(روزنامه اعتماد - 1395/08/18 - شماره 3668 - صفحه 12)
مراسم توديع و معارفه علي جنتي، وزير پيشين ارشاد و سيدرضا صالحي اميري، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي عصر ديروز در تالار وحدت برگزار شد. مراسمي كه در آن اسحاق جهانگيري، معاون اول رييسجمهور و جمعي از چهرههاي فرهنگي و هنري حضور داشتند و تعدادي از آنها نيز در سخنرانيهايي كوتاه از دغدغههاي عمده اهالي فرهنگ و هنر صحبت كردند. محمد سرير به نمايندگي از جامعه موسيقي به عنوان نخستين سخنران اين مراسم وجود تحولات و تغييرات را در ساختار اداري لازم دانست اما به اين موضوع اشاره كرد كه اگر اين تغييرات با طرح و برنامه همراه باشد موجب عبور از موانع خواهد شد. سرير در بخش ديگري از صحبتهايش با اشاره به اينكه فضاي نقد هم بايد باز باشد از فعاليتهاي علي جنتي و سابقه آشنايياش با او گفت: «از زمان فعاليت جناب جنتي در كويت با ايشان آشنا هستم.
سياست ديپلماسي اينگونه ايجاب ميكرد. ايشان از همه امكانات براي روابط فرهنگي استفاده ميكردند.» او در بخش پاياني صحبتهايش خطاب به صالحي اميري از خواستههاي اهالي فرهنگ و هنر هم صحبت كرد: «راه روشن تدبير دولت بايد پيگيري شود. فضاي لازم براي ساخت جامعه و خواستههاي جوانان، نگاه واقعبينانه به هنر است. هنرمند نبايد بر اثر آسيبها كنار رود. بياييم و بر اساس اعتقاد براي نسلهاي آينده كار كنيم. آقاي اميري راه سختي پيش رو دارند تا هنري كه در برخي صحنهها افتخار اين مرز و بوم است را حفظ و گسترش دهيم.»
عبدالجبار كاكايي در ادامه اين مراسم شعري خواند و ثبات و سكون در وزارت ارشاد را يكي از آرزوهايش عنوان كرد. محمود آموزگار، رييس اتحاديه ناشران و كتابفروشان شهر تهران سخنران ديگر اين مراسم بود. او با اشاره به بحث واسپاري نشر به بخش خصوصي و تشكلهاي صنفي و معافيت مالياتي ناشران، اين اقدامات را از جمله فعاليتهاي مثبت علي جنتي در وزارت ارشاد عنوان كرد. آموزگار با اشاره به كوتاه بودن فرصت براي وزير ارشاد جديد در دولت يازدهم به صالحي اميري اشاره كرد و گفت: «صالحي اميري با پيشينه فراوان در حوزه مطالعه و پژوهش در حوزههاي فرهنگي به ويژه حوزه نشر اقدامات مفيد و موثري انجام داد. با توجه به اينكه درد را ميشناسد اميدوارم ايشان براي نخستين بار برنامهاي را تدوين كند كه مقصد ما را مشخص كند.»
خشايار اعتمادي ديگر سخنران اين مراسم هم در سخناني گفت: «جنتي با رويكرد عقلانيت و تدبير همراه و حامي هنرمندان بود. شايبهاي كه از چند سال پيش با عنوان اختلاف مجلس و دولت پيشآمد. سال گذشته با نامگذاري سال انسجام از سوي رهبري، مطرح شد و جايگزيني صالحي هم در راستاي همين دغدغه است.» اعتمادي خطاب به وزير جديد هم در صحبتهاي كوتاهي گفت: «خدا به شما صبر بدهد چون انتظارات اهل فرهنگ و هنر تمامي ندارد، چون هنر تمامي ندارد. جامعه هنري انتظار دارند شما چتر حمايت خود را بر آنها بگسترانيد. » اعتمادي در پايان خواستار صيانت از مجوزهاي وزارت ارشاد شد تا اين مجوزها قاطعيت لازم را داشته باشند.
