همه مدیون توییم روح الله

محمد های صحرایی در کیهان نوشت:
سالها می‌گذشت و ظلم و ستم میراث پشت در پشت پادشاهان برای مردم ستمدیده طول تاریخ تار و تاریک شاهنشاهی ایران بود. قبل از ورود اسلام به ایران، پادشاه را خداوندگار می‌دانستند که به هر کاری مختار بود و در کار او هیچ مداخله نباید می شد که تصمیم‌اش را عین صواب می‌دانستند. او اختیار دار همه‌چیز بود و مرگ و زندگی مردمان به دستش بود. زندگی را اگر می‌خواست می بخشود و اگرنه، که می‌گرفت. این که امر معمول بود؛ او مالک جان و مال و صاحب ناموس بود. قصه‌ها از او شروع و به او ختم می شد. خوب آن بود که در کاخ بود و بد آن که دشمن‌اش بود. حتی درس خواندن و فرهیختگی مختص به هم خون و خانواده او بود و دیگران باید از آن محروم می‌بودند حتی اگر شاه، انوشیروانی باشد که به غلطِ مشهور، دادگرش گویند و آنکه می خواهد فرزندش فرهیخته گردد و از جامعه طبقاتیِ مقفل بگذرد و از طبقه دهقانان به دبیری بیاید، کفشگری باشد که حاضر به تأمین مالی سپاه ایران باشد.
مردم گویی به شاهان خو کرده و در طبقه خود خانه کرده بودند و دیگر نه امیدی به در آمدن و نه انگیزه‌ای به بر آمدن داشتند. ولی همین مردم تا نسیم اسلام را به اندیشه خود حس کردند و مفاهیمش را با مبانی انسانی خود یکی یافتند، آغوش گشودند و اسلام را چون جانانی، به جان پذیرفتند و آن‌را همچو گوهری در صدف میهن، پروریدند و سفتند و به گردن آویختند. از اسلام آنچه برایشان آمده بود، نابش را برگزیدند که به منطق دیرینشان و ذات پاکشان شبیه‌تر و به سرچشمه متصل بود. آنها حساب پادشاهی را که حاصل انحراف بود از اسلام جدا کردند هرچند که بازهم ظلم ظالمانی بود که این‌بار به نام دین انجام می‌شد. گاهی تکاپویی برای نجات بود و جوانمردانی برمی‌خاستند سربرمی‌تافتند، که سرکوب می شد و سرمی‌باختند. تا نوبت به دلیران تنگستان و جنگل و مشروطه و فدائیان رسید و تا نوبت قیام، به خمینی کبیر رسید که روح خدا بود.
او به مردم آموخت که تا مرز عصمت رفتن افسانه نیست و می شود الله گفت و استقامت ورزید و رسالت را بدون کمترین خوف و خشیتی ابلاغ کرد و به دنبال عزتی بود که در دستان خدا و از آنِ مؤمنان است که مابقی دروغ و جعلی و خواب و خیال است. او به مردم آموخت که عزت در استقلال از تمام قدرتهای پوشالی است و در آزادی از تمام تعهداتی است که باعث استیلای دشمنان بر امور مسلمین می شود و عزت یعنی صداقت با مردم و محرم دانستن آنها و سیاست با دشمنان و خوشبین نبودن به وعده‌های آنان. خمینی کبیر را که مردم امام نامیدند به این خاطر بود که شبیه ترین مردم به امامان معصوم بود. او جرأت «نه» گفتن به غیر خدا را به مردم داد و فریاد ما می توانیم او خواب و خمود و جمود را از همگان گرفت و تا ابد مردم را به این حقیقت واقف کرد که «اگر بخواهید خدا هم می خواهد و می شود» او همواره به حکم حِکمتی که از قرآن گرفته بود، به دشمنان خدا مخصوصاً آمریکای پلید و انگلیس خبیث بدبین بود.
