بالاخره مجلس خبرگان در آن زمان به این نتیجه رسیدند که از آیت الله خامنه‌ای، فردی شایسته‌تر وجود نداشت، منتهی توصیه‌های امام(ره) واشاراتی که داشتند و خاطراتی که مرحوم هاشمی رفسنجانی نقل کردند نیز در تصمیم گیری و رأی قاطع اعضای مجلس خببرگان به رهبر معظم انقلاب موثر بود. مقام معظم رهبری از نظر علم، تقوا و سایر جهات دیگر شایستگی رهبری دارند. ایشان هم اکنون مقلدین فراوانی دارند.
۱۴خرداد ماه سال ۶۸ یکی از غم‌انگیزترین و در عین حال یکی از پر‌صلابت‌ترین ایامی است که ملت ایران در گذر سال‌های پس از پیروزی انقلاب به خود دیده است. در این ایام از یک سو بنیانگذار بزرگ جمهوری اسلامی ایران به ملکوت اعلی پیوست و عالمی را در غم ارتحال خود سوگوار کرد و از سوی دیگر، بزرگ‌مردی به رهبری مردمی‌ترین انقلاب جهان انتخاب شد.
امام‌خمینی(ره) به دلیل دارا بودن تقوا و بینش سیاسی عمیق از آینده‌نگری عظیمی نسبت به مسائل مختلف، برخوردار بودند؛ یکی از مهم‌ترین اقداماتی که ایشان پیش از ارتحال خود بدان همت گماشتند، زمینه‌سازی مناسب جهت انتخاب رهبری بعد از خودشان بود که در این باره نیز تلاش‌هایی انجام دادند.
امام‌خمینی(ره) در بیانات متعددی به تایید روش و منش حضرت آیت‌الله خامنه‌ای پرداختند؛ چنانچه مرحوم حاج سید‌احمد خمینی نقل می‌کنند وقتی آیت‌اللّه خامنه‌ای در سفر کره شمالی بودند، امام گزارش‌های آن سفر را از تلویزیون می‌دیدند. آن منظره دیدار از کره، استقبال مردم و یا سخنرانی‌ها و مذاکرات ایشان در آن سفر، خیلی برایشان جالب بود. امام بعد از آن که اینها را مشاهده کردند، فرمودند: «الحق ایشان شایستگی رهبری را دارند».
قرارگیری در آستانه بیست و نهمین سالگرد ارتحال جانسوز معمار کبیر انقلاب و آغاز ولایت مقام معظم رهبری ما را بر آن داشت تا سراغ یکی از اعضای فعال پیشین و فعلی مجلس خبرگان رهبری برویم.
آیت‌الله محسن مجتهدشبستری، در سال ۱۳۱۶ در «شبستر» واقع در آذربایجان شرقی متولد شد و پس از گذراندن تحصیلات مقدماتی برای تحصیل علوم حوزوی عازم حوزه علمیه قم شد و با بهره‌مندی از اساتید برجسته حوزه، توانست به درجه اجتهاد برسد.
وی با همراهی شهید مطهری، شهید مفتح و شهید بهشتی جامعه روحانیت مبارز را در تهران تأسیس کردند و بیشتر فعالیت‌های مبارزاتی وی علیه رژیم در سال‌های پیش از انقلاب به انتشار اعلامیه و بیانیه و فعالیت در این حزب می‌گذشت. پس از پیروزی انقلاب به نمایندگی از مردم آذربایجان شرقی به عضویت مجلس خبرگان رهبری درآمد.
آیت الله مجتهد شبستری در سال ۱۳۷۴ با حکم رهبر معظم انقلاب امامت جمعه تبریز را تا سال گذشته عهده دار بود. همچنین ۴ دوره نمایندگی مجلس شورای اسلامی به نمایندگی از مردم تهران را نیز در کارنامه خود دارد.
متن گفتگوی تحریریه سیاسی میزان با آیت‌الله محسن مجتهد شبستری، عضو مجلس خبرگان رهبری به شرح زیر است.
میزان: ابتدا از اینکه وقت‌تان را در اختیار خبرگزاری میزان قرار دادید، سپاسگزارم.
آیت‌الله مجتهدشبستری: امیدوارم گفت‌وگوی مفید و پُرباری برای خوانندگان داشته باشیم.
