از اعلام برائت اصولگرایان تا پیش بینی اصلاح‌طلبان

(روزنامه ايران ـ 1396/01/24 ـ شماره 6469 ـ صفحه 3)

پرونده توصیه انتخاباتی به احمدی نژاد

نخستین نشانه‌های دورخیز احمدی‌نژاد برای حضور مجدد در انتخابات ریاست جمهوری فروردین ماه سال 95 با سفر راهیان نور او هویدا شد. سفرهایی شهر به شهر که اذهان‌ را نسبت به تحرک انتخاباتی این رئیس جمهوری پیشین حساس کرد؛ تلاش برای حضور چهره‌ای که هنوز آثار و نتایج عملکرد مشکل‌آفرین دولتش در عرصه‌های مختلف باقی بود و طبیعتاً از سوی فعالان سیاسی طیف‌های مختلف با واکنش منفی همراه بود.

اواخر شهریورماه خبرگزاری فارس خبر داد که «رهبر انقلاب، احمدی‌نژاد را از کاندیداتوری منع کرده است.» خبری که بعد مشخص شد به دیدار احمدی‌نژاد با رهبری نظام در نهم شهریورماه ارتباط داشته است. چه رئیس دولت‌های نهم و دهم در پاسخ گزارش خود از سفرهایی که می‌گفت برای تبیین انقلاب انجام می‌دهد از عالی‌ترین مقام نظام پاسخ شنیده بود که از ادامه فعالیت‌های انتخاباتی اجتناب کند زیرا کاندیداتوری‌اش نه به صلاح خودش است و نه به صلاح کشور. اما احمدی‌نژاد تنها دو هفته پس از آن دیدار، سفر تبلیغاتی دیگری انجام داد و زمینه عیان شدن امری را که در خلوت مطرح شده بود فراهم کرد.

پنجم مهرماه در تقلای اطرافیان احمدی‌نژاد برای تعبیر کردن آن کلام به توصیه‌ای غیر ایجابی و نشر این توجیه که اگر چنین امر حکومتی در میان بود، به صورت علنی بیان می‌شد، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر رهبر معظم انقلاب، سخنان ایشان در جلسه درس خارج فقه را منتشر کرد که ایشان گفته بود: «یک آقایی آمده پیش من، من هم به ملاحظه صلاح حال خود آن شخص و صلاح حال کشور به ایشان گفتم که شما در فلان قضیه شرکت نکنید. نگفتیم هم شرکت نکنید. گفتیم صلاح نمی‌دانیم شما شرکت کنید.» ایشان با تأکید بر اینکه این توصیه نباید موجب اختلاف شود و با هدف جلوگیری از دوقطبی شدن جامعه بوده است، تأکید کرد: «خب حالا این مایه اختلاف بشود بین برادران مؤمن، یکی بگوید فلانی گفته، یکی بگوید نگفته، یکی بگوید چرا پشت بلندگو نگفته؟ خب حالا این هم پشت بلندگو.»​

موضعگیری عیانی که در نهایت مخاطبش را مجاب کرد در نامه‌ای این گونه بنویسد که «در عمل به منویات رهبر بزرگوار انقلاب، برنامه‌ای برای حضور در عرصه رقابت‌های انتخاباتی سال آینده ندارم.» احمدی‌نژاد همچنین پس از آن نامه اگرچه به تبلیغات استانی‌اش پایان نداد اما 23 بهمن ماه در بیانیه‌ای اعلام کرد که در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۶ از هیچ نامزدی حمایت نخواهد کرد. موضعی که خیلی زود بی‌اساسی و ناراستی‌اش هویدا شد.

او که حمایت ضمنی‌اش را 15 اسفند به بهانه روز درختکاری و در حضوری نمایش گونه و طنزبرانگیز همراه با حمید بقایی و اسفندیار رحیم‌مشایی نشان داده بود، در آخرین روز سال 95 بیانیه حمایت خود از بقایی، عضو حلقه نزدیک‌ترین یارانش را علنی کرد و در ادامه شانزدهم فروردین امسال در حالی نشست خبری مشترکش با بقایی را برگزار کرد که از سوی تعداد زیادی از خبرنگاران به تعارض آن بیانیه و این رفتار و ناراستی سخنانش متهم بود. با این حال او این رویه را روز گذشته نیز با مطرح کردن این ادعا که «رهبر معظم انقلاب به من سفارش کردند که در انتخابات به عنوان کاندیدا شرکت نکنم، من به قول اخلاقی‌ام پایبندم و حضور و ثبت‌نام در انتخابات صرفاً برای حمایت از برادر عزیزم آقای بقایی است»، تکرار کرد. وی در پاسخ به این پرسش که در صورت رد صلاحیت بقایی و تأیید صلاحیت خود با وجود توصیه رهبری در جریان رقابت‌ها حضور خواهد داشت، به این جمله اکتفا کرد که «عجله نکنید همه چیز مشخص می‌شود.»