امام انقلابمان، یک تار موی کوخ نشین را با کرور کرور کاخ و کاخ‌نشین عوض نمی‌کرد و این مرامش بود. از غم مظلومین و محرومین عالم، طاقتش طاق بود و از ظلم ظالمان سینه‌اش انباشته از حس مسئولیتی که باید انجام می‌داد. او ساده‌زیست بود و هیچ قرابتی با اشرافی‌گری نداشت و هر تعریفی از او که بوی بی‌دردی و بی‌مسئولیتی و سازش و راحت‌طلبی و تجمل بدهد، تحریف او و خیانت به عقاید اوست. مخالف سرسخت اسلام مرفهان بی درد بود و آن‌را در زمره اسلام آمریکایی و اسلام متحجر می‌دانست. خود را به تمام معنا عبد خدا و سرباز اسلام و پس از انقلاب خود را حافظ ایثارگری‌های مردم می‌دانست. همواره مردم خداجوی ایران را ولی نعمت می شمرد و برای خود و خانواده‌اش حقی بیش از آنچه که زندگی طلبگی برایش مقرر کرده بود قائل نبود. احمدعزیزش را از ورود به مناصب سیاسی که ممکن بود مطمع حیله‌گران بشود برحذر می داشت و احمد نیز که به تمام معنا آقازاده بود، متواضعانه می‌پذیرفت و حقیقتاً مشاور و یاری امین بود برای امامِ انقلاب و تمام اینها را مردم با چشم و گوش و ایمان خود حس می‌کردند و حظ می‌بردند.   
مردم زجرکشیده ایران که خواست خود را در گفتار و رفتار امام و غیظ و قهر انقلابی او با دشمنان خدا دیدند، با جرأتی که از او گرفته بودند به او پیوستند و با شعار «خدا قرآن خمینی» قیامی را پایه گذاردند که توانست مسیر تاریخ را تغییر دهد که کمترین اثر آن سقوط رژیم پوسیده و وابسته پهلوی بود. مردم کلام امامشان را برآمده از متن قرآن و اصل دین یافتند که چنین به لشکرش گرویدند. آنان در این راه از جان و مال خود وعزیزانشان گذشتند و آمال خود را با اندیشه او بازساختند. اندیشه انقلابی او بود که تعابیر و مفاهیم آن‌ زمان را تغییر داد. همان‌گونه که پس از اسلام ابوالحِکَم، ابوجهل نامیده شد، با شروع انقلاب اسلامی و به ثمر رسیدن آن عزت به معنای واقعی خود تأویل شد. عزت در استقلال معنی شد و ذلت وخیانت در وارداتی که مهندس و کارگر ایرانی را تحقیر می‌کند. تحریمی که دشمنان تحمیل می‌کردند نعمت بود، چون مغز و بازوی ایرانی را به کار می‌انداخت و ثروت را در کشور نگه می‌داشت. شعار طاغوتی «نمی‌شود و نمی‌توانیم» جای خود را به می‌شود و می‌توانیم سپرد. ساده‌زیستی مسئولین افتخار بود و ثروتمندی آنان شرمندگی.
اگر در رژیم وارفته و واداده پهلوی به ژست‌های محقرانه در مقابل کدخدایان و درشتی با مردم فخر می‌شد، و اگر بهرمندی برای ویژه‌خواران مشروع بود و نزدیکان درباری تا حد مرگ از مال مردم می‌خوردند، و اگر پای 60 هزار مستشار مفت‌خوار در ایران باز بود، و اگر در برابر درشت‌گویی آمریکایی حق مصونیت قضائی داده می‌شد، و اگر آمریکائیان وحشی از ما حق توحش می‌گرفتند، و اگر به جای پرداخت زیربنایی به اقتصاد به اقدامات لوکس و تبلیغاتی برای طبقه محدود تمرکز می‌شد، و اگر مهم‌ترین قراردادهای کشور برای مجلس و مردم محرمانه بود، و به جای ایجاد کار و زمینه ازدواج جوانان برای آنان مخدری چون جشن هنر و کاباره و موسیقی ترویج می‌شد، و اگر به جای عقل و تدبیر، حراف و اشراف بودن از شرایط مدیران بود و ... با انقلاب اسلامی همه اینها منقرض شد و به سرعت مردم خود را با ارزش‌های انقلابی و اسلامی منطبق کردند و توانستند نمونه تاریخ باشند و اگر مسئولی از این قافله جاماند، واماند و از چشم و دل مردم افتاد.