اگر بخواهیم همه صفات امام‌خمینی(ره) را بیان کنیم، مثنوی ۷۰ من کاغذ می‌شود
میزان: برای ورود به بحث، بفرمایید که چه ابعاد ممتاز شخصیتی در وجود امام خمینی(ره) توانسته ایشان را نسبت به سایر رهبران جهان متمایز کند؟
آیت‌الله مجتهدشبستری: صحبت درباره شخصیت امام (ره) کار بسیار مشکلی است، زیرا ایشان شخصیتی ذات‌الابعاد بودند و به قول شاعر:
یک دهن خواهم به پهنای فلک تاکنم تعریف آن نقش ملک
از آنجایی که آب دریا را نتوان کشید هم به قدر تشنگی باید چشید
تنها می‌توانم به بعضی از امتیازات این شخصیت عظیم‌الشأن اشاره کنم. می‌توان گفت، سیره امام راحل، همان سیره جدش پیامبر عظیم‌الشأن اسلام بود. یکی از ویژگی‌های پیامبر اکرم که در قرآن مجید نقل شده، می‌توان به «اشداء علی الکفار و رحماء بینهم» اشاره کرد. پیامبر در مقابل دشمنان اسلام مقاوم، شجاع و با استقامت بودند و در مقابل خودی‌ها و مسلمانان مهربان و عطوف بودند. حضرت امام (ره) شجاعت و حساسیتش نسبت به توطئه کفار و بیگانگان تا قبل از انقلاب هم مشهود و ملموس بود، چون سال‌ها قبل از انقلاب در زمان رضاخان پهلوی کتابی به نام «کشف‌الاسرار» نگاشتند که در‌آن سلسله حقایقی را نسبت به وجود استبداد داخلی و استعمار خارجی مطرح کردند. مشخص است که روحیه‌ایشان، در این موارد حساسیت‌های اجتماعی مانند سایر افراد جامعه نبود و نسبت به مسائل اجتماع دغدغه داشتند. از شجاعت امام(ره) نیز مصادیق فراوانی در آثارشان مشهود است. چنانچه نقل شده است، وقتی ۳۰ نفراز مأموران ساواک برای دستگیری ایشان به منزلشان می‌روند، امام (ره) خطاب به آنها می‌گوید: برای بردن یک نفر، ۳۰ نفر آمده‌اند؟ البته بعد‌ها یکی از آن افرادی که برای دستگیری امام(ره) آمده بود، نقل کرده است وقتی امام(ره) را از قم به تهران منتقل می‌کردیم، ایشان با کمال آرامش‌خاطر و طمأنینه بودند و ما بودیم که ترس و دلهره داشتیم. بعد از انتقال امام راحل به تهران، صدور بیانیه‌های تندشان مستقیماً بر علیه شخص شاه آغاز می‌شود. در آن زمان اگر مراجع بزرگوار دیگری هم وارد کارزار شده و بیانیه می‌دادند، معمولاً هیئت حاکمه را خطاب قرار می‌دادند. منتهی امام راحل مستقیما لبه تیغ حملات خود را متوجه شخص شاه می‌کردند و می‌گفتند: «ام‌الفساد، همان خاندان سلطنتی است و نه هیئت حاکمه و دولت. اینها در حاشیه قرار دارند و همه تصمیمات و اتفاقات با خاندان سلطنتی است». سپس به اقدامات آمریکا اعتراض کرده و این کشور را شیطان اکبر می‌نامیدند. از دیگر امتیازات امام خمینی (ره) تهجد و عبادت بسیار بود. ایشان حتی در زمان تبعید و هم وقتی که در بیمارستان بستری بودند، تهجد و نماز شب شان ترک نمی‌شد. این عبادت‌ها و تقرب الی‌الله‌ها سبب شد که به رهبری و مرجعیت ایشان انقلاب به پیروزی رسید. یکی دیگر از امتیازات امام خمینی(ره) ساده زیستی ایشان بود. نقل شده است وقتی امام راحل درنجف بودند به ایشان می‌گویند منزلتان کولر ندارد، اجازه دهید تا برایتان کولر تهیه کنیم که ایشان پاسخ داده بودند، وقتی کولر خواهیم داشت که همه مردم ایران هم در خانه هایشان کولر داشته باشند. امام (ره) وقتی به ایران آمدند، چون پزشکان گفته