طائرپور: اهالي هنر امنيت ميخواهند
سخنران بعدي فرشته طائرپور بود كه به نمايندگي از سينماگران نامهاي را خواند. نامهاي كه شروعش خطاب به علي جنتي بود و يادآور ميشد كه پذيرش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي اگر چه اولويت اول جنتي نبوده است، اما شاخصترين ويژگي او براي هنرمندان اين بود كه حاشيه امني براي سينما ايجاد كرد؛ «امروز كه ميرويد، ترديد ندارم سينما را بيش از پيش دوست داريد و همچنان از آن حمايت خواهيد كرد. سينماي ايران آنقدر وفا دارد كه از شما تشكر كند كه در بسته خانهاش را گشوديد، سالنها را افزايش داديد و با صنف تعامل كرديد. » طائرپور در بخش ديگري از اين نامه سينماگران خطاب به وزير جديد گفت؛ «مشكلات معيشتي و بيمه هنرمندان تفكيك شده و مشخص است و كافي است به منابع مراجعه كنيد و با صنف جلسه بگذاريد. سينما از شما امنيت فراگير ميخواهد. »
طائرپور در بخش پاياني صحبتهايش پرسشهايي هم از جانب اهالي سينما مطرح كرد كه يكي از آنها درباره وضعيت تبليغات فيلمها در رسانه ملي و حاشيههايي كه در مورد تبليغ اين فيلمها در شبكههاي ماهوارهاي ايجاد شده بود. طائرپور همچنين خطاب به صالحياميري اين سوال را مطرح كرد كه وقتي فيلمي را از پرده پايين ميكشند شما چه خواهيد كرد و آيا اين را خواهيد فهماند كه وزارت ارشاد با گشت ارشاد متفاوت است؟ او در پايان خطاب به وزير جديد ارشاد به اين موضوع اشاره كرد كه هنرمند، تهيهكننده، سينماگر، خبرنگار و همه اهالي كه در اين حوزه حضور دارند، از شما امنيت ميخواهند.
دعايي: هردوي شما عزيز هستيد
حجتالاسلام سيدمحمود دعايي، سخنران ديگر اين مراسم بود كه در بخش ابتدايي صحبتهايش از علي جنتي و دوران سهساله وزارت او گفت: «روزي كه خدمت رييسجمهور رسيدم نظر ديگري براي وزارت ارشاد داشتم، اما وقتي با اين نازنين آشنا شدم و او وزير شد اين انتخاب را تحسين كردم. متاسفم كه در لحظات پاياني به گونهاي مقرر شد كه اين نازنين از صحنه كنار برود. » دعايي با اشاره به خاطرهاي از جنتي پيش از انقلاب ادامه داد: «آقاي جنتي قبل از انقلاب حق زيادي به گردن من داشت. آن زمان مدركي نياز داشتيم كه بتوانيم از مرز عبور كنيم و به حج برويم. آقاي جنتي مدارك مطمئني را در اختيار ما گذاشت و پاسپورتهايي به من و همسرم داد تا با هم سه بار به حج برويم. » دعايي با اشاره به اين اقدامات خطاب به جنتي گفت: «بعد از انقلاب هم منصبهاي مهمي در اختيار داشتهايد و از شما به خوبي ياد ميكنند و گواراي شما باد اين ذكر خيري كه از شما ميكنند. دعايي با اشاره به معاونان علي جنتي در وزارت ارشاد ادامه داد: «شما ياران برجستهاي را در دوران وزارت ارشاد انتخاب كرديد. معاونت فرهنگي شما يكي از بندگان صالح و شايسته خداست. دانشآموخته حوزه و دانشگاه كه در دوران تصدياش بسياري از دغدغههاي اهل معرفت حل شد.
در صحنه مطبوعات هم ياران شايستهاي انتخاب كرديد و جامعه مطبوعاتي كشور را در امنيت و آرامش خاصي فروبرديد. در عرصه سينمايي يار عزيزمان آقاي ايوبي را به خوبي ميشناسيم. او در دوراني كه در فرانسه بود منشا خدمات بسيار ارزشمندي در جذب استعدادهاي درخشان خارج از كشور شد و جمع هنرمند فرهيخته كشور را اميدوار كرد.» دعايي خطاب به صالحياميري اين سمت را به او تبريك گفت و ابراز اميدواري كرد كه او قدر نيروهايي كه تحويل گرفته را بداند و ادامه داد: «هر دوي شما عزيز هستيد. آقاي صالحي شما در دورهاي كه بر كتابخانه ملي تصدي داشتيد به شايستگي نشان داديد حقشناس هستيد و مطمئنا دستاوردهاي شما در دوران جديد هم ميتواند ثمربخش باشد. »
جنتي: هر هفته يك چالش داشتيم
اما بعد از اين صحبتها نوبت به علي جنتي، وزير مستعفي ارشاد رسيد؛ صحبتهايي كه با خطبه شقشقيه اميرالمومنين آغاز شد. جنتي در ادامه صحبتهايش دنبال ارايه گزارش نيست و آنچه در اين دو سال در وزارت ارشاد انجام شده حاصل به كارگيري نيروهاي مومن و معتقد و كارآمد و توجه به سياستهاي دولت تدبير و اميد بود كه رييسجمهور آنها را مطرح كرده بود.