با انقلاب در ارزش‌های پوسیده پهلوی بود که مردم توانستند گشایش‌های پی‌در‌پی و واقعی ایجاد کنند. الگو شدن میان جهان اسلام در نظام سازی، جرأت دادن به مظلومین در مبارزه، جهانی شدن و بیرون آمدن از بن‌بست پهلوی، اداره جنگ تحمیلی در کنار صدور انقلاب، چشاندن طعم شیرین خدمت به روستائیان دورافتاده و محروم، معرفی كدخدایان به عنوان محور شرارت تا آنجا كه امروزه در خود آمريكا پرچم اين كشور به عنوان نماد ستمگری به آتش كشيده مي‌شود، دست رساندن به قلل علمي جهان در موضوعات مختلف و بدست آوردن سرحدات برخی علوم اساسی، مقابله و مقاومت 37 ساله در برابر همه دشمني‌های دشمنان و ... و از همه مهم‌تر سپردن اداره امور مملکت به دست توانمند مردم به گونه‌ای‌که امروزه ایرانیان می‌توانند خود سرنوشتشان را رقم زنند.  
فردا در کنار تمام دستاوردهای حقیقی انقلاب، مردم سی و هشتمین بهار آزادی خود را جشن می‌گیرند و درکنار آن انزجار خود را از گزافه‌گویی های مقامات فرانسه و انگلیس و مخصوصاً ترامپ تازه به دوران رسیده اعلام می‌کنند و با مرور تاریخ پرفراز و فرود انقلاب و انقلابیون، درک پیچ تاریخی امروز و ضرورت حفاظت عزتمندانه و متعهدانه از دستاوردهای انقلاب را به مسئولین یادآور می شوند که امانت امام و شهداست و ملت مطلقاً در مورد آن مدارا و مراعات نمی‌کند. اگر امروز مردم جهان به مهم و مبارک بودن انقلاب اسلامی برای رهایی پی برده و به دنبال آنند، و دشمنانِ از نفس افتاده، مدتی است که به دلهای لرزان و ایمان‌های لغزان و دوره‌گردهای سیاسی طمع کرده اند، یقیناً بهترین اقدام بازگشت به آرمان‌های امام مقتدر راحل و اطاعت از اوامر امام مطمئن حاضر است که باید به جای انفعال و تنش‌زدایی‌های بی‌انتها، به فکر و تلاش برای اقتدار و تهدید‌زدایی دائمی وتقویت اراده وعزت ملی بود. که ما به این گردنه آسان نرسیدیم.  

عباس عبدی در ایران نوشت:

جامعه‌ای که فاقد اختلاف باشد، وجود ندارد.
علت نیز روشن است، کمبود منابع و بالا بودن نیازها
و انتظارات، افراد و گروه‌ها را در دسترسی به منابع دچار تزاحم می‌کند. این مسأله موجب شکل‌گیری افکار و فرهنگ‌های گوناگونی می‌گردد که آنها نیز
 به نوبه خود منشأ اختلاف های جدیدی می‌شوند. این توضیح بسیار ساده‌ای از علت اختلافات است
هر چند تحلیل کامل اختلافات به نسبت پیچیده‌تر از این بیان ساده است، ولی یک نکته مهم این است که جوامع هرچه به سوی تغییر
 و تحول حرکت می‌کنند، اختلافات میان گروه‌ها و اعضای جامعه نیز بیشتر می‌شود  زیرا تحولات بویژه هنگامی که سریع باشد، موقعیت افراد را نسبت به یکدیگر تغییر می‌دهد و این نیز منبع اختلافات جدید می‌شود. بنابراین حل یا مدیریت اختلافات به شیوه مدنی در یک جامعه در حال توسعه
یکی از محوری‌ترین مسائلی است که گروه‌های سیاسی و حکومت باید به آن توجه کنند.
