دیروز، رئیس‌جمهور کشورمان زبان گویای مردم پاکباخته ایران اسلامی بود که در مجمع عمومی سازمان ملل به سخن ایستاده بود. عزت و حکمت و مصلحت را به هم آمیخته و تابلوی واقع‌نمایی از باید‌ها و نبایدهای پیش روی انقلاب اسلامی را در مقابل چشم جهانیان آویخته بود، سخنش را پس از نام خدا، با یاد حسین بن علی(ع) و اشاره به حق‌طلبی و ظلم‌ستیزی سالار شهیدان آغاز کرد و به روان پاک «همه حق‌طلبانی که با تحمّلِ همه سختی‌ها، برای احقاق حقوق خود مبارزه می‌کنند» و تمامی «شهدای مظلوم بمباران‌ها و اقدامات تروریستی در یمن، سوریه، فلسطینِ‌اشغالی، افغانستان، عراق و دیگر کشورهای جهان» درود فرستاد. مطلع سخن ایشان، مرز روشن و پُر رنگی بود که میان آوردگاه چهل ساله ایران اسلامی و اردوگاه حرامیان آمریکایی و اراذل غربی و عبری و عربی کشیده می‌شد. روحانی بعد از این مرزبندی به روشنگری افشاگرانه درباره هویت ضد انسانی آمریکا و متحدانش پرداخت.
«دولت آمریکا با اعمال تحریم‌های فرامرزی و تهدید دیگر ملت‌ها، تلاش کرده ایران را از مزایای حضور در اقتصاد جهانی محروم کند و با سوءاستفاده از نظام بانکی، به راهزنی بین‌المللی دست زده است». رئیس‌جمهور کشورمان در ادامه سخنان خود ضمن برشمردن جنایات آمریکا و متحدانش که سخنی از ژرفای دل همه مردم ایران بود، با شجاعتی درخور تحسین اعلام کرد «ملت ایران هرگز این جنایت‌ها و این جنایت‌کاران را نه فراموش می‌کند و نه می‌بخشد». ایشان از یکسو با‌اشاره به یک واقعیت ملموس و محسوس، توان نظامی آمریکا را به چالش جدی کشیده و آن را در حد و اندازه یک لاف گزاف پائین کشید. آنجا که گفت: «آمریکا پس از ۱۸ سال نتوانست اقدامات تروریستی را کاهش دهد». رئیس‌جمهور کشورمان از حضور آمریکا در منطقه با عنوان دخالت‌های بیجا و جنایتکارانه یاد کرد و در همان حال، آمریکا را حقیر‌تر و کوچکتر از آن دانست که قدرت حل مسائل منطقه را داشته باشد. ایشان سپس به تحقیر آمریکا روی آورده و تلویحاً این دولت را حامی تروریست‌ها معرفی کرد و گفت: «امنیت در خلیج‌فارس و ثبات در خاورمیانه، را باید در درون خاورمیانه جست‌وجو کرد و نه در بیرون آن. مسائل منطقه، بزرگ‌تر و مهم‌تر از آن است که آمریکا از عهدۀ آن برآید. دولتی که نتوانسته مسئله افغانستان و عراق و سوریه را حل کند و بانی افراطی‌گری، طالبانی‌گری و داعشی‌گری بوده است؛ هرگز قادر به حل معضلات پیچیده‌تر نخواهد بود».
در طول چند هفته گذشته و مخصوصاً طی دو روز اخیر که آقای روحانی و هیئت همراه ایشان در نیویورک به سر می‌بردند، سران سه کشور اروپایی فرانسه، انگلیس و آلمان و سران برخی کشورهای دیگر، در ملاقات‌های جداگانه و نیز ملاقات مشترک با جناب روحانی از ایشان با جدیت و اصرار خواسته بودند به مذاکره‌ای حتی در حد و اندازه یک دیدار کوتاه و یا دیداری در حال عبور از کریدورهای سازمان ملل با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا موافقت کند. اگرچه هنوز بر این باوریم که بعد از بیانیه مشترک خصمانه و اهانت‌آمیز سه کشور اروپایی، ملاقات آقای روحانی با آنان و قهقهه و... شایسته و در شأن رئیس‌جمهور ایران نبود و اهانت به مردم این مرز و بوم تلقی می‌شد ولی سخنان دیروز آقای روحانی در صحن مجمع عمومی سازمان ملل نشان داد که تیر مسموم اروپایی‌ها به سنگ خورده است. آنجا که خطاب به آنان اظهار داشت: «ما را به مذاکره می‌خوانند؛ در حالی که خود از مذاکره گریزانند. ما با همین دولت فعلی آمریکا بر سر میز 1+5 در گفت‌وگو بودیم؛ اما آنها بر عهدِ سلفِ خویش، خط بطلان کشیدند. من به نمایندگی از ملت و کشورم، اعلام می‌کنم که: پاسخ ما به مذاکره تحت تحریم، «نه» می‌باشد. دولت و ملت ایران، یک سال و نیم زیر شدیدترین تحریم‌ها، استقامت‌کرده است و هرگز با دشمنی که می‌خواهد با سلاح فقر، فشار و تحریم، ایران را به تسلیم وادارد مذاکره نخواهد کرد.
