهايي جلوي برگزاري كنسرت را بگيرد مگر در صورت وجود مستندات قطعي؛ مثل بمب‌گذاري. از طرفي ما در حال جنگ نيستيم و كشور امنيت دارد و ما نبايد ناامني كاذب ايجاد كنيم.»

مديركل سابق دفتر موسيقي با تاكيد بر اينكه « دولت بايد نهضت ساخت سالن‌هاي خصوصي در عرصه موسيقي به راه مي‌انداخت»، مي‌گويد: «وقتي من ممنوعيت برپايي كنسرت در سالن ورزشي را اجرا كردم سه تهيه‌كننده در حال ساخت سالن بودند ولي مديران براي تامين نظر عده‌اي اين بخشنامه را لغو كردند. امروز به بهاي راضي بودن يك گروه اندك شاهد توقف ساخت و سازها هستيم.» ارجمند در همين رابطه به نكته قابل تاملي اشاره كرده و ادامه مي‌دهد: «سال ٩٢ بودجه سازمان فرهنگي، هنري شهرداري تهران چهار برابر كل وزارت و ارشاد بود اما هيچ سالن موسيقي ساخته نشد.»

با توجه به اظهارات اخير امام جمعه مشهد چنين به نظر مي‌رسد كه بايد صحبت‌هاي پيروز ارجمند را جدي گرفت. احمد علم‌الهدي كه سخنان ماه‌هاي اخيرش موجي از تشويش و نگراني در ميان جمع چندهزار نفري هنرمندان موسيقي به‌ويژه در خراسان رضوي را به وجود آورده، چندي قبل در گفت‌وگويي بيان كرد: «من به عنوان يك طلبه در مورد موسيقي نظري دارم كه شايد از نظر بسياري مراجع بازتر باشد.»

او در پاسخ به اين پرسش كه خودش هم موسيقي گوش مي‌دهد يا خير؟ مي‌گويد: «بعضي از موسيقي‌ها را گوش مي‌كنم اما نه همه را.» امام جمعه مشهد در اظهاراتي كه تاييد گفته‌هاي ارجمند به نظر مي‌رسد، ادامه مي‌دهد: «از يكي از اين كنسرت‌ها و نه همه‌اش من فيلمي دارم كه اگر آن را به هر مرجع تقليدي نشان دهند، نخواهد گفت اين برنامه بدون اشكال است.»

حسين نوش‌آبادي، سخنگوي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي در پاسخ به پيگيري «اعتماد» در ارتباط با مسائل به وجود آمده تبيين مواضع اخير وزارت متبوعش را به جلسه روز دوشنبه با خبرنگاران موكول كرد چراكه اعتقاد داشت بازتاب اين مواضع در رسانه‌ها آنچنان كه بايد اتفاق نيفتاده است.

http://etemadnewspaper.ir/?News_Id=53513

ش.د9501773