رسانه های آمریکایی چهارشنبه (6 بهمن) پیش نویس دستورالعملی را منتشر کردند که بر اساس آن صدور هرگونه ویزا برای اتباع 7 کشور مسلمان ممنوع است. این کشورها عبارتند از؛ ایران، عراق، سوریه، یمن، سودان، لیبی و یمن.
دونالد ترامپ خیلی زود، یعنی روز جمعه این دستور اجرایی را به امضاء رساند که به زعم وی، «تدابیر سختگیرانه ای» را برای ممانعت از ورود تروریست های خارجی به داخل آمریکا وضع می نماید. «دونالد ترامپ» در مراسم ادای سوگند «جیمز ماتیس» وزیر دفاع این کشور در ارتباط با امضای این دستور اجرایی (executive order) گفت که «در حال وضع تدابیری جدید برای بررسی دقیقِ سوابق متقاضیان روادید است که هدف از آن، ممانعت از ورود تروریست های اسلام گرای افراطی به خاک آمریکا است.»
البته پیش تر خبرگزاری فرانسه در خبری تاکید کرده بود که معلوم نیست متن منتشر شده، متن نهایی شده برای امضای رئیسجمهوری آمریکا باشد و شاید تغییرات اندکی در ان اعمال شود.
عمل به وعده های انتخاباتی!
ترامپ مدعی است این بخشی از سیاست های دولت وی برای عمل به تعهداتی است که در دوران رقابت های انتخاباتی داده بود. وی در دوره مبارزه انتخاباتی خود، «جلوگیریِ کامل از ورود مسلمانان به آمریکا» را خواستار شد و ادعا کرد این سیاست بحث انگیز به حفاظت از آمریکا در برابر حملات جهادگرایان منجر خواهد شد.
ترامپ همچنین وعده داد مهاجرت (به آمریکا) از آن مناطق دنیا که سابقه تروریستی اثبات شده علیه آمریکا، اروپا یا متحدان این کشور دارند، به تعلیق در آورد.
همچنین ترامپ یک روز پیش از مراسم تحلیف خود گفته بود؛ تعهد می دهم زمین را از تروریسم اسلام رادیکال پاک کنم!
11 سپتامبر؛ بهانه ای برای تمام فصول
رئیس جمهور آمریکا در نخستین مصاحبه خود از زمان ورود به کاخ سفید با شبکه «ایبیسی نیوز» گفت و گو کرد و درباره این سیاست دولت خود توضیحاتی ارائه کرد و مدعی شد این کار وی برای آن است که جلوی تکرار 11 سپتامبر دیگری را بگیرد.
وی در این باره گفت: «افرادی که وارد آمریکا میشوند در بسیاری از موارد و در برخی موارد، نیات پلیدی دارند. من چنین چیزی را نمیخواهم. آنها داعش هستند و با ادعای جعلی میآیند. من چنین چیزی نمیخواهم.»
ترامپ ادامه داد: «ما قرار است بررسیهای شدیدی در تمامی موارد داشتته باشیم. منظورم این است که بررسیهای شدیدی داریم و اگر فکر کنیم حتی یک شانس کوچک برای ایجاد مشکل (در خاک آمریکا) وجود داشته باشد، اجازه ورود به این افراد را نمیدهیم.»
رئیسجمهور آمریکا در مورد اینکه چرا نام کشورهایی چون عربستان و پاکستان در این فهرست نیست، توضیح داد: «ما کشورهای خاصی را محروم کردیم، اما برای کشورهای دیگر نیز بررسیهای سخت و شدیدی داریم. ورود به آمریکا سخت خواهد شد.»
ترامپ تأکید کرد: «در حال حاضر ورود به آمریکا خیلی ساده است. قرار است خیلی خیلی سخت شود. من نمیخواهم اقدامات تروریستی در این کشور به وقوع بپیوندد. به اتفاقی که در سن برناردینو افتاد نگاه کنید. به اتفاقاتی که کلاً افتاده است، نگاه کنید. به اتفاقاتی که در مرکز تجارت جهانی افتاده است، نگاه کنید.»
جزئیات دستور اجرایی ترامپ چیست؟
• بر اساس متن پیش نویس ورود پناهجویان از کشور سوریه ممنوع میشود.
• پذیرش پناهجویان به مدت ۴ ماه تعلیق میشود. تنها پس از این مدت است که با بررسی دقیق دولت و نهادهای امنیتی و اطلاعاتی آمریکا تنها از کشورهای معینی پناهجو پذیرفته خواهد شد.
