همسران دریادل

«همسران» نقش کلیدی و مهمی در شکل‌گیری نهاد مهم «خانواده» دارند؛ به گونه‌ای که حضور نداشتن یا کمرنگ شدن حضور هریک از آنها آسیب‌های جبران‌ناپذیری را برای نظام خانواده به همراه خواهد داشت. نظامیان، از جمله افرادی هستند که به دلیل مأموریت‌ها و شرایط شغلی، از حضور همیشگی در محیط خانواده محروم هستند و گاه مدت طولانی‌ به دور از همسر و فرزندان به سر می‌برند.

تحقیقات و پژوهش‌های متعدد بر روی خانواده‌های نظامیان در ایران و دیگر کشورها، بیانگر آسیب‌های روانی متعدد همسران و فرزندان نیروهای نظامی بوده که بر مبنای این مطالعات، اگرچه آسیب‌ها در زمان جنگ و درگیری با دشمنان بیشتر است؛ اما در زمان عادی نیز اثرات خود را به همراه دارد. تنهایی خانواده‌ها در غیاب پدر و خلاءِ تأمین نیازهای عاطفی همه اعضای خانواده؛ از جمله مهم‌ترین این آثار است که استرس‌ها و فشارهای روانی فراوانی را به همراه دارد.

آسیب مهم دیگر در غیاب مردان نظامی، مضاعف شدن نقش همسران آنها و خستگی‌های روانی ناشی از این سختی‌هاست. حقیقت این است که وظایف هر یک از همسران، در خانواده تعریف شده است و بنابراین به دوش کشیدن بار مسئولیت دوگانه برای یکی از همسران، آن هم‌ جنس لطیف زن، سخت و طاقت‌فرساست.

بنابراین، همسران نظامیان سختی‌هایی فراتر از توان خود را متحمل می‌شوند که از انرژی و توان آنها می‌کاهد. نداشتن کمک و دست تنها بودن در حل معضلات و بحران‌های خانه در غیاب مرد خانواده از دیگر سختی‌هایی همسران نظامیان است. نیازهای روحی و نافرمانی و سرپیچی فرزندان پسر جوان و نوجوان، از خواسته‌های مادر در زمان این غیبت‌های طولانی، ‌چالش مهم دیگری است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت. ناگفته پیداست که خود نظامیان هم از آسیب‌‌های دوری از خانواده رنج می‌برند. ایمان و توکل ، اصلی‌ترین سلاح‌هایی هستند که مردان نظامی و همسران‌شان را در پذیرش این سختی‌ها پایدار می‌کند و بدون تردید، اقتدار نظامی کشور، مدیون همین ایمان، فداکاری و ایثارهای بدون چشمداشت و بی‌توقع است.

به نظر می‌رسد، مشارکت و یاری خانواده‌های دو طرف بتواند بخشی از حجم مشکلات را کم کند و اندکی از سختی‌های‌شان بکاهد. همچنین ایجاد امکانات رفاهی و تفریحی در شهرک‌های نظامی، اردوها و برنامه‌های شاد و مفرح، مشاوره‌های تخصصی عاطفی و خانوادگی، آموزش مهارت‌های زندگی و تأمین حمایت‌های مالی، تدابیر مهم و لازمی است که باید بیش از پیش از سوی سازمان‌های مرتبط انجام شود تا امنیت روحی و روانی نظامیان و خانواده‌های‌شان تأمین شود.

خانواده‌های هم در هنگام حضور پدران در خانه باید طوری تدبیر وبرنامه‌ریزی کنند تا کمبودهایی که به خاطر عدم حضور پدر به ویژه در فرزندان احساس شده،‌ جبران شود. وقت گذاشتن برای فرزندان، ‌دورهمی‌های صمیمانه،‌ تفریح و گشت‌وگذار،‌ برنامه‌های زیارتی و سیاحتی و... نقش بسزایی در تقویت روحیه و تأمین نیازهای عاطفی آنها داشته باشد.