- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
(روزنامه جوان – 1396/02/11 – شماره 5078 – صفحه 8)
هر كاري را نبايد در فضاي مجازي انجام داد
دكتر علي اصغركيا، استاد دانشگاه و دانشيار گروه علوم ارتباطات دانشگاه علامه طباطبايي
موضوع فناوري‌هاي جديد به خصوص شبكه‌هاي اجتماعي كه قشر جوان هم بيشتر درگير آن است هميشه در كشور ما جاي بحث داشته است. اگر چه اين شبكه‌ها مي‌توانند پيامدهاي مثبت هم داشته باشند اما به دليل عدم آموزش‌هاي درست، بيشتر درگير آسيب‌هاي آن هستيم. بنابراين زماني كه استفاده از فناوري‌هاي جديد، آموزش داده نمي‌شود آثار مثبت آن نيز كمتر مورد توجه قرار مي‌گيرد و در نتيجه آثار منفي جدي‌تر گرفته مي‌شود.
در كشور ما هم به دليل نبود آموزش‌هاي درست، بيشتر افراد به جاي اينكه استفاده صحيح را مورد توجه قرار دهند به حريم خصوصي هم وارد مي‌شوند و اطلاعات خصوصي يكديگر را مورد توجه و كنجكاوي قرار مي‌دهند. مسلماً اين موارد مي‌تواند آسيب‌ها و موارد غير اخلاقي را در جامعه ايجاد كند. افراد بايد توجه داشته باشند كه فضاي اجتماعي يك فضاي عمومي است نه فضاي خصوصي و نمي‌توانند هر كاري را در آن انجام دهند. در اين زمينه چون آموزش‌هاي لازم به افراد جامعه داده نشده از اين رو افراد اطلاعاتي را منتشر مي‌كنند و رفتاري را نشان مي‌دهند كه هم براي خود شخص و هم براي ديگران مشكل ساز مي‌شود.
البته اين موضوع در كشورهاي ديگر، كمتر ديده مي‌شود و اين هم به نوع استفاده ما از شبكه‌هاي اجتماعي مربوط مي‌شود كه با فناوري‌هاي جديد هماهنگ نشديم وهمين امر باعث شده است اين عدم هماهنگي بر بخشي از اقشار جامعه تأثيرات سوء داشته باشد.
با توجه به مواردي كه گفته شد مي‌توانيم ادعا كنيم كه اين شبكه‌ها مي‌توانند آسيب‌هاي اجتماعي و خانوادگي متعددي را ايجاد كنند. به خصوص روابط زوجين را مي‌توانند به شدت تحت تاثير قرار دهند. در حال حاضر در دادگاه‌هاي كشور پرونده‌هايي وجود دارند كه به دليل مباحث بدگماني و سوءظن ناشي از استفاده نابه‌جا از شبكه‌هاي اجتماعي، در حال رسيدگي است.
سواد رسانه‌اي نداريم
گذشته از آثار و آسيب‌هاي اجتماعي و خانوادگي كه اين شبكه‌ها در جامعه ايجاد كرده‌اند، آسيب‌هاي روحي و رواني آن نيز در حال گسترش است و سلامت جامعه را تهديد مي‌كند. اكنون افرادي هستند كه به دليل استفاده زياد و نادرست از اين شبكه‌ها به مشكلات رفتاري، كم خوابي و سوء تغذيه دچارند و در واقع معتاد به اينترنت و شبكه‌هاي اجتماعي شده‌اند. بهترين راهكار در اين زمينه اين است كه بحث آموزش جدي گرفته شود و خانواده‌ها نظارت بيشتري بر فرزندان خود داشته باشند. ضمناً رسانه‌ها و مراكز فرهنگي و آموزشي ما بايد روي نحوه استفاده از اين شبكه‌ها بيشتر از هميشه كار كنند و آموزش‌هاي لازم را به افراد جامعه بدهند تا آسيب‌هاي آن كمتر شود.
