هر دو جریان سیاسی در سطح کشور بر موضوع اتحاد جهان اسلام علیه این اقدام ترامپ تاکید داشته اند. در حالی که روزنامه های اصلاح طلب بر اجماع جهانی در محکومیت ترامپ تأکید دارند، روزنامه های اصولگرا نیز بر پیگیری مبارزه و ایستادگی ملت فلسطین و دنیای اسلام در مقابل رژیم اشغالگر تأکید می کنند، به طوری که غالب روزنامه های این جریان به ضرورت شروع انتفاضه جدید اشاره کرده اند.
در هفته گذشته مسائل مهمی در عرصه سیاسی کشور روی داده است و فرصت خوبی برای مطبوعات ایجاد کرد تا به بررسی این رخداها بپردازند. سه موضوع تغییر پایتخت رژیم صهیونیستی، سفر جانسون وزیر خارجه بریتانیا به ایران و بودجه 1397 مهمترین موضوعاتی می باشد که مورد بررسی و تحلیل مطبوعات قرار گرفته است.
اصلاحات:
روزنامه های وابسته به جریان سیاسی اصلاحات این هفته بیشتر تحلیل های خود را حول سه محور دستور ترامپ در خصوص تغییر مکان سفارت این کشور از تل آویو به بیت المقدس، سفر وزیر خارجه کشور انگلیس و بودجه 97 قرار داده است.
تغییر پایتخت رژیم صهیونیستی: روزنامه ابتکار با تیتر «جهان در مقابل ترامپ»، اعتماد با تیتر «شورای امنیت علیه ترامپ»، ایران با تیتر «خشم جهانی علیه نمایش ترامپ»، آفتاب یزد با تیتر «الان زمان گل زدن ماست»، آرمان با تیتر «تله ترامپ» و «اجماع جهانی و اسلامی علیه ترامپ» این تصمیم ترامپ را مورد بررسی قرار داده اند. روزنامه آرمان در این خصوص با تیتر سیاست های تنش آمیز ترامپ در خاورمیانه نوشت: ترامپ نه بر اساس بررسی و تحقیق کارشناسانه و نه برای کمک به پیشبرد صلح بین اعراب و اسرائیل و نه برای برقراری آرامش و آشتی در خاورمیانه و در جهان، بلکه برای کسب دستاوردهای شخصی از طریق خدمت به اهداف اسرائیل و برآورده کردن یکی از شعارهای انتخاباتی خود، این موضع را اعلام کرد. دونالد ترامپ در برآورده کردن هیچ یک از شعارهای انتخاباتی خود تاکنون موفق نبوده و لابی اسرائیل او را فریب داد تا اینکه این یکی عملیاتی می شود، در حالی که این اعلام موضع، سرآغاز دوره جدیدی از تنش و رویارویی مسلمانان با آمریکا و اسرائیل خواهد شد.
همچنین روزنامه بهار با تیتر «واکنش منفی جهان به تصمیم ترامپ» نوشت: تصمیم رئیس جمهور آمریکا برای شناسایی بیت المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل با موجی از نارضایتی و مخالفت روبرو شد و رهبران کشورهای جهان اسلام و جامعه بین الملل در سطح وسیع تر به سرعت از این تصمیم انتقاد کردند و بعضی از آنها نسبت به بروز بالقوه خشونت و خونریزی هشدار دادند.
سفر جانسون به کشور: روزنامه ابتکار با تیتر «سفر خاص آقای مو طلایی» همدلی با تیتر «برجام نقطه اشتراک روحانی و جانسون» شرق با تیتر « وزیر خاص انگلیسی ها در تهران»، آفتاب یزد با تیتر «هم جدی هم مهم» به این موضوع پرداخته اند. روزنامه افتاب یزد با تیتر « هم صدایی با انگلیسی ها برای چه» نوشت: البته یکی از اهداف سفر مقام مو زرد و بدهیکل انگلیسی پیگیری آخرین وضعیت دو تبعه انگلیسی است. اما تمام ماجرا چنین نخواهد بود و نیست.
