خیز عربستان برای اجرای معامله قرن

پس از انتخاب دونالد ترامپ به ریاست‌جمهوری ایالات متحده آمریکا، عربستان سعودی در کمک به اجرای برنامه او برای خاورمیانه و به طور مشخص قضیه فلسطین‌ـ که از آن به معامله قرن یاد می‌شودـ نقش محوری پیدا کرده است. هرچند جزئیات طرح معامله قرن به صورت رسمی منتشر نشده است، اما آن‌گونه که در رسانه‌ها و بر اساس خبرهای دریافتی در عناصر مطلع اعلام می‌شود، در طرح مورد نظر ترامپ و تیم او در کاخ سفید فلسطینیان بر مناطق تحت سیطره خود در کرانه باختری حاکمیتی نخواهند داشت، عمده شهرک‌های صهیونیستی در کرانه باختری تخلیه نخواهد شد، «قدس شرقی» به عنوان پایتخت دولت فلسطین پذیرفته نخواهد شد و به جای آن «ابودیس» برای پایتخت فلسطین برگزیده می‌شود، آوارگان فلسطینی اجازه بازگشت نخواهند داشت و در مقابل مناطقی که فلسطینیان مجبور به دادن آن به رژیم صهیونیستی می‌شوند، مناطقی در شبه‌جزیره سینای مصر و مناطقی از عربستان سعودی به فلسطینیان داده خواهد شد و... .
امتیازهای متعددی که فلسطینیان باید در طرح مورد نظر ترامپ بدهند، سبب شده است تشکیلات خودگردان فلسطین مخالف هرگونه طرح صلح جدیدی با رژیم صهیونیستی باشد؛ اما با توجه به اینکه عمده حکومت‌های عرب مؤثر در مسئله فلسطین به آمریکا وابسته هستند، فشارهای بسیاری از سوی کشورهایی مانند عربستان سعودی، امارات متحده عربی و مصر به محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین وارد می‌شود تا او را به پذیرش طرح جدید مجبور کنند. 
در بین کشورهای عربی که برای اجرای طرح معامله قرن نقش‌آفرینی می‌کنند، عربستان سعودی به واسطه رقابت منطقه‌ای با کشورهایی چون جمهوری اسلامی ایران و ترکیه، در تلاش است تا خود را به رژیم صهیونیستی نزدیک کرده و روابطش با این رژیم را عادی کند؛ از همین رو به دنبال این است که با ارائه پیشنهادهای مالی تشکیلات خودگردان فلسطین را از موضع مخالف سرسختانه‌ای که دارد، منصرف کند. در همین راستا رسانه‌های سعودی از پیشنهاد مالی چشمگیری پرده برداشته‌اند که عربستان ارائه داده است؛ بر اساس گزارشی که روزنامه صهیونیستی «جروزالم‌پست» منتشر کرده، محمود عباس با اطلاع از اینکه تشکیلات خودگردان فلسطین سالیانه بودجه‌ای بالغ بر یک میلیارد دلار نیاز دارد، به وی پیشنهاد کرده است در ازای دریافت 10 میلیارد دلار برای 10 سال بودجه تشکیلات خودگردان فلسطین با طرح صلح معامله قرن موافقت کند. 
اکنون این پرسش مطرح می‌شود که ارائه پیشنهادهای این‌چنینی عربستان سعودی چه پاسخی از سوی تشکیلات خودگردان و شخص محمود عباس خواهد داشت و در صورتی که با آن مخالفت شود، چه پیامدهایی را برای این تشکیلات می‌توان متصور بود؟ 
در پاسخ باید گفت، محمود عباس دو راه پیش رو دارد؛ نخست اینکه، با پیشنهاد اغواکننده سعودی‌ها موافقت کند؛ اما آن‌گونه که خود ابومازن تصریح کرده است او اکنون پس از گذشت 82 سال از عمرش به پایان راه زندگی سیاسی خود رسیده و به هیچ وجه تمایل ندارد آیندگان از او به عنوان «خائن به آرمان فلسطین» یاد کنند؛ از همین رو وی همچنان بر مخالفت خود با معامله قرن پافشاری می‌کند.
این مخالفت که در واقع دومین راه پیش روی محمود عباس است، می‌تواند پیامدهای ناگواری برای تشکیلات خودگردان داشته باشد؛ از جمله اینکه کمک‌های جاری عربستان به تشکیلات خودگردان قطع شود. در حال حاضر، عربستان سعودی ماهیانه 20 میلیون دلار به بودجه تشکیلات خودگردان کمک می‌کند و در کنار آن از برخی پروژه‌های اقتصادی هم حمایت می‌کند که هزینه آن بالغ بر 10 میلیون دلار است. بنابراین، توقف حمایت‌های عربستان می‌تواند تأثیر شدیدی روی فعالیت تشکیلات خودگردان داشته باشد و حتی نهادهای آن را دچار فروپاشی کند.
پایان سخن اینکه با وجود این‌گونه چالش‌ها و موانع اقتصادی و مالی، تشکیلات خودگردان فلسطین گزینه‌های زیادی پیش روی خود ندارد و گذر زمان و اعلام قریب‌الوقوع طرح معامله قرن و نیز واکنشی که افکار عمومی فلسطینی و گروه‌های مقاومت به آن می‌دهند، پاسخگوی بسیاری از ابهامات و پرسش‌ها خواهد بود.