فرصت های‌ تقویت حضور ایران در بازار قطر

پایگاه بصیرت / گروه اقتصادی/روح الله فرقانی

هر چند یک سالی از تنش ایجاد شده میان ترکیه و روسیه بر سر مسائل موجود در سوریه می گذرد اما به یاد داریم که  در آن برهه، ایران آنگونه که می توانست از فرصت به وجود آمده برای افزایش نفوذ و اعتماد سازی در بازار بزرگ روسیه استفاده کاملی نکرد و حتی به جای به دست گرفتن بازار اوراسیا، در صادرات مجدد کالاهای ترکیه به بازار مسکو که از طریق مرز بازرگان و ترمینال های تجاری ماکو صورت گرفت، همکاری نزدیکی با آنکارا داشت...
اما امروزه به دلیل تنش های موجود میان ریاض و دوحه که چندی است به وجود آمده است، و برخی از کشورهای منطقه (امارات، بحرین، مصر، لیبی، مالدیو، جیبوتی و..) ارتباط سیاسی و اقتصادی خود را با قطر قطع کرده اند، می تواند فرصت جدیدی برای اقتصاد ایران فراهم سازد. این تنش ها با اختلافات سیاسی که پیش از این ریاض با دوحه داشت بسیار متفاوت است.
چرا که درآن برهه اختلاف بر سر نوع نگاه‌های سیاسی و رفتار با اخوان المسلمین بود که منجر به فراخوان سفرای چند کشور عربی از قطر شد اما از آنجا که این امر مغایر با اصول شورای همکاری خلیج فارس بود روابط آن ها دوباره برگشت و مقامات بلندمرتبه این کشورها در نشست شورای همکاری خلیج فارس که در جده برگزار شد با یکدیگر به گفت و گو پرداختند.  
اما امروزه نباید فراموش کرد، شروطی که برای پایان یافتن  تنش های پیش رو از قطر خواسته شده بسیار سنگین و آمرانه است. این امر حاکی از عزم عربستان برای به زانو درآوردن قطر و تبدیل آن به دولتی است که کاملا پیرو سیاست ها و خواسته های سعودی باشد. اگر قطر به شروط سیزده گانه تن ندهد، دچار انزوای بیشتر خواهد شد و بحران های اقتصادی در حوزه خلیج فارس بیشتر می شود. از این رو است که جمهوری اسلامی ایران می تواند با درایت و برنامه ای مدون بازار قطر را برای صادرات کالاهای تولیدی و کشاورزی خود به دست گیرد.  
هر چند ترکیه چند روزی است شرکت های کشاورزی و لبنی خود را  روانه قطر کرده و محصولاتش را در بازارهای محاصره شده دوحه عرضه می کنند اما ایران به دلیل داشتن ارتباطات آبی و هوایی نزدیکتر می تواند توجه این کشور را برای واردات محصولات با کیفیت خود جلب نماید و با صادرات برخی محصولات کشاورزی و لبنی و یا صنعتی خود رونقی دوباره در چرخه اقتصادی داخلی به وجود آورد.
نکته دیگری که علاوه بر بازار مصرف قطر در عرصه اقتصادی دارای اهمیت است میزبانی این کشور برای جام جهانی 2022 است که  دوحه در حال آماده سازی برخی از زیرساخت های لازم و یازده استادیوم بزرگ ورزشی در این زمینه می باشد که با تحریم کشورهایی منطقه به خصوص فیلیپین، کارگران زیادی برای آماده سازی ورزشگاه های این کشور فراخوانده می شوند. آنگونه که رسانه های برخی از کشورها  مدعی شده اند، فیلیپینی‌ها دیگر نمی‌خواهند کارگران خود را به قطر بفرستند و این جریان می‌تواند وضعیت کار در قطر را تحت تأثیر خودش قرار بدهد.
با این وجود می توان پیش بینی کرد که بحران نبود کارگر در قطر هم به دیگر مشکلات این کشور دو میلیونی افزوده می شود.
 حال این نکته در ذهن تداعی می شود که آیا دروازه کاری قطرکه برای آماده کردن زیرساخت های جام جهانی 2022 که تنها محدود به ساختن ورزشگاه نمی شود، میزبان نیروی کار از ایران خواهد شد. آیا می توان گفت؛ قطر برای آماده سازی ورزشگاه های جام جهانی و دیگر زیرساخت های خود همچون مترو و جاده به ایران نگاه ویژه ای باز کرده می کند.
حال باید دید که دولت محترم چه سیاست و واکنشی در این خصوص اتخاذ می کند و آیا می تواند از فرصت های به وجود آمده نهایت استفاده را داشته باشد.
ب/ی