همچنین روزنامه آرمان با تیتر «جانسون تعهد اجرای کامل برجام» نوشت: اگر چه ایران و بریتانیا همواره روابط پرفراز و نشیبی در تاریخ مناسبات دوجانبه خود پس از انقلاب اسلامی تجربه کرده اند، اما پس از برجام، کشورهای اروپایی از جمله انگلیس به دلیل افزایش قدرت ایران در منطقه و بهره مندی بیشتر و چند جانبه از برجام و نیز توسعه روابط اقتصادی، تجاری و مسائل منطقه ای به دنبال عادی سازی روابط با تهران هستند.
روزنامه آفتاب یزد با تیتر «جانسون برای چه به تهران می آید» نوشت : سفر بوریس جانسون وزیر خارجه انگلیس به ایران با اما و اگرهای بسیاری همراه شده است. در این بین عده ای تلاش دارند تا اهداف این سفر را مغرضانه جلوه دهند و یا بخواهند که موضوع اصلی مذاکرات را به یک موضوع خاص پیوند دهند. این روزنامه در ادامه تحلیل خود علت سفر جانسون را مذاکره اقتصادی با ایران، بحث در خصوص مسائل منطقه ای، موضوع موشکی، مسئله دو تابعیتی ها و تمایل به سرمایه گذاری در کشور دانست.
بودجه 97:
گرچه بررسی بودجه 97 نیاز به زمان بیشتری دارد، ولی روزنامه های اصلاح طلب در روز بعد تحویل بودجه به مجلس به تعریف و تمجید از بودجه 97 پرداختند. روزنامه شرق با تیتر «نظارت بر بودجه بگیران ویژه» نوشت: اما شاید مهم ترین نکته در بودجه سال آینده تعریف هزینه هاي خارج از عرف براي صندوق توسعه ملي است؛ صندوقي که در دولت اول اصلاحات با خون دل رئیس جمهور وقت ایجاد شد تا سرمایه اي براي نسلهاي آینده ایران گردآوري کند. همچنین روزنامه مردم سالاری با تیتر «پایان پوپولیست بخش پول» نوشت: بودجه 97 حاوی یک نکته بدیع است که شجاعت دولت دوازدهم را در اولین بودجه پیشنهادی آن نشان می دهد. این نکته بدیع که می توان حتی آن را یک تحول در نظام بودجه نویسی چند سال اخیر نامید، چیزی جز کاهش سهم یارانه های نقدی نیست. همواره این انتقاد وجود داشت، که یارانه نقدی به جیب میلیونها نفر ثروتمندی می رود که نیازی به یارانه ندارند و تنها این کار، فشار مالی زیادی به دولت تحمیل می کند.
در ادامه تمجید روزنامه اصلاح طلب در تمجید از بودجه، روزنامه ایران با تیتر «بودجه متفاوت 97» به تحلیل این موضوع پرداخت و قانون با تیتر «جمع کردن بساط جدول 17» نوشت: در این میان، شاید یکی از مهم ترین اصلاحات مثبت در بودجه امسال مربوط به حذف جدول بحث بر انگیز شماره 17 باشد. جدولی که بر اساس آن در تمامی این سال ها تعداد موسسه فرهنگی بدون آن که تحت نظارت سازمان بازرسی و دیوان محاسبات و دیگر نهادهای نظارتی قرار گیرند، از بودجه دولتی ارتزاق کرده و پاسخگوی دولت و ملت نیز نبوده اند.
اصولگرا:
در روزنامه های اصولگرا نیز در این هفته سه موضوع مورد فوق مورد توجه بیشتری قرار گرفته است بدین معنی که تفاوت آنها در نوع نگاه آنهاست نه موضوعات مورد توجه شان.
