آیا جنبش دانشجویی قادر به تغییر فرهنگ سیاسی آمریکا خواهد بود؟

جنبش دانشجویی حمایت از فلسطین که اکنون وارد سومین هفته اعتراضی خود می‌شود، اگرچه در آغاز از دانشگاه کلمبیا شروع شد، اما در روز‌های اخیر، نزدیک دویست مرکز آموزش عالی همچون دانشگاه هاروارد، امرسون، نیویورک، ییل، جرج واشنگتن، ماساچوست، اموری، میشیگان، براون، پلی تکنیک هومبولت، برکلی، اوهایو، رایس، کالیفرنیای جنوبی، تگزاس، مینه‌سوتا و غیره... شاهد تظاهرات ضدصهیونیستی بوده و نزدیک به ۲۹۰۰ دانشجو توسط پلیس آمریکا دستگیر شده‌اند. دامنه این جنبش پس از دوهفته به پهنه آمریکا و کشور‌های دیگری همچون فرانسه، کانادا، آلمان و استرالیا تسری یافته است. در این موج اعتراضی، علاوه بر مسلمانان عرب-آمریکایی، سیاه پوستان و سفیدپوستان آمریکایی نیز حضور دارند تا اعتراض خود را به کمک مالی و نظامی آمریکا و ادامه جنگ علیه مردم مظلوم غزه به سیاستمداران آمریکایی و رژیم صهیونیستی اعلام کنند. این یکی از مهم‌ترین جلوه‌های همبستگی دانشجویان آمریکایی با مردم فلسطین در قلب ایالت متحده است. در این شرایط سوال این جاست که آیا این جنبش بعد از رسیدن به مطالبه خود یعنی پایان اشغال و پایان جنگ غزه، فروخواهد نشست یا در تغییر فرهنگ سیاسی آمریکا موثر خواهد بود و پس از رسیدن به نتیجه دلخواه، به عنوان یک جنبش ضد جنگ یا فراتر از آن یعنی «شناختن جبهه حق» در اندیشه سیاسی آمریکا باقی خواهد ماند. برای پاسخ به این سوالات، توجه به چند واقعیت درباره جنبش دانشجویی آمریکا ضروری به نظر می‌رسد:

۱. جو بایدن و نتانیاهو سعی در به حاشیه بردن جنبش عظیم دانشجویی داشته و برای جلوگیری از گسترش آن و در نتیجه تغییر فرهنگ سیاسی آمریکا، درصدد القای «یهودستیزی» به جای «صهیونیست‌ستیزی» هستند. نمونه‌ای از این تصویرسازی‌های تبلیغاتی در حمله آمریکا به ژاپن اتفاق افتاده است. آمریکا بعد از بمباران اتمی هیروشیما و ناگازاکی، تبلیغاتی با عنوان «تقصیر خودِ ژاپن بود» راه انداخت. وقتی هری ترومن، رئیس جمهور وقت آمریکا در سال ۱۹۴۵ از بمباران اتمی هیروشیما با عنوان قمار دومیلیارد دلاری یاد کرد، همه حاضران در اتاق فرمان و کنترل برای لحظه‌ای که آزمایش بمب اتم با موفقیت انجام شده بود، به هم تبریک گفتند. هری ترومن در اعلان عمومی خود، آن را بزرگ‌ترین دستاورد علمی تاریخ نامید و به کنگره توصیه کرد کمیسیونی برای کنترل استفاده از قدرت اتمی برای «حفظ صلح» در دنیا تشکل دهد! تحت تاثیر دستگاه فعال تبلیغاتی غرب و یهود بین‌الملل بود که جورج فیلدینگ الیوت، ستون‌نویس و تحلیل‌گر نظامی CBS نیوز دو روز پس از بمباران هیروشیما نوشت: «مردم دنیای آزاد حالا مالک سلاحی چنان هولناک هستند که حداقل فعلاً، هیچ‌چیز تاب مقاومت مقابلش را ندارد. ظاهرا مشیت الهی بوده که این‌سلاح در دست آمریکایی‌ها، بریتانیایی‌ها و کانادایی‌ها باشد. اکنون فرصتی جدید و اعجاب‌انگیز داریم تا آزادی را به وجود آوریم و از آن محافظت کنیم». مارک وبر دراین باره می‌گوید: «آمریکایی‌ها قبل از حمله به ژاپن، تصویرسازی‌های تبلیغاتی بیر‌حمانه‌ای علیه ژاپنی‌ها که آن‌ها را "موش کثیف" خطاب می‌کردند، انجام داده بودند تا جایی که باعث شد جوانان آمریکایی تحت تاثیر تبلیغات سیاستمداران آمریکایی بگویند: خدایا به خاطر بمب اتم از تو سپاسگزاریم!» درست چند سال بعد یعنی سال ۱۹۹۵ آمریکا فاجعه بارترین نبرد تاریخ را در ویتنام پایه ریزی کرد که این جنگ تا سال ۱۹۷۵ طول کشید. در آن زمان علیرغم ادعای کنگره برای رسیدگی به پرونده جنایات نظامیان آمریکایی در ویتنام، گروهی از اعضای کنگرۀ آمریکا از زندان بدنام «کن دوآ» بازدید کردند. آنجا زنان و مردانی را دیدند که در قفس به زنجیر کشیده شده و گرسنه و شکنجه شده، مجبور به خوردن حشرات بودند. علیرغم خشمی که این گزارش در بین افکار عمومی برانگیخت، زندانی‌ها همچنان شکنجه و در همان جا نگهداری شدند، اما این بار فضای آمریکا کاملا متفاوت با سال ۱۹۴۵ بود. پوشش خبری جنگ ویتنام در سراسر جهان و به ویژه در داخل آمریکا، افکار عمومی را به‌شدت ضد این کشور تهییج کرد وتظاهرات ضد جنگ در آمریکا به راه انداخت. این تظاهرات که از دانشگاه کلمبیا و توسط دانشجویان آمریکایی آغاز می‌شد، جنبش دانشجویی نام گرفت که در دهه ۱۹۶۰ در اعتراض به جنگ ویتنام و صرف هزینه‌های سرسام آور و در نتیجه کسری بودجه، به راه افتاد و صد‌ها نفر از جوانان آمریکایی به این جنبش پیوستند که با شدت گرفتن آن در سال ۱۹۶۸، سرانجام نیرو‌های نظامی آمریکا به تدریج از ویتنام خارج شدند. پس از فرونشستن اعتراضات دانشجویی، عده‌ای بر این باور بودند که این تظاهرات، تنها یک جنبش ضدجنگ بوده که در جریان جنگ ویتنام در ایالت متحده توانسته بر تصمیم سیاستمدران کاخ سفید اثر بگذارد و آنان را در نهایت به خاتمه جنگ وادار کند واین جنبش پس از رسیدن به مطالبه خود، خاموش شده و پایان پذیرفته است، اما پس از جنگ ویتنام، این جنبش‌ها به بلوغ سیاسی رسیده و دلیل آن هم این است که بعد از جنبش وال استریت و قتل جورج فلوید هم وجود داشته و همین طور در مداخله جویی‌های آمریکا در نقاط مختلف جهان خود را نشان داده است. در بیست سال گذشته، در جریان مداخله نظامی آمریکا در عراق، افغانستان و لیبی، دانشجویان آمریکایی دست به تظاهرات زده اند بنابراین جنبش دانشجویی در آمریکا تنها یک حرکت اعتراضی، نمادین و بدون تاثیرگذاری واقعی نیست.