• شمار پناهجویانی که پس از پایان مهلت تعیین شده حق ورود به آمریکا را خواهند یافت، در سال ۲۰۱۷ بالغ بر ۵۰ هزار نفر است. به این ترتیب، تعداد پناهجویانی که پذیرفته میشوند کمتر از نصف آن چیزی خواهد بود که دولت اوباما برای سال جاری میلادی (۲۰۱۷) پیش بینی کرده است. بر اساس تصمیم دولت اوباما قرار بود در سال جاری آمریکا ۱۱۰ هزار پناهجو بپذیرد.
• سفر شهروندان ایران و ۶ کشور یاد شده دیگر، چه به قصد مهاجرت یا گردشگری به مدت ۳۰ روز ممنوع شده است. پس از آن نیز تنها پس از بررسی دقیق و موردی اجازه سفر به شهروندان این کشورها داده خواهد شد.
• اعطای ویزا به شهروندان کشورهای یاد شده به حالت تعلیق در میآید. دولت آمریکا پس از آن دادن ویزا به شهروندان این کشورها را منوط به دریافت اطلاعات دقیق از دولتهای این کشورها کرده است. قرار است که سازمان اطلاعاتی و امنیتی آمریکا ظرف ۶۰ روز لیستی از کشورهایی تهیه کند که از همکاری با آمریکا در زمینه داد و ستد اطلاعات خودداری کردهاند. از ورود شهروندان چنین کشورهایی به خاک آمریکا جلوگیری خواهد شد.
• ورود و خروج به آمریکا تنها پس از کنترل دادههای بیومتریک (آخرین و پیشرفته ترین علم تشخیص هویت شامل پیچیده و منحصر به فردترین اطلاعات و داده ها) همه مسافران ممکن است. اعطای ویزای غیر مهاجرتی از این پس نیازمند مصاحبه حضوری فرد متقاضی در نمایندگیهای سیاسی آمریکا خواهد بود.
• دولت ترامپ بر آن است تا ظرف ۱۸۰ روز لیستی از همه شهروندان خارجیتبار آمریکا تهیه کند که پس از ورود به خاک آمریکا گرایشی افراطی یافتهاند. در عین حال قرار است اطلاعات مربوط به قتلهای ناموسی در آمریکا گردآوری شود.
اولین واکنش
نخستین واکنش به تصمیمات ترامپ از داخل آمریکا بود. در حالی که فرامین جنجالی رئیسجمهور آمریکا با اظهارات دوگانۀ مقامات آمریکایی روبرو شده است و برخی از این فرامین، ستایش و برخی به شدت آنها را نقد میکنند، هزاران آمریکایی در نیویورک علیه ترامپ تظاهرات کردند.
بر اساس گزارش خبرگزاری فرانسه، هزاران نفر روز چهارشنبه در شهر نیویورک آمریکا برای اعتراض به ساخت دیوار مرزی آمریکا-مکزیک و قوانین سخت مهاجرتی به خیابانها ریختند.
مردم نیویورک که از روز جمعه و پس از برگزاری مراسم تحلیف ترامپ در برگزاری تظاهرات علیه این رئیسجمهور پیشگام بودند، روز چهارشنبه نیز پس از ساعت 17 بهوقت محلی در پارک میدان واشنگتن در محلۀ منهتن تجمع کردند. معترضان فریاد میزدند: «نه به ممنوعیت [ورود مهاجران] نه به دیوار، نیویورک متعلق به همه است.»
یکی از معترضان به تدوین پیشنویس دستور محدود کردن مهاجران به خبرگزاری فرانسه گفت: «از زمان اعلام نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، اسلامهراسی افزایش یافته است.»
نهاد عواد، مدیر اجرایی شورای روابط آمریکایی اسلامی که یک گروه مدنی فعال در حوزه دفاع از حقوق مسلمانان است تاکید کرد: «به اعتقاد ما، مسلمانان تنها هدف این تصمیمات هستند.» او این دستورالعملها را «نشانهای نگرانکننده از تایید اسلامهراسی در آمریکا» توصیف کرد.
گام ترامپ در جاده ای قدیمی
تصمیم ترامپ درباره عدم اعطای ویزا به 7 کشور یاد شده البته موضوعی خلق الساعه نیست. کمی بیش از یک سال پیش، (17 آذر 1394) قانونگذاران آمریکایی در مجلس نمایندگان این کشور مصوبه ای را با 407 رای موافق در برابر تنها 19 مخالف تصویب کرد. نکته جالب آن بود که تصویب این طرح درست یک روز پس از آن اتفاق افتاد که ترامپ به عنوان نامزد ریاست جمهوری آمریکا وعده داد مانع ورود مسلمانان به آمریکا خواهد شد.