تغییر پایتخت رژیم صهیونیستی: روزنامه جوان با تیتر «آمریکا درهای جهنم را به روی اسرائیل گشود» و قدس با تیتر «انتفاضه جهانی شد»، وطن امروز با تیتر «الی بیت المقدس»، سیاست روز با تیر «انتفاضه جهانی آزادی قدس»، خراسان با تیتر «در مسیر انتفاضه چهارم» این موضوع را مورد بررسی قرار داده اند. کیهان با تیتر «ترامپ مرگ اسرائیل را جلو انداخت» نوشت: حماقت ترامپ در اعلام انتقال سفارت آمریکا از تل آویو به بیت المقدس از همان نخستین ساعات اولیه، موجی از خشم را در میان کشورهای جهان اسلام به راه انداخت طوری که مردم و رهبران کشورهای مختلف، از ایران گرفته تا اردن، عراق، موریتانی، لبنان، پاکستان، هند، آمریکا، ترکیه و... علیه آن به شدت موضع گرفته اند. اکنون صحبت از اخراج سفرای اسرائیل از کشورهایی است که با این رژیم ارتباط دارند. مذاکره کنندگان فلسطینی هم می گویند، مذاکره اشتباه بود، باید مقاومت می کردیم.
سفر جانسون به ایران: جوان با تیتر« مامور انگلیسی با پوشه قرمز به دنبال جاسوس های ملکه» و خراسان با تیتر «رمز گشایی از زونکن قرمز جانسون» نوشت: پرواز بوریس جانسون در حالی روز گذشته به تهران نشست که موضوع آزادی نازنین زاغری جاسوس محکوم دوتابعیتی یکی از محورهای اصلی در زونکن (پوشه) قرمز همراه وزیر خارجه انگلیس بود؛ پوشه ای که در سفر عمان هم همراه جانسون بود. از مجموع اظهارات پراکنده دو طرف به نظر می رسد موضوع آزادی نازنین زاغری، بحث ها درباره یمن و مسائل منطقه ای، حل و فصل شیوه پرداخت مطالبات تسلیحاتی ایران و همکاری دوجانبه بانک های ایرانی و انگلیسی چهار محوری باشد که وزیر خارجه انگلیس در تهران دنبال می کند.
کیهان با تیتر «وزیر خارجه انگلیس، بدهکاری که با ژست طلبکار آمد» نوشت: وزیرامورخارجه انگلیس در حالی با ژست طلبکارانه موضوعاتی همچون پرونده زندانیان امنیتی 2 تابعیتی، مسائل منطقه ای و مسئله برجام را در پوشه ای قرمز به ایران آورد که اتفاقا باید درباره عملکرد دولت متبوعش در یکایک این موضوعات در پیشگاه ملت ایران پاسخگو باشد.
بودجه 97
جوان با تیتر « بودجه هراسی دولت» ، کیهان با تیتر « وعده جدید روحانی: تمام وعده های دولت در بودجه 97 دیده شده است.» به این موضوع پرداختند و خراسان با تیتر «بمب های خبری لایحه بودجه 97» نوشت: افزایش درآمد مالیاتی و کاهش درآمد نفتی موجب کاهش وابستگی بودجه 97 به نفت شده است. در عین حال وابستگی بیشتر به درآمد فروش اوراق بدهی و مشارکت به نوعی آینده فروشی را در بودجه تقویت کرده است. دلار 3500 تومانی و نفت 55 دلاری احتیاط بودجه ای دولت را نشان می دهد. همچنین پیش بینی افزایش تا 17 هزار میلیارد تومانی قیمت حامل های انرژی و اختصاص آن به اشتغال از رویکرد اشتغال زایی دولت برای سال آینده حکایت دارد. از دیگر نکات خبری جذاب بودجه می توان به افزایش 3 برابری عوارض خروج از کشور و تداوم پرداخت جریمه تاخیر خدمت سربازی اشاره کرد.
تحلیل و بررسی:
در بررسی نگاه مطبوعات به رخ داد های سیاسی در هفته گذشته می توان به نکات ذیل اشاره کرد.
