- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
امروز اولين سالگرد يکي از مهم‌ترين توافقنامه‌هاي بين‌المللي هزاره جديد است. توافق هسته‌اي ايران با کشورهاي 1+5 بعد از 20 ماه را مي‌توان مهم‌ترين دستاورد ديپلماتيک دولت يازدهم ارزيابي کرد. باوجود تمامي مشکلات پيش‌رو، برجام در عرصه‌هاي مختلف داخلي و خارجي، دستاوردها و نتايج مهمي را براي کشور داشته است. هر چند بسياري از پيامدهاي برجام در کوتاه‌مدت قابل‌مشاهده و محسوس نخواهند بود اما واقعيت اين است که در يک سال گذشته، اين توافق دستاوردهاي بزرگي در عرصه‌هاي اقتصادي، سياسي و بين‌المللي براي ايران با خود به‌همراه داشته است.
پس از انعقاد برجام در روز 27 دي سال 94، مخالفت‌ها از سوي گروه‌هاي تندرو همچنان ادامه داشت؛ مخالفت‌هايي که البته شکل سازمان‌‌يافته‌اي داشت و حتي يکي از دلايل اصلي تغيير ساختار سياسي مجلس دهم نيز بود. مردم از دست تندروي نيروهاي سياسي دلواپس خسته بودند. اين افراد در مجلس و در تمامي محافل سياسي، از هر اقدامي براي مخالفت با کارگزاران سياست خارجي کشور بهره گرفتند. موج تخريب بر اين مبنا بود که برجام خيانت به کشور و عليه منافع ملي ايران است اما حمايت‌هاي رهبري و شهروندان ايراني از تيم مذاکره‌کننده هسته‌اي، در نهايت، منجر به انزواي مخالفان و اجرايي‌شدن برجام با تصويب و تأييد مجلس شوراي اسلامي شد.
علاوه بر مخالفان داخلي، گروه‌هاي اندک تندرويي با سمپاتي رژيم صهيونيستي نيز بودند که مخالفت‌هاي خود با برجام را علني کردند؛ البته با پيروزي دونالد ترامپ در انتخابات رياست‌جمهوري آمريکا مي‌توان گفت وضعيت در آمريکا نيز به شکل ديگري پيش رفت و دولت باراک اوباما نيز با بد‌قولي و بد‌عهدي، شرايط سختي را براي اجرايي‌شدن برجام فراهم کرد. بعد از تمديد تحريم‌هاي ايران موسوم به «ايسا» در مجلس سناي آمريکا، موج بعدي از حملات به برجام، در داخل کشور شکل گرفت اما باوجود کارشکني‌هاي آمريکا در تعهد به برجام و حجم گسترده مخالفت‌هاي داخلي، برجام مسير اجرايي خود را ادامه داد و در عرصه‌هاي ديپلماتيک، پرستيژ بين‌المللي و اقتصادي براي کشور به‌همراه داشت و به نظر مي‌رسد با گشايش‌هاي بانکي، قراردادهاي اقتصادي، سرمايه‌گذاري و... وضعيت اقتصادي کشور بعد از برجام بهبود يابد و در بلندمدت نتايج آن به‌طور ملموس‌تري بر زندگي مردم تأثير بگذارد.
حداقل دستاورد برجام، کاهش ايران‌هراسي در سطح بين‌الملل بوده است
براي بررسي دقيق مهم‌ترين دستاوردهاي برجام، ديدگاه‌های کارشناسان و متخصصان مسائل بين‌المللي ملاک عمل است. عضو کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس شوراي اسلامي در ارتباط با مهم‌ترين دستاوردهای ديپلماتيک برجام در عرصه سياست خارجي گفت: «در ارتباط با برجام، دو ديدگاه وجود دارد؛ يکي ديدگاهي که بر اين باور است که در برجام همه‌چيز را از دست داده‌ايم و اين توافق هيچ دستاوردي را نداشته است و حتي آن را خيانت به کشور مي‌دانند. از نظر من، اين ديدگاه به هيچ عنوان قضاوتي منصفانه و درست نيست. در مقابل، ديدگاهي هم وجود دارد که بر اين باور است گويي بعد از برجام تمام مشکلات و مسائل کشور حل خواهد شد که اين رويکرد هم بسيار خوشبينانه است.»
هادي شوشتري افزود: «اگر فارغ از اين دو رويکرد، نگاهي منطقي به مسئله برجام داشته باشيم، واقعيت آن است که درنتيجه تحريم‌هايي که بخش عمده‌اي از آنها به‌دليل برنامه هسته‌اي بر ايران تحميل شده بود، مشکلاتي در عرصه مالي و ديپلماتيک پيش‌روي کشور قرار گرفته بود. در نتيجه، با نگاهي واقع‌بينانه، مذاکرات ايران با کشورهاي 1+5 آغاز شده و در نهايت، توافق برجام حاصل شد. اگر منصفانه درباره برجام قضاوت کنيم، در عرصه ديپلماتيک دستاوردهاي مثبتي براي کشور داشت اما اين گفته به معناي دستيابي به تمام برنامه‌ها نيست بلکه بخشي از مشکلات و موانع برداشته شده است؛ مثلا، در عرصه تحريم‌هاي نفتي، مالي و ارزي تسهيلات و گشايش‌هاي موفقيت‌آميز اتفاق افتاد و در عرصه ديپلماتيک، مناسبات ايران با کشورهاي همسايه هم افزايش چشمگيري داشت.»