فضاي مجازي و تسهيل روابط ناهنجار
بيژن نوباوه، روزنامه نگار
روابط اجتماعي بسياري از افراد جامعه به ويژه جوانان در يك دهه گذشته دچار يك تزلزل شديد اخلاقي شده است و بايد گفت اساس اين موضوع به تغييرات سبك زندگي برمي‌گردد. سبك زندگي فعلي ما نه سبك زندگي ايراني است و نه اسلامي و نه حتي سبك زندگي كساني كه در كشورهاي غربي زندگي مي‌كنند. اين ملغمه‌اي ازچندين سبك زندگي وارداتي است كه صددرصد همراه با فساد اخلاقي است و فساد اخلاقي هم به گونه‌اي است كه مانند موريانه از درون انسان را نابود مي‌كند. فساد اخلاقي هم سدي در برابر كارايي انسان است و هم مانع رشد، تكامل و خلاقيت افراد مي‌شود. اين هم ناشي از شيوه‌اي فرهنگي است كه توسط افراد يا كشورهاي ديگر براي كشور ما تعريف شده است كه حتي روابط اجتماعي در كشورهاي خودشان هم به اين شكل نيست.
در بسياري از كشورهاي غربي روابط اجتماعي و خانوادگي بسيار مستحكم است و آنها نسبت به اين مسائل حساسيت بالايي را نشان مي‌دهند. اگر چه ممكن است در ميان قشر جوان ناهنجاري‌هايي ديده شود اما در كليت جامعه مرزهاي مشخصي وجود دارد.
به نظر من اين موضوع يك برنامه تهاجمي است كه براي سهولت در رسيدن به اهدف اين برنامه نيز وسيله‌هايي تعريف شده است. اينكه يك رسانه عامل اين ناهنجاري‌هاست درست نيست بلكه برخي رسانه‌ها و وسايل ارتباطي به اين تفكر كمك مي‌كنند تا اشاعه پيدا كند. به عبارتي فضاي مجازي تسهيلات اين روابط ناهنجار را فراهم نموده و بسياري از خانواده‌ها را دچار آسيب كرده است.
به نظر من تنها راه مقابله با اين آسيب‌ها در مرحله اول ترويج سبك زندگي ايراني – اسلامي است كه بايد روي اين موضوع كار شود. ما بايد خلأها و شكاف‌هايي كه دشمن مورد استفاده قرار مي‌دهد تا از آنجا براي تهاجم برنامه‌ريزي كند را پر كنيم و اين موضوع مهمي است كه بايد مورد توجه قرار گيرد. به طور مثال اگر ما با تكيه بر روش‌هاي علمي بتوانيم زمينه‌هاي بزه‌هاي رفتاري را در جامعه كم كنيم ميزان ابتلا كاهش خواهد يافت و اين بحثي است كه در كشورهاي غربي هم در حال انجام است و بر اساس آن برنامه‌ريزي‌هاي اجتماعي لازم را انجام مي‌دهند.
در كشور ما بايد به بحث پيشگيري توجه بيشتري شود و به مباحثي نظير ازدواج، گسترش ورزش و گسترش فضاي هنري در جامعه توجه لازم صورت بگيرد، زيرا همين موضوعات عوامل پيشگيرانه‌اي هستند كه باعث نجات نسل جوان مي‌شود.
بحث ديگري كه بايد در اين زمينه به آن توجه داشت وجود قوانين مناسب و برخورد سلبي منطقي در اين موارد است. در برخي از كشورها مثل روسيه براي ورود افراد زير 15 سال به فضاي مجازي قانون وجود دارد. افراد در اين كشورها براي ورود و استفاده از تلويزيون‌هاي كابلي يا فضاهاي اينترنتي با برخي برنامه‌ها نياز به مجوز دارند كه مردم خود به خود دنبالش نمي‌روند. اين اسمش قانون است ولي در واقع يك برخورد سلبي و منطقي است. به عبارتي ما در فضاي مجازي تا حدودي نياز به برخورد سلبي و قبل از آن هم نياز به برخورد ايجابي يعني برنامه‌ريزي داريم. يك مسئله مهم ديگر اين است كه بسياري از افراد ناخواسته وارد صفحات مبتذل اينترنتي مي‌شوند مثل ويكي‌پديا كه افراد براي دريافت يكسري اطلاعات وارد اين فضا مي‌شوند ولي ناخواسته اطلاعات غلط و صفحات مبتذل دريافت مي‌كنند.
اگر بتوانيم شبكه‌هاي ملي ايجاد كنيم كه جاي تلگرام، اينستاگرام و ويكي‌پديا را بگيرد، يك شبكه اطلاعاتي ملي كه خيلي هم شعارش را مي‌دهيم ولي اجرا نمي‌كنيم، اينها نياز ما را به شبكه‌هاي خارجي كمتر مي‌كند. وقتي نياز كمتر شد، خود به خود در معرض اطلاعات غلط و نامناسب هم كمتر قرار مي‌گيريم. بنابراين لازم است ما ابتدا برنامه‌هاي درستي در اين زمينه تعريف كنيم سپس برخوردهاي سلبي منطقي همراه با قانون را در دستور كار قرار دهيم.
سواد رسانه‌اي نداريم
يك انتقاد هم به دولت‌هاي مختلف وارد است كه براي جذب آرا و جذب جوانان به خود تبليغ افزايش پهناي باند اينترنت را مي‌دهند. اين افزايش پهناي باند اينترنت چه سودي براي ما دارد؟ سود اقتصادي دارد يا سود اطلاعاتي؟ كشوري مثل كره جنوبي به اندازه پول نفت ما از پهناي باند اينترنت خود استفاده اقتصادي مي‌برد ما چه استفاده‌اي مي‌بريم؟ در حالي كه براساس آمار مخابرات بيش از 70 - 60 درصد دانلودها در فضاي مجازي موارد غير ضروري است. چه لزومي دارد بحث افزايش پهناي باند از سوي دولت‌ها مطرح شود در صورتي كه مي‌توان با گسترش فضاهاي هنري، ورزشي و سرگرمي نياز افراد به اين شبكه‌ها را كم و سلامت جامعه را تضمين كرد.
شبكه‌هاي اجتماعي ارزش‌هاي اجتماعي را تهديد مي‌كند
دكتر زهرا طاهري پور، رئيس دانشكده فرهنگ و ارتباطات دانشگاه سوره، عضو هيئت علمي دانشكده فرهنگ و ارتباطات
بايد به اين موضوع توجه داشته باشيم هر چيزي كه از حالت عرف و فرهنگ جامعه‌اي خارج شود مسلماً آسيب‌هايي را ايجاد مي‌كند. وقتي افراد جامعه نسبت به كاركرد شبكه‌هاي اجتماعي شناخت و آگاهي لازم را نداشته باشند و همچنين نسبت به فرهنگ استفاده از اين شبكه‌هاي اجتماعي يا هر تكنولوژي جديدي كه وارد جامعه مي‌شود اطلاعات و درك درستي نداشته باشند اين موضوع آسيب زاست و مي‌تواند فرهنگ، هنجارها و ارزش‌هاي جامعه را تهديد كند.
اينجا نقش خانواده بسيار مهم است و والدين مي‌توانند خطرات و آسيب‌هايي كه از اين منظر وجود دارد و همچنين مزايا و معايب اين شبكه‌ها را به فرزندان خود آموزش دهند كه ناآگاهانه وارد اين فضاي جديد نشوند و حداقل دانسته‌هاي لازم را در خصوص استفاده و بهره برداري از اين تكنولوژي داشته باشند.
عدم آموزش درست باعث شده است مخاطرات زيادي افراد جامعه به خصوص جوانان را تهديد كند. البته بايد به اين نكته هم توجه كنيم كه خود خانواده‌ها هم در اين زمينه آموزش‌هاي لازم را نديده‌اند و اطلاعات زيادي در اين مورد ندارند كه بتوانند فرزندانشان را آموزش دهند و احياناً كنترل و هدايت كنند. وقتي زنان و مرداني با تيپ‌هاي خاص مدام در شبكه‌هاي اجتماعي سير مي‌كنند، چگونه مي‌توان از اين پدر و مادر انتظار داشت راهنماي خوبي براي فرزندانشان باشند. شبكه‌هاي اجتماعي مانند بسياري از چيزي‌هاي ديگر آسيب زا بوده و ما نتوانستيم فرهنگ استفاده از آنها را در جامعه جا بيندازيم و آموزش درست دهيم.
براي جلوگيري از آسيب‌ها و خطرات فناوري‌هاي نوين بايد رسانه‌ها به خصوص صدا و سيما و آموزش و پرورش به صورت جدي وارد شوند و سعي كنند با برنامه‌ريزي و آموزش‌هاي درست سطح فكر افراد جامعه را در همه سنين افزايش دهند و به ويژه سواد رسانه‌اي افراد را بالا برند.
http://www.javanonline.ir/fa/news/849059
ش.د9600724