1- در خصوص موضوع اول یعنی تصمیم ترامپ بر تغییر مکان سفارت این کشور در اسرائیل از تل آویو به بیت المقدس باید بر این نکته تاکید کرد که هر دو جریان سیاسی در سطح کشور بر موضوع اتحاد جهان اسلام علیه این موضوع تاکید داشته و پیامد های این تصمیم را به زیان آمریکا می دانستند. گرچه این موضوع از بدیهیات بوده است، اما چنین اتحاد و هم نظری در بین روزنامه های دو جریان سیاسی کمتر در خصوص موضوعات داخلی و بین المللی دیده شده است. تفاوتی که در نگاه آنها وجود دارد به نوع محکومیت و راهکار مقابله با وضع موجود بر می گردد، در حالی که روزنامه های اصلاح طلب بر اجماع جهانی در محکومیت ترامپ تأکید دارند و این اقدام را به نوعی تهدیدی برای نظم جهانی می بینند، روزنامه های اصولگرا بر پیگیری مبارزه و ایستادگی ملت فلسطین و دنیای اسلام در مقابل رژیم اشغالگر تأکید می کنند به طوری که غالب روزنامه های این جریان به ضرورت شروع انتفاضه جدید اشاره کرده اند.
2- در خصوص سفر جانسون به تهران باید بر این نکات تاکید کرد که روزنامه های اصلاح طلب تحلیل های خود را همچنان بر اساس چند اصل غلط و اشتباه استوار نموده اند، اول آن که همچنان این روزنامه ها نگاه خوشبینانه به غرب دارند. در حالی که در برخی از روزنامه ها و تحلیل های این جریان سیاسی عدم پایبندی غرب به برجام را مورد تحلیل قرار می گیرد، اما آنها همچنان با نگاه خوشبینانه از دستاورد های برجام سخن می گویند و پایه تحلیل خود را بر آن استوار می کنند. در حالی که نگاه خوشبینانه به این مسائل می تواند باعث شود تا همانند سفر مسئول سیاست خارجه اروپا به ایران جای طلب کار و بدهکار عوض شود.
موضع دیگری که در خط تحلیلی جریان اصلاحات در خصوص سفر جانسون قابل بررسی است. حمله آنها به جریان سیاسی اصولگرا در خصوص آن که این جریان علت اصلی سفر جانسون به تهران را مذاکره برای ازاد نمودن جاسوس دو تابعیتی قرار داده است در حالی که روزنامه افتاب یزد در مقاله هم صدایی با انگلیسی ها برای چه، بر این موضوع تاکید دارد که مطبوعات کشور انگلیس بر این امر تاکید دارند.
تفاوت نگاه در این محور همان طور که گفته شد به خوش بینی و بدبینی جریانات سیاسی بر می گردد. جریان اصلاح طلب هنوز راهبرد خود را حمایت از تعمیق روابط با اروپا و از جمله انگلیس تعریف کرده است و حتی به روزنامه های اصولگرا در انتقاد از سفر مقام انگلیسی خرده می گیرد و روزنامه های اصولگرا که نه دولت را اصولگرا می دانند و نه نگاه خوش بینانه ای به این سفر دارند، هیچ ابایی از انتقاد شدید از آن هم ندارند.
نکته پایانی در بودجه 97 نیز به گزارش اولیه دولت بر می گردد. نوع نگاه دوجریان سیاسی به بودجه همراه با احتیاط است و لیکن روزنامه های اصلاح طلب در گام اول با نگاه حمایتی وارد شده اند و روزنامه های اصولگرا با نگاه انتقادی. به نظر می رسد مطبوعات و جریانات سیاسی با توجه به اینکه هنوز بودجه در مجلس بررسی و نقد نشده است نمی توانند تحلیل دقیقی داشته باشند و صرفا به توجه به نسبت خود با دولت اعلام موضع کرده اند./
