صبح صادق >>  نگاه >> یادداشت
تاریخ انتشار : ۲۹ ارديبهشت ۱۳۹۸ - ۱۵:۳۲  ، 
کد خبر : ۳۱۵۰۰۲

‭ ‬پاییز‭ ‬تحریم‌های‭ ‬آمریکا

پایگاه بصیرت / محراب‭ ‬دوستی
معاون‭ ‬وزیر‭ ‬امور‭ ‬خارجه‭ ‬آمریکا‭ ‬از‭ ‬موافقت‭ ‬واشنگتن‭ ‬با‭ ‬درخواست‭ ‬کابل‭ ‬مبنی‭ ‬بر‭ ‬معافیت‭ ‬بندر‭ ‬چابهار‭ ‬از‭ ‬تحریم‌های‭ ‬آمریکا‭ ‬خبر‭ ‬داد‭. ‬این‭ ‬خبر‭ ‬تحلیل‌ها‭ ‬و‭ ‬گمانه‌زنی‌هایی‭ ‬را‭ ‬درباره‭ ‬آینده‭ ‬تحریم‌های‭ ‬آمریکا‭ ‬به‭ ‬دنبال‭ ‬داشته‭ ‬و‭ ‬اعمال‭ ‬موفقیت‌آمیز‭ ‬تحریم‌ها‭ ‬را‭ ‬با‭ ‬تردید‭ ‬جدی‭ ‬روبه‌رو‭ ‬کرده‭ ‬است‭.‬
تحریم‌های‭ ‬ضد‭ ‬ایرانی‭ ‬در‭ ‬یک‭ ‬سال‭ ‬گذشته‭ ‬از‭ ‬اصلی‌ترین‭ ‬اقدامات‭ ‬دولت‭ ‬آمریکا‭ ‬در‭ ‬مقابله‭ ‬با‭ ‬کشورمان‭ ‬بوده‭ ‬است؛‭ ‬تحریم‌هایی‭ ‬که‭ ‬با‭ ‬اصطلاحاتی‭ ‬چون‭ ‬فلج‌کننده‭ ‬بودن‭ ‬بیش‭ ‬از‭ ‬حد‭ ‬بزرگنمایی‭ ‬می‌شد‭. ‬در‭ ‬مقابل‭ ‬جمهوری‭ ‬اسلامی‭ ‬ایران‭ ‬با‭ ‬آگاهی‭ ‬کامل‭ ‬از‭ ‬بی‌خاصیت‭ ‬بودن‭ ‬تحریم‌ها‭ ‬نسبت‭ ‬به‭ ‬سال‌های‭ ‬قبل،‭ ‬سعی‭ ‬در‭ ‬فعال‭ ‬کردن‭ ‬ظرفیت‌های‭ ‬اقتصادی‭ ‬خود‭ ‬کرده‭ ‬است‭. ‬اگرچه‭ ‬در‭ ‬9‭ ‬ماه‭ ‬اخیر‭ ‬با‭ ‬کوتاهی‭ ‬مسئولان‭ ‬دولتی‭ ‬فشارهای‭ ‬اقتصادی‭ ‬بر‭ ‬مردم‭ ‬بیشتر‭ ‬شده‭ ‬است؛‭ ‬اما‭ ‬به‭ ‬اعتراف‭ ‬اندیشکده‌های‭ ‬مهم‭ ‬بین‌المللی‭ ‬موقعیت‭ ‬ژئو‭ ‬استراتژیک‭ ‬ایران‭ ‬تمایل‭ ‬بیشتر‭ ‬کشورها‭ ‬را‭ ‬برای‭ ‬همکاری‭ ‬اقتصادی‭ ‬به‭ ‬سوی‭ ‬این‭ ‬کشور‭ ‬سوق‭ ‬می‌دهد؛‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬رو‭ ‬کشورها‭ ‬در‭ ‬آینده‭ ‬نه‭ ‬چندان‭ ‬دور‭ ‬نه‭ ‬تنها‭ ‬با‭ ‬تحریم‭ ‬آمریکا‭ ‬همکاری‭ ‬نخواهند‭ ‬کرد؛‭ ‬بلکه‭ ‬این‭ ‬کشور‭ ‬را‭ ‬تحت‭ ‬تأثیر‭ ‬خود‭ ‬خواهند‭ ‬گذاشت‭ ‬که‭ ‬دیگر‭ ‬تحریم‭ ‬برای‭ ‬ایران،‭ ‬منافع‭ ‬کشورهای‭ ‬دیگر‭ ‬را‭ ‬نیز‭ ‬به‭ ‬خطر‭ ‬می‌اندازد‭ ‬که‭ ‬گاهاً‭ ‬این‭ ‬منافع‭ ‬نیز‭ ‬می‌تواند‭ ‬حیاتی‭ ‬باشد؛‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬رو‭ ‬فشار‭ ‬کشورهایی‭ ‬همچون‭ ‬افغانستان‭ ‬و‭ ‬هند‭ ‬به‭ ‬آمریکا‭ ‬برای‭ ‬معافیت‭ ‬تحریمی‭ ‬بندر‭ ‬چابهار‭ ‬نوعی‭ ‬عقب‌نشینی‭ ‬آمریکا‭ ‬از‭ ‬تصمیم‭ ‬گذشته‭ ‬و‭ ‬آغاز‭ ‬شکست‭ ‬سیاست‌های‭ ‬تحریمی‭ ‬کاخ‭ ‬سفید‭ ‬خواهد‭ ‬بود‭. ‬‭ ‬
همچنین،‭ ‬تجربه‭ ‬40‭ ‬ساله‭ ‬انقلاب‭ ‬اسلامی‭ ‬نشان‭ ‬می‌دهد‭ ‬هر‭ ‬جا‭ ‬جمهوری‭ ‬اسلامی‭ ‬از‭ ‬ظرفیت‌های‭ ‬داخلی‭ ‬و‭ ‬ژئوپلیتیکی‭ ‬خود‭ ‬استفاده‭ ‬کرده،‭ ‬آمریکایی‌ها‭ ‬عقب‌نشینی‭ ‬کرده‌اند‭. ‬نمونه‭ ‬آن‭ ‬را‭ ‬می‌توان‭ ‬در‭ ‬تحریم‭ ‬بنزینی‭ ‬دشمن‭ ‬یافت‭. ‬زمانی‭ ‬که‭ ‬ایران‭ ‬نیاز‭ ‬داشت‭ ‬بنزین‭ ‬مصرفی‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬وارد‭ ‬کند‭ ‬بلافاصله‭ ‬آمریکا‭ ‬کشورمان‭ ‬را‭ ‬تحریم‭ ‬کرد؛‭ ‬اما‭ ‬از‭ ‬موقعی‭ ‬که‭ ‬جوانان‭ ‬ایرانی،‭ ‬کشور‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬بنزین‭ ‬خودکفا‭ ‬کردند‭ ‬دیگر‭ ‬نه‭ ‬تنها‭ ‬بینی‭ ‬آمریکایی‌ها‭ ‬به‭ ‬خاک‭ ‬مالیده‭ ‬شده؛‭ ‬بلکه‭ ‬سبب‭ ‬رسوایی‭ ‬آنها‭ ‬نیز‭ ‬شده‭ ‬است‭. ‬بندر‭ ‬راهبردی‭ ‬چابهار‭ ‬نیز‭ ‬می‌تواند‭ ‬محلی‭ ‬برای‭ ‬شروع‭ ‬شکست‌های‭ ‬دوباره‭ ‬سیاست‌های‭ ‬تحریمی‭ ‬آمریکا‭ ‬باشد؛‭ ‬نگاه‭ ‬اجمالی‭ ‬به‭ ‬اهمیت‭ ‬و‭ ‬موقعیت‭ ‬سوق‌الجیشی‭ ‬بندر‭ ‬چابهار‭ ‬به‭ ‬درک‭ ‬اهمیت‭ ‬این‭ ‬رخداد‭ ‬کمک‭ ‬می‌کند‭.‬