اختلافات از دو طریق حل می‌شوند؛ اول راه‌های رسمی و قانونی مثل
دستگاه قضایی و دادگاه‌ها و در برخی موارد نیز از طریق مجالس قانونگذاری
یا تصمیمات دولتی. این شیوه حل مبتنی بر قدرت و در بهترین حالت قانون است. شیوه کارآمدی هم هست ولی نه در همه موارد. بویژه وقتی که موضوع اختلاف قدرت و قانون باشد، دیگر نمی‌توان از همان ابزار خودش به شکل مسالمت‌آمیز استفاده کرد. شیوه دیگر حل اختلاف از طریق گفت‌وگو
و نهادهای مدنی و غیررسمی است. این شیوه بسیار متنوع و انعطاف‌پذیر است.
مبنای حل اختلافات، تفاهم و سازش است. نتیجه آن نیز اجماع‌سازی است، در حالی که در شیوه‌های رسمی، نتیجه به ظاهر فصل خصومت است.
در یک جامعه توسعه‌یافته و سالم استفاده از هر دو شیوه ممکن و در دسترس است. شیوه‌های مدنی و غیررسمی به وفور در دسترس هستند. زیرا حل اختلافات از طریق نهادهای رسمی در بسیاری از موارد پرهزینه، زمانبر و زیانبار است.
در حالی که شیوه‌های غیررسمی و مدنی چنین نیستند.
جامعه ایران از حیث این ویژگی دچار دو مشکل اساسی است. از یک سو اختلافات در آن زیاد است و از سوی دیگر نهادهای حل اختلاف و میانجی، محدود به نهادهای رسمی شده‌اند. نهادهای رسمی که بسیار ناکارآمد و سوگیرانه و پرهزینه و صرفاً مبتنی بر قدرت عمل می‌کنند و در نهایت اختلافات را به صورت ریشه‌ای حل نمی‌کنند، بلکه در بهترین حالت آن را منجمد کرده و در ادامه به صورت حادتری بروز می‌یابند. نکته بسیار مهم این است که وقتی شیوه‌های حل اختلاف مبتنی بر گفت‌وگو و با میانجیگری نهادهای مدنی وجود نداشته باشد، اختلافات به صورت غیرواقعی بیشتر هم می‌شوند. به عبارت دیگر اختلافات واقعی کمتر از آن مقداری است که در جامعه اظهار یا برداشت می‌شود، به شرطی که طرفین از طریق نهادهای میانجی با یکدیگر گفت‌وگو کنند. جامعه ایران امروز از اختلافات روزافزون و ناکارآمدی نهادهای رسمی حل اختلاف و نیز فقدان نهادهای مدنی میانجی رنج می‌برد. اگر یک دستور کار مهم و دارای اولویت برای حوزه سیاست بتوان تعریف کرد، حل همین مشکل است. اکنون که در حال ورود به دوره جدید مجمع تشخیص مصلحت هستیم، می‌توان این انتظار معقول را داشت که یکی از وظایف و کارکردهای مجمع به اجماع‌سازی و حل اختلاف تبدیل شود ولی نه در قالب نهادهای رسمی که مبتنی بر قانون و قدرت هستند، بلکه در قالب یک نهاد مدنی و حل اختلاف از طریق گفت و گو و تفاهم می‌توانند عمل کنند. واقعیت این است که با تغییرات مهمی که در این سال‌ها رخ داده، جامعه ایران نیازمند ایجاد یک تحول جدی در روابط و تعاملات سیاسی است. تحولی که پیام روشن آن باید حل و کنار گذاشتن یا حداقل منجمد کردن اختلافات عمیق باشد. پیام آن رسیدن به حدی از اجماع‌سازی و تفاهم میان همه نیروهاست. برای تحقق این هدف باید راهی برای گفت‌وگو پیدا کرد. هدف این گفت‌وگوها رسیدن به تفاهم هم در عرصه عمومی و مدنی و نیز در چارچوب رسمی است. ممکن است در آستانه انتخابات به جای حرکت در این مسیر، در جهت عکس و واگرایی حرکت کنیم، ولی واقعیت این است که با آمدن ترامپ اوضاع سیاسی متحول‌تر و ناپایدارتر از آن است که بتوانیم نسبت به فقدان چنین تفاهمی بی‌تفاوت باشیم.