بودند که به خاطر بیماری قلبی شان باید درشمال تهران که هوا سالم است زندگی کنند، یک عده از دوستان جمع شدند و خانه مفصلی در شمال شهر به صورت اجاره و یا رهن برای ایشان تهیه کردند. امام (ره) وقتی آن منزل را می‌بیند، می‌گوید به این منزل که مجلل و تشریفاتی است، نمی‌روم؛ لذا منزل ساده‌ای در جماران برای ایشان تهیه شد که تا آخر عمر هم در آنجا ساکن بودند. بینش سیاسی فوق العاده امام (ره) هم بر کسی پوشیده نیست. از غیبت کبری به این طرف مراجع تقلید زیادی داشته‌ایم، آنها هم از نظر علمیت و تقوا، بارز و انسان‌های شایسته‌ای بودند، اما از نظر بینش سیاسی هیچ کدام درحد امام نبودند. اقدامات امام (ره) در زمینه لغو قانون کاپیتولاسیون هم حائزاهمیت است. ایشان قبل از همه مردم جامعه نسبت به این موضوع واکنش نشان داد که البته منشأ تبعیدشان هم، همین سخنرانی درباره قانون کاپیتولاسیون شد. ایشان بیانیه‌های آتشینی را هم در ایران صادر می‌کردند و این بیانیه‌ها برای کشور بسیار سرنوشت ساز بود و افرادی هم در اثر همین بیانیه‌ها متحول شدند و مسیر زندگیشان را عوض کردند. البته از طرفی جنایات رژیم ستم‌شاهی نیز افزایش پیدا کرد. روشنگری‌های امام(ره) و شاگردانش سبب شد تا مردم آگاهی یافتند و نظام سلطنتی را به زباله دان تاریخ افکندند.امام خمینی (ره) از نظر علمی نیز درجه بسیار بالایی داشته و فقیهی جامع الشرایط بوده و بیان شیوایی داشتند. اگر بخواهیم همه صفات ایشان را بیان کنیم، مثنوی ۷۰ من کاغذ می‌شود.
رهبر فعلی کشور همان صلابت، استقامت و شجاعت امام خمینی(ره) را دارا هستند
میزان: حضرتعالی یکی از اعضای فعال اولین دوره مجلس خبرگارن رهبری بودید و البته هستید از حال و هوای روز ارتحال امام (ره) و واکنش مردم و همکارانتان در مجلس خبرگان بفرمایید
آیت‌الله مجتهدشبستری: وقتی امام راحل کسالت پیدا کردند و حال‌شان وخیم شد، مردم بسیار نگران بودند تا اینکه در روز ۱۴ خرداد از دنیا رفتند. غم و اندوه فراوان مردم و مسئولان به خاطر خلا شخصیتی مانند امام(ره) از بین شان بود و بخاطر این بود که ایشان مورد علاقه همه اقشار بودند. با اعلام خبر فوت امام (ره) مردم از آینده، بیمناک شده بودند که وضع مملکت از نظر رهبری جامعه چگونه خواهد شد؟ دوستان نزدیک امام(ره) هم بسیار نگران و ناراحت بودند، دشمنانی همچون آمریکا و همپیمانانش هم امیدوار بودند و فکر می‌کردند با رفتن امام(ره) انقلاب، از بین می‌رود. اما مجلس خبرگان بسرعت و قبل از اینکه ۲۴ ساعت از زمان فوت امام بگذرد، تشکیل شد و اعضا یک تصمیم مدبرانه، عاقلانه و با سرعت گرفتند، مشروح این جلسه و اتفاقاتی که در آن افتاد نیز رسانه‌ای شده است. اجمالا اینکه وقتی در این جلسه شورای رهبری رای نیاورد، اینطور مطرح شد که آیت الله خامنه‌ای به عنوان خلف صالح امام خمینی(ره)، جایگزین شوند که مجلس خبرگان با اکثریت قاطع به انتخاب ایشان رای دادند. بعد از تصویب این موضوع، مردم و دوستان نظام نگرانی هایشان رفع شد و امید دشمنان نیز به یاس تبدیل گردید و رهبر فعلی کشور واقعا همان صلابت، استقامت و شجاعت ایشان و سایر امتیازاتی را که آن بزرگوار داشتند، را دارا هستند.