۲. از آن جایی که فرهنگ سیاسی یک ملت، مجموعه‌ای از شیوه‌های تفکر درباره سیاست بوده و نفوذ انکار ناپذیر بر رفتار سیاسی اعضای جامعه دارد، بنابراین لازم است افراد جامعه‌ای همچون آمریکا، به قدری در فاضلاب فرهنگی غرق باشند تا فرصت اندیشیدن به رفتار سیاسی تصمیم سازان کاخ سفید نداشته باشند. نکته قابل توجه این است که همین سیاستمدارن آمریکایی با ایجاد فاضلاب فرهنگی در آمریکا سال هاست در تلاش هستند تا نسل‌های حاضر و بعدی آمریکایی را گریبان گیر سقوط سیستم آموزشی و فروپاشی نظام خانواده، درگیر ارزش‌های هالیوودی، همجنس گرایی، عریان نمایی، فرزندان نامشروع، خانواده‌های تک والدی، نگاه‌های جنسیتی، افزایش تبهکاری، آزادی استفاده از اسلحه و فقر و هزاران بلای دیگر نمایند که هسته اصلی آن کنار رفتن دین از جامعه آمریکا می‌باشد تا جایی که نظریه پرداز معروف آمریکایی «زبیگینو برژینسکی» از سال‌ها پیش در این باره به صراحت هشدار داده و می‌گوید: «ضربه پذیری اصلی آمریکا به دنبال چالش رقبای خود نخواهد بود بلکه به دلیل تهدیداتی خواهد بود که فرهنگ آمریکا وارد می‌نماید؛ تهدیداتی که به طور فزاینده‌ای آمریکا را در داخل تضعیف و بی هویت و از هم گسیخته و ناتوان می‌نماید» با این وجود پس از ۷ اکتبر اتفاقات قابل توجهی جامعه آمریکا را به خود مشغول کرده است.

۳. حمله پلیس به دانشجویانی که به طور مسالمت آمیز مطالبه خود را درخواست می‌کنند باعث شده است که بسیاری از شخصیت‌های تاثیرگذار بین المللی، «آزادی بیان» در آمریکا را زیر سوال ببرند. سازمان عفو بین الملل، در بیانیه‌ای متذکر شده است که «از دانشگاه‌های آمریکایی می‌خواهیم که از حقوق دانشجویان در تظاهرات مسالمت‌آمیز و ایمن حمایت کنند» با این حال رئیس جمهور آمریکا می‌داند با نزدیک شدن انتخابات، سبد رأی او به شدت دچار آسیب خواهد شد چرا که جنبش دانشجویی با تغییر فرهنگ سیاسی، بر روی دیدگاه‌ها و باور‌های مردم آمریکا تاثیر خود را گذاشته است حتی اگر جو بایدن رویکرد و سیاست خود را در قبال حمایت تمام و کمال از رژیم صهیونیستی تغییر دهد و به سمت واقع‌گرایی حرکت کند.

۱۶/۲/۴۰۳