آشتی ملی سلاحی در برابر تهدیدات

امان الله قرائی در آرمان نوشت:

آشتی ملی به عنوان یک رخداد بزرگ اجتماعی در صورت وقوع می‌تواند تحولات بسیار مثبتی در پی‌داشته باشد. این طرح در مقابل تهدیدات، تهاجمات و آسیب‌ها، کشور و جامعه را واکسینه کرده و به همه افراد فرصتی برای حضور و مشارکت در مسائل مختلف را خواهد داد. بنابراین می‌توان آشتی ملی را به عنوان یک رخداد بزرگ سیاسی و اجتماعی از منظر جامعه شناسی مورد ارزیابی قرار داد. بر این اساس دو نوع همبستگی مکانیک وار و ارگانیکی وجود دارد که همبستگی مکانیکی در زمان و مکانی رواج دارد که حداقل تفاوت‌های فردی در آن وجود داشته باشد و اعضای جامعه از نظر دلبستگی به خیر همگانی همسان یکدیگر رفتار کنند. اما بر‌خلاف آن، همبستگی ارگانیک نه از همانندی‌های افراد جامعه بلکه از تفاوت‌ها پرورش می‌یابد که در این نوع همبستگی هر چه کارکردهای یک جامعه تفاوت بیشتری یابند، تفاوت میان اعضای آن نیز بیشتر خواهد شد. بنابراین اگر به‌طور کل اتحاد و همبستگی را در یک جامعه به مثابه پیکری تشبیه کنیم که چنانچه یکی از اعضای در آن دچار مشکل شود، اعضای دیگر را نیز خواه‌ناخواه درگیر خواهد کرد، ازاین‌رو باید اذعان داشت که همبستگی همه اجزای پیکر انسان ارگانیکی است و در جوامع مختلف، بیشتر همبستگی از نوع ارگانیکی است. بدین ترتیب مهم‌ترین عاملی که در انسجام ارگانیکی می‌تواند اثرگذار باشد اتحاد، همدلی، هبستگی و بالا بردن سرمایه اجتماعی و مشارکت همگانی است. برای تحقق آشتی ملی باید اختلاف، تضاد، سرزنش و تحقیر را فراموش کرد و به گفت‌وگو پرداخت. جامعه ای که به همبستگی ارگانیکی می‌اندیشد نیاید فردی را کنار بگذارد و دیگری را برگزیند، بلکه باید بستری فراهم شود که همه اعضای جامعه اجازه و فرصت مشارکت در امور مختلف سیاسی و اجتماعی را داشته باشند. اصلاح‌طلبان به عنوان یک جریانی که روز به روز بر تعداد هودارانش افزوده می‌شود، توان همگون‌سازی و ایجاد انسجام در جامعه را دارند. همچنین آشتی ملی به عنوان یک سرمایه اجتماعی اعضای یک جامعه را به یکدیگر پیوند می‌دهد، بنابراین به هر اندازه که بتوان از جریان‌های دارای هوادار زیاد مانند اصلاح‌طلبان در مسائل اجتماعی، سیاسی و حل مشکلات بهره ببرد، در تحقق وحدت و انسجام اجتماعی گام قوی‌تری برداشته خواهد شد. از سویی مشارکت افراد در امور سبب می‌شود که آنها نسبت به حل مشکلات و به طورکل مسائل ملی احساس وظیفه و مشارکت بیشتری داشته باشند؛ همچنین افرادی که نسبت به آینده و وضعیت جاری کشور به یک نوع بی‌اعتنایی رسیده‌اند با این طرح به امور ورود پیدا کرده و دوشادوش و همگام با جریان‌های سیاسی در یک مسیر حرکت خواهند کرد. به‌ویژه با وجود تهدیدهایی که امروز در جهان وجود دارد، مشارکت و انسجام افراد می‌تواند بالاترین پاسخ در برابر تهدیدهای فراملی باشد. به عنوان نمونه اگر تصور می‌شود وقایع اخیر در انتخابات آمریکا می‌تواند در ایجاد تفرقه و پراکندگی جامعه تاثیرگذار باشد، این طرح می‌تواند کشور و عموم مردم را در برابر هرگونه تهدید به‌ویژه در حوزه فراملی واکسینه کند. از این‌رو، آشتی ملی فرصت بسیار مناسبی برای افزایش اتحاد و انسجام ملی است. در چنین شرایطی بهتر آن است که مسئولان از این طرح استقبال کنند.