موقعیت‭ ‬این‭ ‬بندر‭ ‬که‭ ‬حکم‭ ‬اکسیژن‭ ‬توسعه‭ ‬برای‭ ‬دو‭ ‬کشور‭ ‬هند‭ ‬و‭ ‬افغانستان‭ ‬را‭ ‬دارد‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬یک‭ ‬امر‭ ‬حیاتی‭ ‬برای‭ ‬کشورهای‭ ‬مذکور‭ ‬در‭ ‬مرحله‭ ‬اول‭ ‬تبدیل‭ ‬شده،‭ ‬می‌تواند‭ ‬کارکردهای‭ ‬متفاوتی‭ ‬داشته‭ ‬باشد‭ ‬که‭ ‬تنها‭ ‬به‭ ‬اهمیت‭ ‬آن‭ ‬برای‭ ‬دو‭ ‬کشور‭ ‬هند‭ ‬و‭ ‬افغانستان‭ ‬اشاره‭ ‬می‌کنیم‭:‬
1ـ‭ ‬کوتاهی‭ ‬مسیر‭ ‬بندر‭ ‬تجاری‭ ‬چابهار‭ ‬نسبت‭ ‬به‭ ‬مسیر‭ ‬بندر‭ ‬تجاری‭ ‬کراچی‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬اصلی‌ترین‭ ‬دلایل‭ ‬تمایل‭ ‬افغانستانی‌ها‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬بندر‭ ‬مهم‭ ‬و‭ ‬راهبردی‭ ‬است‭. ‬طول‭ ‬مسیر‭ ‬ارتباطی‭ ‬این‭ ‬بندر‭ ‬با‭ ‬افغانستان‭ ‬حدود‭ ‬700‭ ‬کیلومتر‭ ‬است؛‭ ‬در‭ ‬حالی‭ ‬که‭ ‬فاصله‭ ‬بین‭ ‬بندر‭ ‬کراچی‭ ‬تا‭ ‬افغانستان‭ ‬بالای‭ ‬هزار‭ ‬کیلومتر‭ ‬است‭. ‬
2ـ‭ ‬از‭ ‬آنجایی‭ ‬که‭ ‬امنیت‭ ‬مهم‌ترین‭ ‬بخش‭ ‬تجارت‭ ‬محسوب‭ ‬می‌شود،‭ ‬ناامن‭ ‬بودن‭ ‬مسیر‭ ‬ترانزیت‭ ‬بندر‭ ‬کراچی‭ ‬به‭ ‬افغانستان‭ ‬همیشه‭ ‬مورد‭ ‬دغدغه‭ ‬تجار‭ ‬افغانی‭ ‬بوده‭ ‬است؛‭ ‬در‭ ‬حالی‭ ‬که‭ ‬جمهوری‭ ‬اسلامی‭ ‬ایران‭ ‬از‭ ‬مزیت‭ ‬بالای‭ ‬امنیت‭ ‬برخوردار‭ ‬بوده‭ ‬است‭. ‬پس‭ ‬تمایل‭ ‬به‭ ‬سمت‭ ‬چابهار‭ ‬از‭ ‬نظر‭ ‬امنیتی‭ ‬نیز‭ ‬مورد‭ ‬توجه‭ ‬است‭. ‬از‭ ‬سوی‭ ‬دیگر،‭ ‬تجربه‭ ‬نشان‭ ‬داده‭ ‬است‭ ‬دولت‭ ‬پاکستان‭ ‬همواره‭ ‬با‭ ‬استفاده‭ ‬از‭ ‬سیاست‌های‭ ‬خصمانه‌ای‭ ‬که‭ ‬گاهی‭ ‬در‭ ‬برابر‭ ‬دولت‭ ‬افغانستان‭ ‬دارد،‭ ‬از‭ ‬طریق‭ ‬بندر‭ ‬کراچی‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬کشور‭ ‬فشار‭ ‬وارد‭ ‬می‌کند‭ ‬تا‭ ‬سیاست‭ ‬مدنظر‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬کابل‭ ‬تحمیل‭ ‬کند‭. ‬همچنین‭ ‬سرد‭ ‬بودن‭ ‬رابطه‭ ‬پاکستان‭ ‬با‭ ‬آمریکا‭ ‬سبب‭ ‬شده‭ ‬است‭ ‬کاخ‭ ‬سفید‭ ‬در‭ ‬حال‭ ‬حاضر‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬افغانستان‭ ‬را‭ ‬بیشتر‭ ‬مدنظر‭ ‬قرار‭ ‬دهد‭. ‬از‭ ‬سوی‭ ‬دیگر،‭ ‬نزدیکی‭ ‬بندر‭ ‬چابهار‭ ‬به‭ ‬بندر‭ ‬کراچی‭ ‬موجب‭ ‬رقابت‭ ‬شدید‭ ‬اقتصادی‭ ‬بین‭ ‬دو‭ ‬کشور‭ ‬هند‭ ‬و‭ ‬چین‭ ‬نیز‭ ‬شده‭ ‬است؛‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬رو‭ ‬هندی‌ها‭ ‬چابهار‭ ‬را‭ ‬مسیری‭ ‬کوتاه‭ ‬برای‭ ‬وصل‭ ‬به‭ ‬آسیای‭ ‬میانه‭ ‬قلمداد‭ ‬می‌کنند؛‭ ‬منطقه‌ای‭ ‬که‭ ‬بر‭ ‬سر‭ ‬صادرات‭ ‬کالا‭ ‬بین‭ ‬دهلی‭ ‬نو‭ ‬و‭ ‬پکن‭ ‬رقابت‭ ‬تنگاتنگی‭ ‬وجود‭ ‬دارد‭.‬
3ـ‭ ‬موقعیت‭ ‬بندر‭ ‬چابهار‭ ‬به‭ ‬گونه‌ای‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬در‭ ‬آینده‭ ‬نه‭ ‬چندان‭ ‬دور‭ ‬به‭ ‬یکی‭ ‬از‭ ‬بزرگ‌ترین‭ ‬بنادر‭ ‬تجاری‭ ‬در‭ ‬جهان‭ ‬تبدیل‭ ‬خواهد‭ ‬شد‭. ‬در‭ ‬حالی‭ ‬که‭ ‬بنادر‭ ‬کشورهای‭ ‬حاشیه‭ ‬خلیج‌فارس‭ ‬به‭ ‬جهت‭ ‬کالاهای‭ ‬نفتی‭ ‬اهمیت‭ ‬یافته،‭ ‬بندر‭ ‬چابهار‭ ‬برای‭ ‬تبادل‭ ‬کالاهای‭ ‬غیر‭ ‬نفتی‭ ‬هند‭ ‬با‭ ‬کشورهای‭ ‬آسیای‭ ‬میانه‭ ‬و‭ ‬اروپایی‭ ‬نیز‭ ‬مهم‭ ‬تلقی‭ ‬می‌شود‭. ‬اگرچه‭ ‬در‭ ‬حال‭ ‬حاضر‭ ‬جمهوری‭ ‬اسلامی‭ ‬ایران‭ ‬می‌تواند‭ ‬با‭ ‬صادرات‭ ‬نفت‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬بندر‭ ‬سیاست‭ ‬به‭ ‬صفر‭ ‬رساندن‭ ‬صادرات‭ ‬نفت‭ ‬را‭ ‬برای‭ ‬همیشه‭ ‬از‭ ‬مخیله‭ ‬آمریکایی‌ها‭ ‬پاک‭ ‬کند‭.‬
نظرات بینندگان
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات