بحرین
کشور بحرین نیز در سالی که گذشت، شاهد ادامه تحولات و ناآرامیهای انقلاب 14 فوریه در سالهای گذشته و همچنین آغاز موج جدیدی از اقدامات و سیاستهای سرکوبگرانه رژیم آلخلیفه علیه شیعیان و معترضان بود. از سویی، انحلال جمعیت «الوفاق»، به عنوان بزرگترین تشکل سیاسی معارض بحرین توسط رژیم حاکم و دستور مصادره اموال و داراییهای این جمعیت، به همراه دستگیری و بازداشت «شیخ علی سلمان»، دبیر کل این جمعیت، و از سوی دیگر، سلب تابعیت، آیتالله «عیسی قاسم»، رهبر شیعیان بحرین و همچنین رهبر معنوی انقلاب مردم، موجی از اعتراضها و محکومیتهای داخلی و بین المللی را به همراه داشت تا جائیکه سازمانها و نهادهای حقوق بشری غرب نیز در پی این اقدامات سرکوبگرانه رژیم آل خلیفه، وادار به واکنش و محکوم نمودن این سیاستها شدند.
مقامات سیاسی، امنیتی و دینی کشورمان نیز در سال 95، بارها اقدامات رژیم بحرین علیه شیعیان را که با حمایت همهجانبه عربستان و غرب انجام می گرفت، به شدت محکوم کردند. اوج این محکومیتها در سخنان سردار«قاسم سلیمانی» فرمانده توانمند نیروی قدس سپاه پاسداران کشورمان در پی سلب تابعیت رهبر شیعیان بحرین صورت گرفت که در آن به سران رژیم آل خلیفه هشدار داد که در صورت هرگونه تعدی به «شیخ عیسی قاسم»، رژیم آل خلیفه با مقاومت مسلحانه بیسابقهای روبرو میشود که اسقاط حکومت این رژیم، تنها گوشهای از تبعات آن خواهد بود.در همین حال، اعتراضات خیابانی و تظاهرات معترضان علیه رژیم بحرین نیز در شهرها و مناطق مختلف این کشور در سالی که گذشت، همچنان ادامه داشت .
در این میان، تحصن مردم بحرین مقابل منزل شیخ عیسی قاسم در منطقه «الدراز» منامه برای حمایت از رهبر معنوی انقلاب خود و همچنین برای جلوگیری از تعرض نیروهای امنیتی رژیم آل خلیفه به ایشان، پس از تصمیم دادگاه بحرین برای محاکمه این شخصیت برجسته، به ناآرامیهای این کشور دامن زد و درگیری و محاصره این منطقه از «منامه» توسط مزدوران رژیم بحرین را در پی داشت.از طرفی، رژیم بحرین بارها به تحصن کنندگان حمله کرد و مانع از برگزاری نمازهای جماعت در این منطقه شد. این رژیم حتی اقدام به قطع برق و آب این منطقه برای فشار به تحصن کنندگان و آیت الله عیسی قاسم کرد. سرکوب و زندانی کردن فعالین حقوق بشری بحرین از جمله«نبیل رجب» به اتهامات واهی نیز در ادامه این سیاستهای رژیم بحرین صورت گرفت.از سوی دیگر، بحرین در سالی که گذشت، شاهد محکومیتهای گسترده سازمانها و نهادهای حقوق بشری علیه سیاستهای سرکوبگرانه رژیم آل خلیفه بود.
رژیم آل خلیفه همچنین در سالی که گذشت، بارها با حمله به مراسم عزاداری و نمادهای مذهبی شیعیان در برخی ایام از جمله ایام عاشورا و همچنین ایام فاطمیه، اقدام به ضرب و شتم عزاداران و سوگواران شیعه کرد . این اقدامات رژیم بحرین که در طول سال ادامه داشت، با حمایت و پشتیبانی عربستان سعودی صورت می گرفت. نقش برخی کشورهای غربی از جمله انگلیس نیزدر سرکوب معترضان بحرینی با حمایت و آموزش نیروهای امنیتی رژیم برای شکنجه معترضان و همچنین فروش تجهیزات پیشرفته ضد شورش به رژیم حاکم بحرین، علیرغم فشارهای بینالمللی، به تشدید سرکوبها و سیاستهای ضد شیعی آل خلیفه انجامید. حمایتهای لندن از منامه در سرکوب معارضان بحرینی در سالی که گذشت البته بی پاسخ نماند و رژیم آل خلیفه نیز موافقت خود را با احداث پایگاه بزرگ دریایی انگلیس در منطقه و در سواحل کشور بحرین اعلام کرد و در سفر«چارلز»، شاهزادۀ انگلیس، در آبان ماه 95 به منامه، این پایگاه افتتاح شد.