اين عضو کمسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس شوراي اسلامي در ادامه اظهارات خود خاطرنشان کرد: «يکي ديگر از دستاوردهاي برجام را مي‌توان شکستن فضاي ايران‌هراسي در سطح جهاني دانست. ساختار منطقه و نظام بين‌الملل، فضايي را به‌وجود آورده بودند که کشورهاي مختلف از برقراري ارتباطات سياسي و اقتصادي با ايران هراس داشتند. در اين ميان، اسرائيل يکي از مهم‌ترين نيروهايي بود که دائما از مسئله ايران‌هراسي بهره‌برداري کرد. با وجود اين، با تدبير و ديپلماسي راهبردي دولت موفق شديم حجم گسترده‌اي از اين فضا را که عليه ايران بود، کاهش دهيم. کاهش مسئله ايران‌هراسي را مي‌توان حداقل دستاورد برجام دانست.»
شوشتري در ارتباط با موفقيت‌ها و دستاوردهاي اقتصادي برجام براي کشور اظهار کرد: «يکي از کارکردهاي اصلي برجام، ايجاد گشايش و بستر براي گسترش سطح فعاليت‌ها و روابط اقتصادي بود. بدون ترديد، بعد از برجام بسياري از شرکت‌هاي بزرگ اقتصادي و تجاري در سطح بين‌الملل نسبت به ورود به بازار اقتصاد ايران ابراز تمايل کرده‌اند. اهميت اين مسئله زماني برجسته مي‌شود که ببينيم در مدت قبل از اجرايي‌شدن برجام، بسياري از موانع پيش‌روي کشور در عرصه اقتصادي بود. براي نمونه، مي‌توان به مسئله تحريم صادرات نفت ايران در دوران قبل از برجام اشاره کرد که اخيرا بعد از برجام، ميزان صادرات چهار ميليون بشکه در روز براي ايران تصويب شد. همچنين، اکنون شاهد هستيم بسياري از شرکت‌هاي پرقدرت آسيايي و اروپايي به ايران آمده و با مقامات سياسي و اقتصادي این کشور رايزني کرده‌اند. در مجموع، بعد از برجام بر‌اساس قاعده برد-برد، دولت توانسته است فضايي از آرامش و ثبات را در عرصه اقتصادي حاکم کند.»
خارج شدن مسئله هسته‌اي ايران از مسئله‌اي امنيتي بزرگ‌ترين دستاورد برجام است
همچنين استاد علوم سياسي دانشگاه تهران در ارتباط با دستاوردهاي ديپلماتيک و سياسي برجام به «وقايع‌اتفاقيه» گفت: «قبل از هر مسئله ديگري، بايد به وضعيت قبل از برجام اشاره کرد. قبل از اين توافق، در عرصه‌هاي اقتصادي و نظامي بر کشور تحريم‌هايي سنگين اعمال شده بود؛ همچنين، به‌عنوان کشوري معرفي مي‌شديم که در پي دستيابي به سلاح هسته‌اي هستيم. اگر آن دوران را با شرايط کنوني، يعني يک سال پس از برجام مورد قياس قرار دهيم، به‌وضوح مي‌توان به اين نتيجه رسيد که در سايه برجام به يکسري دستاوردهاي بسيار بزرگ رسيده‌ايم. با خارج‌شدن برنامه هسته‌اي ايران از ذيل فصل هفتم منشور ملل متحد، تهديد امنيتي عليه ما برداشته شد. در ذيل ماده «41» فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد، به بهانه عملکرد تهديد‌آميز هسته‌اي، يکسري تحريم‌ها و اقدامات پيشگيرانه عليه ايران اتخاذ شده بود. خارج‌شدن برجام از ذيل اين فصل و مختومه اعلام‌شدن قطعنامه ضد‌ايراني شوراي امنيت را مي‌توان اولين دستاورد بزرگ برجام ارزيابي کرد.»
داوود آقايي در ادامه اظهارات خود افزود: «برجام سبب شد ايران از انزواي بين‌المللي خارج شود و مقامات سياسي این کشور سفرهاي ديپلماتيک زيادي به ديگر کشورها داشته‌اند. علاوه‌براين، تا حدودي برجام در کاهش ايران‌هراسي تأثير داشت اما اين به آن معنا نيست که مسئله ايران‌هراسي به‌طور کامل پايان يافته است.»
آقايي در ارتباط با دستاوردهاي اقتصادي برجام نيز افزود: «همين که بخشي بزرگ از شرکت‌هاي اقتصادي جهاني خواستار مذاکره با مقامات ايراني و حضور در فعاليت‌هاي اقتصادي ايران هستند، مي‌تواند امري مثبت تلقي شود. پيش از رفع تحريم‌ها و برجام، هيچ‌يک از اين شرکت‌ها حاضر به تعامل و ورود به بازار اقتصادي ايران نبودند. هر چند رغبت داشتند اما تحريم‌هاي شوراي امنيت، اين اجازه را از آنها سلب کرده بود که با ايران وارد همکاري شوند؛ بنابراين فضايي که در شرايط پس از برجام براي گسترش سطح مناسبات اقتصادي ايران با جهان خارج حاصل شده است، مي‌تواند دستاوردي بزرگ براي برجام باشد.»
اين استاد علوم سياسي دانشگاه تهران در ترسيم چشم‌انداز آتي برجام اظهار کرد: «قطعا، نشانه‌ها و روند تحولات دال بر آن هستند که امکان بازگشت به وضعيت گذشته وجود ندارد. اجماع بين‌المللي ديگر بر ضد‌ايران ايجاد نخواهد شد و اروپا به هيچ عنوان، آمريکا را در هر شرايطي براي ابراز مخالفت با ايران همراهي نخواهد کرد.»
http://vaghayedaily.ir/fa/News/50836
ش.د9503671