اگر پاسخ آری می‌خواهید همان‌طور که رهبر معظم انقلاب اعلام کرده‌اند، تنها راه برای گفت‌وگو، بازگشت به تعهدات است. اگر نسبت به اسم برجام حساسیت دارید، به رسمِ آن بازگردید و به چارچوب قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، متعهد باشید. تحریم‌ها را متوقف کنید تا راه گفت‌وگو باز شود».
آقای روحانی در بخش دیگری از سخنان دیروز خود با کنایه‌ای هرچند دوپهلو، ولی به‌گونه‌ای که برای حریف قابل فهم بود، به بستن تنگه هرمز و دکترین «صدور نفت از خلیج‌فارس برای همه یا هیچکس نیز اشاره کرد. به این فراز از سخنان ایشان توجه کنید. اگر این فراز را به زبان دیپلماتیک ترجمه کنید، نکته یاد شده را به وضوح در آن خواهید یافت» دکترین امنیتی جمهوری اسلامی ایران حفظ صلح و ثبات در خلیج‌فارس و تامین آزادی و امنیت کشتیرانی در تنگه هرمز است. حوادث اخیر، این امنیت را به شکل جدی در خطر قرار داده است. امنیت و صلح در خلیج‌فارس، دریای عمان و تنگه هرمز را با مشارکت کشورهای این منطقه می‌توان تأمین کرد و جریان آزاد نفت و سایر منابع انرژی را تضمین نمود و تاکید می‌کنند: «به شرط آنکه امنیت را چتری فراگیر در همه حوزه‌ها برای تمامی کشورها بدانیم» و در ادامه می‌افزاید: «تشکیلِ هرگونه ائتلاف امنیتی، تحت هر عنوان در منطقه، با محوریت و فرماندهی نیروهای خارجی، مصداق بارز مداخله در امور منطقه است. رویکرد امنیتی‌سازیِ دریانوردی در تناقض با حق دریانوردیِ آزاد و حق توسعه، و باعث تشدیدِ تنش و پیچیده‌تر شدنِ شرایط شده و صلح، امنیت و ثبات منطقه را تهدید می‌نماید».
آقای روحانی در سخنان دیروز خود توضیح مختصر ولی گویا و روشنگری از سرنوشت کنونی برجام نیز ارائه می‌دهد که هرچند نکات ناگفته دیگری هم دارد اما حقانیت ایران اسلامی را در مقابل بدعهدی آمریکا و ناتوانی و دنباله‌روی و گوش به فرمانی اروپا در برابر آمریکا را به‌نمایش می‌گذارد. ایشان در این خصوص می‌گویند: «رویکردِ دولتِ کنونی آمریکا نسبت به برجام، نه تنها نقضِ قطعنامه 2231، بلکه تجاوز به حاکمیت و استقلالِ سیاسی و اقتصادی کلیه کشورهای جهان است.
ایران با وجود خروج آمریکا از برجام تا یک سال، همچنان نسبت به اجرای تمامی تعهدات هسته‌ای خود وفق برجام، وفادار بوده است. ما به احترامِ قطعنامه شورایِ امنیت، به اروپا فرصت دادیم تا به تعهدات یازده‌گانه خود برای جبران خروجِ آمریکا عمل‌کند ولی متاسفانه فقط حرفهای زیبایی شنیدیم و شاهد اقدام مؤثری نبودیم. اینک بر همگان ثابت شده است که آمریکا به تعهدات خود پشت می‌کند و اروپا از اجرای تعهداتش ناتوان است. ما حتی در اجرای بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام، راهبردِ گام به گام را در پیش گرفتیم، و هنوز بر عهد خود به برجام، برجا مانده‌ایم، اما صبر ایران هم حدی دارد؛ وقتی آمریکا قطعنامه سازمان ملل متحد را حرمت نمی‌گذارد، وقتی اروپا ناتوانی خود را به نمایش می‌گذارد، تنها راه، تکیه بر عزت، غرور و اقتدار ملی است».
و بالاخره، سخنان دیروز آقای روحانی با برخی از دیدگاه‌های قبلی ایشان و نگاه بارها اعلام شده جمعی از مدعیان اصلاحات و کارگزارانی‌ها و شماری از اطرافیان وی که بعضا به فتنه
آمریکایی- اسرائیلی ۸۸ آلوده‌اند، تفاوت جدی و فاصله‌ای پُر ناشدنی دارد و حاکی از آن است که جناب روحانی با دیدگاه‌ها و بینش و منش‌های یاد شده مرزبندی کرده و فاصله گرفته‌اند و این امیدواری را پدید آورده است که به لطف خدای منّان و گره‌گشا، این مسیر آنگونه که دیروز در سخنان ایشان بروز یافته بود ادامه یابد و برخی مشاوران از کنار جناب‌شان دور بمانند!... و آخر دعوانا أَنِ الْحَمْدُ لِله رَبِّ الْعالَمِين.
...آقای روحانی، دست مریزاد!
حسین شریعتمداری