واکنش اصولگرایان، از انکار تا اتهام

اصولگرایان اما روز گذشته در برابر این اقدام احمدی‌نژاد واکنش‌های متفاوتی نشان دادند که در این میان واکنش حامیان سینه چاک او از دیگر واکنش‌ها تندتر و تأمل‌برانگیزتر می‌نمود. چنانکه علی نادری، سردبیر سایت رجانیوز، یکی از اصلی‌ترین سایت‌های حامی احمدی‌نژاد در سال‌های ریاستش بر دولت‌های نهم و دهم، روز گذشته در صفحه توئیتر خود با هشتگ‌های #نفوذ و #احمدی‌نژاد در تعبیری اتهام‌آمیز نوشت: «امروز شاهد یکی از بازی‌های پیچیده سرویس جاسوسی انگلیس در انتخابات 96 بودیم.» الیاس نادران، دیگر حامی ایام گذشته احمدی‌نژاد نیز ثبت نام احمدی‌نژاد را با نوشتن جمله «پایان احمدی‌نژاد، علی برکت‌الله» در توئیتر خود تحلیل کرد. مهدی کوچک‌زاده نیز که در زمان نمایندگی‌اش در زمره نمایندگان حامی احمدی‌نژاد به شمار می‌آمد، در نوشته‌ای خطاب به احمدی‌نژاد نوشت: «حجت من در تمام سال‌هایی که در برابر سیل تهمت‌ها و توهین‌ها از سوی فتنه‌گران نابکار و حسودان بد سگال از شما دفاع کردم، این باور بود که شما را به اسلام ناب محمدی، اسلام پابرهنگان و مستضعفان، پایبند می‌دانستم و شما را سرباز این جبهه می‌انگاشتم ولی با حرکت امروزتان برخلاف صلاحدید امام محرومان و مستضعفان و مجاهدان این باور شکسته شد.» او که همچنان ترجیح می‌داد از احمدی‌نژاد با عنوان فردی مظلوم یاد کند، افزود: «شما به اندازه همه ظلم‌هایی که دیدید، ظلم کردید.»

در عین حال حامیان دیگر او چون حمیدرضا ترقی، عضو حزب مؤتلفه اسلامی و محمدعلی رامین، معاون مطبوعاتی دولت احمدی‌نژاد در نخستین ساعات پس از ثبت نام او و در پاسخ به خبرنگار «فرارو» به گفتن جملاتی چون «اجازه بدهید ابتدا از خبر مطمئن شوم» و «به نظر من سایت شما اصلاً صادق نیست»، اکتفا کردند. واکنش‌هایی که حکایت از بهت و ناباوری‌شان داشت. حسین کنعانی مقدم، عضو جبهه ایستادگی اما در گفت‌وگو با ایلنا، ثبت نام احمدی‌نژاد در انتخابات ریاست جمهوری را یک عمل انتحاری و نوعی نافرمانی توصیف کرد و گفت: «پیام این اقدام احمدی‌نژاد به ضد انقلاب این است که شما بخوابید، ما بیداریم.» ابوالقاسم رئوفیان، دبیرکل حزب ایران زمین نیز با بیان اینکه «ایشان که ادعا می‌کرد فردی ولایتمدار هست، امروز ثابت کرد که ادعای او در مورد ولایتمداری در گذشته کذب بوده است»، اظهار داشت: «این اقدام مغرضانه که در راستای عدم توجه به بیانات رهبری است، من را به عنوان یک شهروند نسبت به آینده کشور نگران می‌کند.» آیت‌الله محسن مجتهد شبستری، عضو ارشد جامعه روحانیت نیز با اشاره به اینکه احمدی‌نژاد با ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری خلاف وعده خود عمل کرده است، به «تابناک» گفت: «رفتار امروز احمدی‌نژاد در کنار رفتارها، سخنان و اقداماتی که او از خود اخیراً نشان داده است، بخوبی گواه این است که وی امروز در مسیری گام برداشته که آخرش به ناکجاآباد ختم می‌شود.» حجت‌الاسلام محمدتقی رهبر، دیگر عضو جامعه روحانیت مبارز نیز در گفت‌وگو با «انتخاب»، ضمن ابراز نگرانی از کاندیداتوری احمدی‌نژاد گفت: «خوف این را دارم که این اقدام منجر به یک شکاف و فتنه داخلی شود.»