کوبا
فیدل کاسترو، رهبر انقلابی کوبا اوایل آذرماه امسال در سن 90 سالگی درگذشت. خبر مرگ فیدل را برادرش رائول در تلویزیون دولتی کوبا اعلام کرد. فیدل کاسترو 10 سال پیش قدرت را به برادر کوچکترش رائول سپرد و خود از منصب اجرایی کناره گرفت. رائول کاسترو به صلاحدید برادر بزرگش فیدل، از سال 2006 زمام امور کشورش را به دست گرفته است. کاسترو 10 سال پیش به دلیل بیماری خود را بازنشست کرده و برادرکوچکترش را جانشین خود کرد. فیدل کاسترو که در ۱۳ اوت ۱۹۲۶ در شهر «بیران» کوبا متولد شده بود، زمانی که دانشجو بود به یک گروه دانشجویی پیوست که علیه فساد سیاسی حکومت وقت مبارزه میکرد. او در ۱۹۵۹ توانست به یاری دوست معروفش «ارنستو چه گوارا» نظام فالگنسیو باتیستا را شکست دهد و حکومت کوبا را در دست گیرد. مرگ فیدل کاسترو، با واکنشهای گستردهای در جهان روبرو شد.
بسیاری از رهبران جهان از او به عنوان یکی از شخصیتهای برجسته قرن نام بردهاند، از جمله محمد جواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان در پیامی کاسترو را شخصیتی کم نظیر در مبارزه علیه استعمار و استثمار و الگوی مبارزات استقلال طلبانه ملتهای ستمدیده در آمریکای لاتین برشمرد. گفتنی است روابط آمریکا و کوبا از زمان پیروزی انقلاب کمونیستی کاسترو در کوبا قطع بود و آمریکا تحریمهایی را علیه دولت کمونیستی کوبا وضع کرده بود اما دولت باراک اوباما سال گذشته با برقراری مجدد رابطه سیاسی با کوبا، سفارتخانههای دو کشور در پایتختهای یکدیگر را بازگشایی کرد و تحریمهای کوبا را کاهش داد. اوباما همچنین به عنوان نخستین رئیس جمهوری آمریکا از زمان پیروزی انقلاب کمونیستی در کوبا به این کشور سفر کرد. لازم به ذکر است آمریکا طی نیم قرن قطع روابط با کوبا دهها بار اقدام به ترور فیدل کاسترو کرده بود که همه این تلاشها ناکام ماند.
نیجریه
ادامه بازداشت شیخ «ابراهیم زکزاکی» رهبر شیعیان نیجریه و همسرش و انتشار اخباری مبنی بر اینکه این رهبر معنوی، زیر شکنجه عوامل رژیم نیجریه نابینا شده است، مهمترین خبر امسال نیجریه در میان رویدادهای مربوط به این کشور آفریقایی از جمله اقدامات تروریستی «بوکوحرام» است. ارتش نیجریه در آذر ماه سال گذشته، با یورش وحشیانه به عزاداران حسینی در حسینیه صاحبالزمان شهر «زاریا» در شمال نیجریه، حدود 2000 نفر از سوگواران حسینی را به خاک و خون کشید و پس از زخمی کردن شیخ زکزاکی و همسرش، آنها را به مکانی نامعلوم انتقال داد. در این حمله ددمنشانه، شیخ زکزاکی به شدت زخمی شد و بر اثر شدت جراحات وارده یکی از چشمان خود را به طور کامل از دست داد. این جنایت 347 قربانی داشت که از جمله آنان سه پسر شیخ زکزاکی بودند. گفته می شود برخی از فرماندهان و عناصر ارتش نیجریه که در این کشتار نقش داشتند، با گروهک تروریستی تکفیری بوکوحرام ارتباطات نزدیکی دارند.