او اين سياستها را حمايت از آزاد انديشي، آزاديبيان، قانونگرايي و توجه كافي به اصحاب فرهنگ و هنر عنوان كرد و از تلاش اين وزارتخانه براي حفظ كرامت و حرمت هنرمندان حرف زد. صيانت از فرهنگ و هويت ديني، ملي و مذهبي و تفويض آزاديهاي قانوني، رونق اقتصاد فرهنگ و هنر، كمك به ارتقاي فرهنگ و نهادهاي صنفي موارد ديگري بود كه جنتي در ادامه صحبتهايش به آن اشاره كرد. او سپس به تشريح سرفصلهاي سياستهاي وزارت ارشاد در سه سال گذشته پرداخت و به بخشي از چالشهاي اين وزارتخانه در طول اين مدت اشاره كرد. يكي از آنها اتاقهاي فكري بود كه همزمان با آغاز فعاليت دولت كار خود را شروع كرد و بعدتر شكل عملياتي به خود گرفت. جنتي به چند نمونه از كارشكنيهاي اين اتاقهاي فكر اشاره كرد و گفت: «در حوزه كتاب، اتاق فكري در جستوجوي يك پاراگراف يا عكس بود كه با سليقهاش متفاوت باشد و بعد آن را به صورت بولتنهاي هفتگي به امامان جمعه و مقامات ارايه كند و بگويند فرهنگ كشور دچار ولنگاري شده است.» علي جنتي با اشاره به چالشهايي كه در وزارت ارشاد با آنها روبهرو بودهاند توضيح داد: «هر هفته يك چالش داشتيم. ميگفتند دولت جديد مميزي كتاب را برداشته در حالي كه ما ميخواستيم مميزي پيش از نشر را به ناشران واگذار كنيم. علاوه بر اين چرا كه دولت قبلي سه سال در حوزه كتاب بدون نظارت عمل كرد. »
او با اشاره به اتاق فكرهاي مشابهي در حوزههاي ديگر ادامه داد: «اتاق فكر بعدي در حوزه موسيقي بود كه با بهرهگيري از رسانههايشان يكبار بحث تمخواني خانمها را مطرح كردند و يكبار به پوشش نوازندگان ايراد گرفتند. ما شيوهنامه موسيقي را ارايه داديم اما آنها اينبار به پوشش تماشاگران ايراد گرفتند و ما براي آنها هم تكليف تعيين كرديم. بعد از آن يكسري از شهرها مثل مشهد قم و شيراز گفتند نبايد در شهر ما كنسرت برگزار شود و امامان جمعه و دستگاه قضايي و نيروي انتظامي و نيروهاي خودسر در برابر كنسرت مقابله كردند. اتاق فكر مقابله با هنرهاي نمايشي هم منتظر يك ايراد كوچك بود در حالي كه در تهران شبانه بيش از صد نمايش اجرا ميشود و نميتوان هر شب همه اينها را نظارت كرد. » علي جنتي در بخش پاياني صحبتهايش از نگاهي كه در طول اين چند سال در وزارت ارشاد حاكم بوده صحبت كرد، نگاهي كه با هدف حمايت از همه هنرمندان و كم كردن زاويه اصحاب فرهنگ و هنر با نظام بوده است؛ «جمع كردن انديشههاي متعارض در كشور بسيار سخت است و نميتوان كشور را با يك سليقه اداره كرد. كشور نيازمند نشاط است اما عدهاي به همه سرمايههاي اجتماعي كشور چوب حراج ميزنند كه نتيحه آن بياعتمادي به نظام است. »
جهانگيري: برخورد مديران فرهنگي بايد به دور از افراط و تفريط باشد
جهانگيري ديگر سخنران اين مراسم گفت: «هر دو اين افراد براي ما شناخته شده هستند و نياز به توضيح ندارند. آقاي جنتي مدير همهجانبهنگر، منصف، توانا و انقلابي كه عمر خود را در را در راه پيشرفت كشور و نظام صرف كرده است و ما متاسفم هستيم از ادامه حضور ايشان در وزارت ارشاد محروم شديم.»
او به سختيهاي شروع كار جنتي در بخش فرهنگ اشاره كرد: «در اين سه سال تلاش كردند اطمينان، آرامش و اميد به فرهنگ و هنر بازگردد و فرهيختگاني كه ميتوانند جامعهاي سراسر با نشاط و اميد به آينده بسازند نيز كار خود را با اطمينان پيش ببرند. آقاي صالحياميري هم قرار است با تاكيد رييسجمهور به همين مسير ادامه دهد.»