آرامش در بازداشت؛ نمازشب در تبعید/ خانه‌ای که امام(ره) پس زد/ روایتی از جلسه خبرگان برای انتخاب خلف صالح امام امت/ نمونه‌هایی از بینش سیاسی رهبر معظم انقلاب
مقام معظم رهبری از نظر علم، تقوا و سایر جهات دیگر شایستگی رهبری دارند
میزان: همانطور حضرتعالی در مجلس اول خبرگان و در جلسه انتخاب آیت‌الله خامنه‌ای به عنوان رهبر انقلاب اسلامی حضور داشتید، آیا از نتیجه تصمیم مجلس خبرگان وقت، می‌توان نتیجه گرفت در آن زمان شخص شایسته‌تری بجز ایشان برای رهبری وجود نداشت؟
آیت‌الله مجتهدشبستری: بله. بالاخره مجلس خبرگان در آن زمان به این نتیجه رسیدند که از آیت الله خامنه‌ای، فردی شایسته‌تر وجود نداشت، منتهی توصیه‌های امام(ره) واشاراتی که داشتند و خاطراتی که مرحوم هاشمی رفسنجانی نقل کردند نیز در تصمیم گیری و رأی قاطع اعضای مجلس خببرگان به رهبر معظم انقلاب موثر بود. مقام معظم رهبری از نظر علم، تقوا و سایر جهات دیگر شایستگی رهبری دارند. ایشان هم اکنون مقلدین فراوانی دارند.
همه صفت‌ها و خصلت‌های امام خمینی (ره) به خلف صالح ایشان، حضرت آیت الله خامنه‌ای، منتقل شده است
میزان: با توجه به اینکه حضرتعالی زمان و مدیریت امام راحل و رهبر معظم انقلاب را درک کرده‌اید، آیا نحوه مدیریت حضرت امام(ره) در خلف صالح ایشان یعنی مقام معظم رهبری نمود دارد؟
آیت‌الله مجتهدشبستری: بله. همه صفت‌ها و خصلت‌های امام خمینی (ره) به خلف صالح ایشان، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، منتقل شده است. آیت الله خامنه‌ای شاگرد امام‌خمینی(ره) بودند. امام خمینی (ره) در یکی از سخنرانی هایش از آیت الله خامنه‌ای تعبیر به برادر خود کرده‌اند. از سوی دیگر آیت‌الله خامنه‌ای وقتی به رهبری رسید در سنین بالا نبود لذا اشراف کامل به مسائل کشور داشته و دارند. اشراف رهبر معظم انقلاب به امور داخلی و نیز بین المللی همراه با مدیریت شایسته از نقاط قوت عملکرد ایشان در طول سال‌های اخیر است. رهنمود‌های ایشان در مبارزه با استکبار جهانی به سرکردگی آمریکا، همیشه برای ملت روشنگر بوده است. در مقاطع مختلف و در مسائل بین المللی همواره نظرات هوشمندانه ایشان راهگشا بوده است. مانند موضوع دادگاه برلین. وقتی سفرا از کشور ما قهر کرده و بیرون رفتند، ایشان فرمودند: سفرا بروند وحتی سفیر آلمان هم برود و از بقیه هم دیرتر برگردد. این شهامت و شجاعت را نیز ایشان در مقابل خارجی‌ها نشان دادند. بینش سیاسی مقام معظم رهبری برای همه روشن شده است
میزان: درباره مذاکرات هسته‌ای چطور؟
آیت‌الله مجتهدشبستری: بله، در مقابل برجام هم مواضع حکیمانه و روشنگرانه ایشان را شاهد بودیم. بینش سیاسی مقام معظم رهبری و صاحب نظر بودن ایشان برای همه روشن شده است. ایشان از ابتدا می‌فرمود که من به آمریکایی‌ها اعتماد ندارم و همواره جنایت‌های آمریکا که در طول انقلاب و قبل از آن نسبت به ایران داشته اند را بر‌می‌شمردند. اخیرا هم که ترامپ بعد از نقض عهد‌های مکرر از برجام خارج شد، بر همگان مشخص شد که نظرات، رهبر معظم انقلاب تا چه حد صادق است. البته بعد از خروج آمریکا از برجام و آغاز مذاکره باکشور‌های اروپایی، رهبر معظم انقلاب، شرط‌هایی رابرای انجام این مذاکرات اعلام کردند. تا اگر طرف مقابل به این شرایط عمل کردند، ایران هم در این مذاکرات باقی بماند وگرنه برجام را کنار بگذارد و غنی سازی را از سر بگیرد و بازیافت مسائل قبلی رادر دستور کار قرار دهد. اینها نمونه‌هایی از بینش سیاسی رهبر معظم انقلاب است. وحدتی مبارک، مفید و دشمن شکن است که زیر چتر رهبری واحد، ولایت فقیه باشد
