حرف روز/ زنگ خطر برای بانک‌ها

پایگاه بصیرت / علی قاسمی

یادداشت: انتشار گزارش صورت‌های مالی بانک‌های دولتی و خصوصی نشان می‌دهد، از مجموع ۲۹ بانک فعال در کشور هشت بانک زیان‌ده و ۱۴ بانک با کاهش سود خالص روبه‌رو شده‌اند. بالا رفتن نرخ تورم، ضعف بازار سرمایه، زیان‌ده بودن بازارهای موازی و جمع‌آوری نقدینگی جامعه در چند سال گذشته سبب شد نرخ سود بانکی هم بی‌رویه افزایش یابد، البته بسیاری از کارشناسان هشدار داده بودند که تداوم این کار می‌تواند در آینده چالش جبران‌ناپذیری را برای اقتصاد کشور، به ویژه نظام بانکی ایجاد کند؛ اما با وجود هشدار کارشناسان اقتصادی از مدت‌ها پیش، بانک مرکزی به تازگی نسبت به ادامه این وضعیت نگران شده و به دنبال طرح‌هایی است تا بخشی از مشکلات بانک‌ها را حل کند. به نظر می‌رسد، تا دیر نشده است باید برای حل این معضل چند اقدام اساسی صورت گیرد که به اختصار به آنها اشاره می‌شود:
۱- مهم‌ترین وظیفه نظام بانکی، تجهیز منابع مالی و تخصیص و توزیع آن در بخش‌های مختلف اقتصاد و بین فعالان اقتصادی است و هر چه نظام بانکی در جذب و تجهیز منابع مالی و تخصیص آن بهتر عمل کند، فضای کسب و کار، تولید و اشتغال بهتر خواهد شد، در غیر این‌صورت منابع اتلاف شده و به معوقات بانکی تبدیل خواهد شد؛ از این رو ضروری است بانک مرکزی کلیه بانک‌ها را ملزم کند تا تسهیلات تکلیفی و سرمایه‌گذاری خود و سپرده‌گذاران را در بخش‌های مولد که قابلیت نقدشوندگی دارند، به کار گیرند.
۲- بانک مرکزی ضروری است به این جمع‌بندی برسد که در اصلاح ساختار بانک‌ها باید تعداد بانک‌های خصوصی و دولتی را کاهش دهد و برای عملی کردن آن چند بانک را با هم ادغام کند؛ اما در چگونگی ادغام و نوع بانک‌ها و شیوه اجرای آن باید بدون جانبداری مطالعات دقیق، علمی و مستدل صورت گیرد تا اجحافی در حق بانک‌ها نشود. البته قابلیت اجرای آن به این آسانی نیست، ولی باید به آن تن داد.
۳- با توجه به کاهش شدید سود بانک‌ها در ماه‌های گذشته به هیچ وجه بانک مرکزی برای تأسیس بانک جدید مجوز صادر نکند.