اصلاح‌طلبان، یادآوری هشدارها

چهره‌های اصلاح‌طلب و اعتدالگرا اما در عین قابل پیش‌بینی دانستن، آنچه روز گذشته رخ داد را فرصتی برای یادآوری هشدارهای گذشته و گلایه از جدی گرفته نشدن آن هشدارها دانستند. چنان‌که یاسر ‌هاشمی رفسنجانی، فرزند رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام که روزگاری پدر را آماج بیشترین حملات احمدی‌نژاد دیده بود، در واکنش به ثبت نام او در انتخابات گفت: «این سند بصیرت آیت‌الله‌ هاشمی است.» همان طور که مهدی عبدخدایی، فعال سیاسی اصولگرا با یادآوری تبعیت آیت‌الله‌ هاشمی از ولایت فقیه، حضور احمدی‌نژاد در انتخابات را «عملی برخلاف نظر ولی فقیه و تقریباً برخلاف قانون اساسی» توصیف کرد. سعید حجاریان، از چهره‌های شاخص جناح اصلاح‌طلب نیز در دیدگاهی متفاوت با بیان اینکه حضور و ثبت نام احمدی‌نژاد در انتخابات خلاف منویات رهبری نیست، به ایسنا گفت: «منع آقای احمدی‌نژاد برای عدم حضور در انتخابات از جانب رهبری منصوص‌العله بود. رهبری در گفتاری که در این زمینه داشتند، علت را بیان کردند و آن این بود که آمدن وی باعث دوقطبی شدن انتخابات می‌شود. اکنون با حضور آقای رئیسی، عملاً فضا دوقطبی شده است و دیگر آن توصیه وجهی ندارد که احمدی‌نژاد به انتخابات ورود نکند. فی‌الواقع آمدن احمدی‌نژاد فضا را از دوقطبی بودن خارج می‌کند و اتفاقاً حرکت وی در جهت منویات رهبری است.» وی با این حال پیش‌بینی کرد که «هم احمدی‌نژاد و هم بقایی هر دو رد صلاحیت خواهند شد.

غلامحسین کرباسچی، دبیرکل حزب کارگزاران هم در این باره به ایسکانیوز گفت: موضوع ثبت نام او برای این است که با توجه به عملکرد منفی که در دولت‌های نهم و دهم وجود داشت و حداقل نفرتی که بخشی از جامعه از این طیف افراد دارد، برآن شدند تا خودشان را مطرح نگه دارند و تز آقای احمدی‌نژاد این است ضمن اینکه اولویت برنامه‌های خود را بر این مبنا پایه‌ریزی کرده است. عباس عبدی هم در همین زمینه به فرارو گفت: «به نظرم آقای احمدی نژاد به سیم آخر زده است و به صورت انتحاری عمل می‌کند؛ مثل داعشی‌هایی که بمب به خودشان می‌بندند و منفجر می‌کنند. او هشت سال مملکت را همین‌طور ویران کرد.» وی درباره رفتار احمدی نژاد و اطرافیانش مععتقد است: «اینها آمده اند که زنده بمانند. نیروی سیاسی که در انتخابات نباشد زنده محسوب نمی‌شود. ولی اجازه ورود نخواهند یافت.» سعید لیلاز می‌گوید مخاطب احمدی‌نژاد، اصلاح‌طلبان نیستند بلکه مخاطب او مقامات ارشد نظام است. لیلاز در گفت و گو با «ایلنا» با بیان اینکه احمدینژاد احتمالاً تبدیل به بوریس یلتسین ایران می‌شود، توضیح داد: «به احتمال بسیار زیاد صلاحیت او تأیید نخواهد شد؛ اما اگر تأیید شود بهتر است، چراکه اگر با سه گرایش رئیسی، روحانی و احمدی‌نژاد وارد انتخابات ۹۶ شویم بهترین انتخابات ریاست جمهوری رقم خواهد خورد.»

http://www.iran-newspaper.com/newspaper/page/6469/3/179325/0

ش.د9600066