میزان: از دیگر شباهت‌های حضرت امام(ره) و مقام معظم رهبری به چه موضوعات دیگری می‌توان اشاره کرد؟
آیت‌الله مجتهدشبستری: ساده زیستی رهبر معظم انقلاب نیز همانند امام راحل است، همانطور که می‌بینیم در حسینیه شان زیلو انداخته اند و در جلسات همه مردم روی زیلو می‌نشینند، اندرون شان هم به همین شکل است. بار‌ها برایم پیش آمده که به دیدار خصوصی ایشان رفته ام، آنجاهم زیلو و یا فرش‌های ماشینی مستعمل مانند همه مردم پهن است. همچنین از وضع آقازاده هایشان هم باخبر هستم که چگونه ساده و بی‌تشریفات زندگی می‌کنند، این هم یک امتیاز دیگری از وجود ایشان است که در شباهت با امام راحل نیز هست. از نظر تهجد و عبادت نیز مقام معظم رهبری مانند امام خمینی(ره) متهجد هستند و نوافل‌شان هم ترک نمی‌شود. ایشان به مصداق آیه«اشداء علی الکفار و رحما بینهم»، دربرابر بیگانگان متجاوز و کشور‌هایی که قصد توطئه علیه ایران را دارند با استقامت و مقاومت همه جانبه ایستادگی می‌کنند. اما در مقابل خودی‌ها مهربان هستند. چنانچه می‌بینیم در مجمع تشخیص مصلحت افرادی را از هر دوجناح آورده اند و ماموریت داده اند که در مجمع تشخیص باشند. ایشان نوعا یک پدر مهربان و عطوف نسبت به همه اقشار جامعه هستند. ایشان می‌فرمایند: افرادی که دارای سلایق مختلف سیاسی هستند، البته آزاده‌ای محترم هستند و باید در چارچوب قانون و شرع اسلام با آنها برخورد شود. عطوفت شان هم نسبت به افرادی که در چارچوب انقلاب حرکت می‌کنند، بسار زیاد است. دستور‌هایی که ایشان درباره فلسطین و کمک به مردم سوریه و عراق داده اند، بسیار سرنوشت ساز بوده است، البته دستور رهبر معظم انقلاب برای کمک به این کشور‌ها با خواست دولت‌های آنها بوده است تا نیرو‌های ایران به عنوان مشاور به آنجا بروند. کمک به فلسطین، سوریه، لبنان و عراق اینها، برای ایران، منطقه وجهان اسلام سرنوشت ساز است. توصیه دیگر ایشان مانند حضرت امام (ره) مسئله وحدت و حفظ ارزش‌ها است. حفظ وحدت و همبستگی در کشور از اهمیت والایی برخوردار است. آن وحدتی مبارک، مفید و دشمن شکن است که زیر چتر رهبری واحد، ولایت فقیه باشد.
هزاران نفر جوان، مثل شهید حججی آماده فداکاری در راه اسلام، انقلاب، نظام و ولایت فقیه هستند
میزان: با توجه به رشد رو به جلوی نظام جمهوری اسلامی ایران و اینکه رهبر معظم انقلاب اخیرا فرمودند حرکت کشور رو به جلو است، درباره رویش ها و ریزش های این انقلاب توضیح بفرمایید.
آیت‌الله مجتهدشبستری: اگر ریزش‌هایی هست، در اثر تلقینات سوء بیگانگان است، اما در مقابل رویش‌هایی مثل شهید حججی‌ها داریم که شاید هزاران نفر جوان، مثل حججی آماده فداکاری در راه اسلام، انقلاب و نظام جمهوری اسلامی وولایت فقیه هستند. این قبیل افراد خیلی می‌توانند درجامعه موثر واقع شوند. مدافعین حرم با عزم راسخ‌شان نشان دادند که حضور رزمندگان فقط منحصر به سال‌های دفاع مقدس نبود. روحیه مقاومت و ایثار ادامه دارد و این هم به برکت انفاس قدسیه رهبری و پیروی از ایشان است.