ساکنان 38 کشور جهان تحت برنامه ای federal visa waiver می توانند تا 90 روز بدون اخذ ویزا از آمریکا دیدن کنند. بر اساس این مصوبه، موسوم به طرح H.R.158 اتباع این 38 کشور، چنانچه در 5 سال اخیر به یکی از 4 کشور ایران، سوریه، عراق یا سودان سفر کرده باشند، برای ورود به آمریکا باید مجددا درخواست ویزا کنند.
این طرح نقض ماده 29 برجام بود. در این ماده آمده است؛ «اتحادیه اروپایی، اعضای آن و آمریکا، مطابق قوانین مربوطهشان، از هر گونه سیاستی که هدف از آن تأثیر مستقیم و معکوس بر عادیسازی روابط تجاری و اقتصادی با ایران است، باید اجتناب ورزند.» اما اعتراضات ایران به جایی نرسید و دولت اوباما مدعی شد تجاری که قصد سفر به ایران دارند را از شمول آن مستثنا خواهد کرد. کمتر از یک ماه بعد قانون مذکور در بودجه سال 2016 آمریکا گنجانده شده و به امضای باراک اوباما رئیس جمهور وقت آمریکا رسید.
این همه بدین سبب است که از منظر دولتمردان آمریکا –اعم از دموکرات یا جمهوریخواه- هر مسلمانی تروریست است، مگر خلاف آن ثابت شود. جورج دبلیو بوش برای توجیه تجاوز به عراق و افغانستان از عبارت جنگ های صلیبی استفاده کرد و اوباما که با شعار تغییر بر سر کار آمده بود، نه تنها تغییری در این نگاه ایجاد نکرد، بلکه شکل مرموزانه و پیچیده تری نیز به آن بخشید. دولت وی در سال 2011 طرح موسوم به «مقابله با افراطگرایی خشونت آمیز» CVE)) را ارائه کرد که بعدها نام آن به «توانمندسازی شرکای محلی برای مقابله با افراط گرایی» تغییر یافت.
ماهیت و جوهر این طرح اسلام هراسی بود و راهکار مقابله با اسلام نیز استخدام مسلمانانی بود که با پول دولت آمریکا علیه هم کیشان خود خبرچینی و پرونده سازی کنند و این کار به صورت سیستماتیک به گروه ها و مراکز اسلامی سپرده شده بود. بر اساس این طرح جمعیت زیادی از مسلمانان آمریکا تحت نظر قرار گرفتند و مهم نبود شما دارای چه سابقه و تفکری هستید. مسلمان بودن برای اینکه به عنوان یک عامل تهدید تحت مراقبت و جاسوسی باشید، کافی بود.
جمع بندی
1- تصمیم دولت ترامپ در جلوگیری از ورود اتباع هفت کشور اسلامی به آمریکا از زوایای مختلفی قابل نقد و بررسی است، اما آنهایی که سعی دارند این تصمیات را فردی و منحصر به دیوانه ای به نام ترامپ جلوه دهند، نمی توانند پیشینه این خصومت ها را پنهان سازند. در واقع شمشیری که امروز ترامپ علیه اسلام کشیده، در دوران اوباما طراحی و تیز شد.
2- همین که نام کشوری مانند عربستان در لیست ترامپ دیده نمی شود، مشخص است این لیست با چه معیاری بسته شده است. آمریکایی ها خود اعتراف دارند که اغلب عاملان 11 سپتامبر تبعه سعودی بوده اند و ترامپ با شعار جلوگیری از تکرار 11 سپتامبر دست به چنین سیاستی زده است، اما در لیست نگرانی های رئیس جمهور جدید آمریکا، خبری از منبع اصلی پرورش تروریسم در منطقه نیست!
3- شش کشور از هفت کشور مذکور، در سال های اخیر مورد حمله یا حتی اشغال آمریکا قرار گرفته اند و در این لیست تنها ایران است که به دلیل دارا بودن اقتدار کافی، از تجاوز آمریکا در امان مانده است. البته آمریکایی ها در برابر ایران نیز بیکار ننشسته و جنگ اقتصادی و رسانه ای همه جانبه ای را تدارک دیده و عملیاتی کردند. با در نظر گرفتن این مسئله، وجدان های بیدار در جهان از خود نخواهند پرسید که به راستی آیا این هفت کشور تهدیدی علیه امنیت آمریکا هستند و یا بر عکس؟!
4- تصمیمات و دستوراتی از این دست نه تنها باعث افزایش امنیت آمریکا نخواهد شد، بلکه سیکل معیوب تامین امنیت این کشور را با مخاطرات بیشتری مواجه خواهد کرد. البته افزایش این مخاطرات به هیچ عنوان باعث نگرانی سیاستمداران و سیاست سازان آمریکایی نخواهد شد، چرا که آنان پس از هر حادثه ای ادعا خواهند کرد؛ «گفته بودیم با تهدید مواجیهم، دیدید حق با ما بود.»!