بوکوحرام یک گروه افراطی و همسو با داعش است که در جهت تحقق اهداف مورد ادعای خود مبنی بر اجرای شریعت (با قرائت منحرفانه) از هیچ جنایت و خشونتی دریغ نمی ورزد و به طور طبیعی شیعیان یکی از اهداف مهم این گروه تکفیری هستند که کشتن آنان از نگاه تکفیریها جایز و بلکه واجب شرعی قلمداد می شود. به گفته تحلیلگران نیجریایی، شیخ زاکزاکی از روابط پنهانی و همکاریهای ارتش و بوکوحرام مطلع بود و شواهد و استناداتی از آن را در سخنرانیها و مصاحبههای خود ارائه می کرد. رهبر فعال شیعیان نیجریه، بارها بر این موضوع تاکید کرده بود که اگر حمایتهای تسلیحاتی و دیگر پشتیبانیهای عناصر خود فروخته ارتش نیجریه نبود، قاعدتا گروهکی تکفیری به نام بوکوحرام در نیجریه به ویژه در ایالتهای شمالی این کشور، امکان حیات و فعالیت پیدا نمی کرد.در پی این افشاگری و صراحت لهجه، رژیم نیجریه شیخ زکزاکی را همچنان در بازداشت نگه داشته و وی را به بدترین شکل شکنجه کرده است.
این درحالی است که حدود سه ماه قبل دوره محکومیت شیخ و همسرش به پایان رسید و دادگاه عالی ابوجا پایتخت نیجریه دستور آزادی آن دو را صادر کرد اما دولت این کشور از اجرای این دستور سرپیچی کرد. دولت نیجریه مدعی است که ادامه بازداشت شیخ زکزاکی در راستای منافع عمومی و امنیتی این کشور است. یکی از مقامات در حلقه ریاست جمهوری نیجریه ادعا کرد که دولت با پرونده شیخ زکزاکی در راستای منافع امنیتی و عمومی برخورد می کند. در چنین شرایطی یک گروه حقوق بشری از تأخیر در آزادی شیخ زکزاکی انتقاد و آن را اقدامی خطرناک توصیف کرد. در بیانیه گروه حقوق بشری موسوم به «دسترسی به عدالت» آمده است: ادامه تأخیر در آزادی شیخ زکزاکی، ضربهای مستقیم و مهلک به حاکمیت قانون، استحکام رفتار دیکتاتورمآبانه در یک دولت دموکرات و سوء استفاده خطرناک از قدرت محسوب می شود. از طرفی در یک سال گذشته هزاران نفر از اعضای جنبش اسلامی نیجریه متعلق به شیخ زکزاکی بارها در اعتراض به ادامه بازداشت وی تظاهرات کرده و خواستار آزادی شیخ و همسرش شده اند.
صلح نوبل
کمیته نروژی نوبل امسال هم مثل همیشه از هزاران نفر، از جمله نمایندگان کنونی و پیشین پارلمان، برندگان پیشین جایزه صلح نوبل و استادان دانشگاه خواسته بود تا اسامی نامزد مورد نظر خود را ارائه کنند و در مجموع بیش از ۳۷۶ شخصیت و نهاد در فهرست نامزدان دریافت این جایزه قرار گرفتند که در تاریخ این جایزه بیسابقه بود. «کریستین برگهارپویکن»، رئیس انستیتوی تحقیقات صلح (پریو) در اسلو این امر را نشانهای از افزایش محبوبیت جایزه صلح نوبل خواند.گفتنی است نام محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران و روسای هیاتهای مذاکرهکنندگان ایران و آمریکا در پرونده هستهای، نیز برای دومین سال در این فهرست به چشم می خورد ولی اعضای کمیته داوران نوبل در روز ۷ اکتبر در مراسمی در اسلو پایتخت نروژ برنده جایزه صلح نوبل را «خوان مانوئل سانتوس» رئیس جمهوری کلمبیا به خاطر تلاش برای پایان دادن به نزاع 52 ساله با گروههای شورشی چپگرا اعلام کردند. این درگیریها طولانی ترین نمونه در قاره آمریکا به شمار می رفت.