آرامش در بازداشت؛ نمازشب در تبعید/ خانه‌ای که امام(ره) پس زد/ روایتی از جلسه خبرگان برای انتخاب خلف صالح امام امت/ نمونه‌هایی از بینش سیاسی رهبر معظم انقلاب
مطمئن هستیم امسال، مراسم روز قدس با شکوه‌تر از سال‌های دیگر برگزار می‌شود
میزان: با توجه به نزدیکی به روز قدس درباره نگاه و توجه حضرت امام(ره) با مسئله قدس بفرمایید؟
آیت‌الله مجتهدشبستری: امام راحل از همان اوایل انقلاب، مسئله مظلومیت ملت فلسطین را مطرح و به جنایات عظیم رژیم صهیونیستی بر ضد مردم بیگناه فلسطین، اشاره می‌کردند. اعلام آخرین جمعه ماه مبارک رمضان به‌عنوان روز جهانی قدس از سوی امام راحل نیز در حمایت از آرمان فلسطین بود که جهانی شد. هم اکنون نه تنها در ایران بلکه در دیگر کشور‌های مسلمان هم آخرین جمعه ماه مبارک رمضان را تظاهرات می‌کنند. شعار‌هایی بر علیه رژیم اشغالگر صهیونیستی و اعلام حمایت از مردم فلسطین سرمی دهند. سال به سال هم این تظاهرات‌ها با شکوه‌تر برگزار می‌شود. امسال مطمئن هستیم، مراسم روز قدس با شکوه‌تر از سال‌های دیگر برگزار می‌شود به‌خاطر اینکه ترامپ، پایتخت رژیم صهیونیستی را به بیت‌المقدس انتقال داده است. بیت‌المقدس قبله اول مسلمانان و مکان بسیار مقدسی است. تحمل این اقدام ترامپ برای مسلمانان جهان بسیار سنگین است. مردم ایران و جهان اسلام باید با حضور حداکثری در این راهپیمایی، اعلام انزجار خود نسبت به این تصمیم ترامپ را اعلام کنند. قدس متعلق به مردم فلسطین است و آنها از ابتدا مقیم آنجا بودند؛ لذا آوارگان فلسطینی باید به سرزمین‌های خود برگردند.
هم‌اکنون رژیم صهیونیستی به حالت انفعال درآمده و فقط سعی دارد موجودیتش را حفظ کند
میزان: به نظر حضرتعالی آرمان جهانی شدن اسلام تا چه میزان محقق شده است؟
آیت‌الله مجتهد شبستری: هنوز به پیروزی نهایی در این زمینه نرسیدیم. اما همین اعلام حمایت‌های اخیر مسلمانان جهان از مردم فلسطین بعد از انتقال سفارت آمریکا به قدس، موفقیت‌های محورمقاومت در منطقه، برگزاری انتخابات در عراق و لبنان، نشان از انجام اقدامات موثر در این زمینه می‌دهد. رژیم صهیونیستی به حمایت متحدانش، شعار از نیل تا فرات می‌دادند، اما هم‌اکنون به حالت انفعال درآمدند و فقط سعی دارند موجودیت شان را حفظ کنند و این شعار دیگر برایشان مفهومی ندارد.
از بین رفتن رژیم صهیونیستی بخاطر یک قاعده فلسفی است
میزان: در پایان نظرتان را درباه این جمله رهبر معظم انقلاب که فرمودند:«رژیم صهیونیستی» 25 سال آینده را نخواهد دید»، بفرمایید
همانطوری که رهبر معظم انقلاب فرمودند: ستاره اسرائیل رو به افول است و تا ۲۵ سال دیگر اسرائیلی درکارنخواهد بود. اینکه رهبر معظم انقلاب فرموده اند: «اسرائیل ازبین رفتنی است»، بخاطر قاعده فلسفی«الغصب لایدوم»، است. یعنی زور، غصب و فشار تا ابد ماندنی نیست.
گفت‌وگو: ندا فراهانی