معاون اول رييسجمهور به فعاليتهاي گذشته صالحياميري در بخش فرهنگ پرداخت و اين تجربهها را در مسير اداره وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي گرانبها دانست. جهانگيري پذيرش مسووليت از سوي صالحياميري در فاصله چند ماه باقيمانده به پايان دولت را «بيانگر عزت نفس و روح خدمتگذاري» او دانست و در ادامه افزود: «حوزه فعاليت وزارت فرهنگ و ارشاد گسترده است و همه نخبگان فرهنگي، اجتماعي، هنري و عموم شهروندان مخاطب آن هستند. هيچ عرصهاي از فرهنگ و هنر جدا نيست.»
جهانگيري «قدرت فرهنگ را از سياست و اقتصاد بيشتر و قويتر» دانست كه به ويژه در ارتباط با «آسيبهاي اجتماعي» و «مبارزه با مفاسد اقتصادي» و «توسعه اقتصادي» به بخش فرهنگ اتكاي زيادي شده است.
معاون اول رييسجمهور همچنين تاكيد كرد: «هرچه پيش رفتهايم قدرت قانوني و قدرت حقوقي وزارت ارشاد كاهش پيدا كرده و امكانات مادي اين نهاد به دليل تعدد سازمانها و ارگانهايي كه سهمي را به خود اختصاص دادهاند، كاهش يافته است. اتفاقا آن دستگاهها نه پاسخگو هستند و در بررسيهاي وضعيت فرهنگي كشور به هيچوجه مورد پرسش واقع نميشوند كه در مقابل امكاناتي كه در اختيار داشتهاند، چه اقداماتي انجام دادهاند.»
اين عضو كابينه دولت يازدهم مسووليت وزارت فرهنگ و ارشاد را «قدرتمند كردن بخش فرهنگ» دانست، چون به گفته او «فرهنگ ضعيف به اقتصاد، سياست و ديپلماسي ناتوان و ضعيف منجر ميشود.» جهانگيري در ادامه صحبتهاي خود خاطرنشان كرد: «ما اگر به ايران و ديپلماسي قدرتمند در جهان فكر ميكنيم بايد به اين بخش اهميت بدهيم و آقاي جنتي با وجود كمبودهايي كه وجود داشت به خوبي در اين اين مسير گام برداشت.»
او «بازگشت قانون و مبارزه با فساد و قانونگريزي» را مسووليت دولت از ابتداي شروع كار عنوان كرد و ادامه داد: «ارتقاي سرمايههاي فرهنگي و جلب اعتماد از دست رفته مردم به نظام از جمله برنامهها بوده كه در همه بخشها دنبال شده است.» به گفته جهانگيري «اگر اعتماد افزايش پيدا كند و همه موانع را يكي پس از ديگري پشت سر خواهيم گذاشت. اما اگر اعتماد عمومي تضعيف شود با مشكل مواجه خواهيم شد.»
بايد رويكردهاي سياسي و امنيتي را به رويكردهاي علمي و فرهنگي تغيير دهيم. «برخورد مديران فرهنگي بايد حكيمانه و به دور از افراط و تفريط باشد.»
بخش پاياني صحبتهايش را به اقتصاد مقاومتي اختصاص داد كه به گفته او در بخش فرهنگ ظرفيت بسيار بالايي نسبت به ديگر حوزهها وجود دارد.
صالحياميري: گفتوگوي فرهنگي را آغاز ميكنيم
سيدرضا صالحياميري، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي آخرين سخنران اين مراسم بود. او مهمترين نياز جامعه فرهنگي را امنيت فكر، قلم و بيان دانست و گفت كه براي رسيدن به اين امنيت نيازمند اخلاق هستيم، چرا كه بد اخلاقي همچون زهري است كه انسانيت را زايل ميكند. او گفتوگو را نياز عاجل جامعه ايران برشمرد و افزود: «گفتوگو باعث كاهش عصبيت ميشود و در همين راستا در وزارت ارشاد حركت جديد گفتوگوي فرهنگي را آغاز ميكنيم.» صالحي اميري از به رسميت شناختن اصل تنوع و تكثير فرهنگي به عنوان ديگر برنامههاي خود ياد كرد و توضيح داد كه «نميتوانيم خودانگاري و مطلقانگاري داشته باشيم. » او در بخش ديگري از صحبتهايش گفت: «باور دارم بايد عرصه فرهنگي را از اجبار دور كنيم. فرهنگ عرصه باورهاست نه بايدها. اما بايد از رويكردهاي اجباري دوري كنيم و عقلانيت، جامعنگري و واقعنگري را سرلوحه كار خود قرار دهيم.» او از گفتمان مقام معظم رهبري به عنوان گفتمان نظام ياد كرد و گفت كه بايد سياستهاي ارشاد بر مبناي اين گفتمان جاري باشد، همچنانكه بايد دغدغه مراجع و امامان جمعه را هم رفع كنيم.
http://etemadnewspaper.ir/?News_Id=59511
ش.د9502543