دولت کلمبیا و «نیروهای مسلح انقلابی کلمبیا» یا فارک (FARC) چندی پیش به نزاعی طولانی و خونین پایان دادند، که بیش از 260 هزار کشته وشش میلیون بی خانمان بر جای گذاشت. البته پنج روز قبل از اعطای این جایزه، مردم کلمبیا به این پیمان صلح رأی منفی داده بودند.اعضای کمیته داوران نوبل پس از اهدای این جایزه اعلام کردند:امیدواریم آقای سانتوس بتواند ادامه این مسیر طاقت فرسا را با دلگرمی بیشتری بپیماید، و مردم کلمبیا طی سالهای آتی بتوانند ثمره این مذاکرات صلح را بچشند.«سانتوس» در این مراسم اعلام کرد: از طریق پسرش نسبت به تصمیم کمیته اهدای جوایز نوبل آگاه شده، و جایزه خود را به مردم کلمبیا و به ویژه آسیب دیدگان این نبرد خونین تقدیم کرد. او همچنین از رهبران گروه مخالف درخواست کرد تا در تحکیم این معاهده و پایان دادن به درگیریها نقش فعالی داشته باشند.
گفتنی است «سانتوس» دومین شهروند کلمبیاست که به دریافت جایزه نوبل مفتخر می گردد. پیش از او «گابریل گارسیا مارکز» نویسنده شهیر این کشور جایزه نوبل ادبیات را در سال 1982 دریافت کرد.بنیاد صلح نوبل با پیشنهاد و سرمایه «آلفرد نوبل»، شیمیدان و صنعتگر سوئدی در سال ۱۸۹۵ ایجاد شد. او که مخترع دینامیت بود، جایزه صلح نوبل را اقدامی برای قدردانی از تلاشها در راستای تفاهم میان ملتها، خلع سلاح و صلح دانسته است. ارزش این جایزه ۸۳۲ هزار یورو برابر با 930 هزار دلار آمریکا است.
میانمار
بحران انسانی مسلمانان روهینگیا در میانمار و محرومیت آنها از حداقل حقوق انسانی همچنان ادامه دارد و دولت میانمار به رغم ادعای اجرای اصلاحات در کشور، نه تنها تاکنون گامی در راستای رفع مشکلات این قوم برنداشته است، بلکه به بهانههای مختلف از به رسمیت شناختن حقوق شهروندی آنان خودداری می کند. طی سال جاری، کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل و دیده بان حقوق بشر به عنوان دو نهاد نظارتی در عرصه روابط بینالملل با انتشار گزارشهای جداگانه ای با تایید کشتار و اعمال خشونتهای گسترده و سیستماتیک علیه مسلمانان روهینگیایی توسط نیروهای نظامی و امنیتی میانمار، خواستار تحقیق و بررسی مستقل بین المللی در این زمینه شدند. این دو نهاد بینالمللی حقوق بشری خواستار پاسخگویی دولت میانمار و «آنگ سان سوچی» که خود از برندگان جایزه صلح نوبل است، شده اند. در منطقه نیز پس از شدت گرفتن بحران روهینگیا، فشار برخی کشورهای عضو «آ.سه.آن» بر دولت میانمار برای حل این بحران افزایش یافت، از جمله اینکه دولت مالزی «آنگ سان سوچی» را شریک این جنایات دانست و دولت میانمار را متهم به «نسل کشی» کرد.
بر همین اساس اجلاس فوق العاده وزرای خارجه سازمان همکاری اسلامی در 19 ژانویه 2017 به ابتکار مالزی برای بررسی بحران مسلمانان روهینگیا در میانمار تشکیل و وزیران خارجه ایران و دیگر کشورهای حاضردراین نشست، با انتشار سه سند اصلی شامل بیانیه نهایی، قطعنامه و اعلامیه کوالالامپور، رسما خواستار پایان یافتن جنایات علیه مسلمانان در میانمار شدند.براساس گزارش سازمان ملل، از9 اکتبر زمان شروع حملات نظامي ارتش ميانمار، تا امروز بيش از 66 هزار مسلمان روهينگيا از مناطق شمالي اين کشور در ايالت راخين گريخته و به بنگلادش پناه بردهاند. پس ازهجوم پناهندگان مسلمان روهینگیایی، بنگلادش مرزهای خود با میانمار را بست و از ورود صدها پناهنده به این کشور جلوگیری کرد. وزیر کشور بنگلادش در این رابطه گفت: این کشور از مهاجرت غیر قانونی روهینگیا جلوگیری می کند.
ش.د9504406