امروزه تعبیر مقاومت در ذهن بسیاری از افراد تعبیری است که دچار انحراف شده است. تعداد قابل توجهی از جامعه امروز مقاومت را با دفاع همسو هم معنی دانسته و آن را نوعی واکنش دفاعی در لحظههای تهاجم میدانند که در کنه خود معنای ضعف را به همراه دارد. اما در واقع مقاومت در درون خود واژههایی مثل توان یا قدرت را مستتر دارد؛ مقاومت یکی از کلید واژههای رهبر انقلاب در همه این سالها بوده است.
مقام معظم رهبری در بیاناتشان در سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی (ره) به مقوله مهم هزینههای مقاومت و ایستادگی پرداختند. تحلیل ایشان از این جهت حائز اهمیت است که برخی سیاسیون بدون در نظر گرفتن هزینههای تسلیم، ایستادگی در برابر قدرتهای جهانی را سیاستی پرهزینه و نادرست جلوه میدهند. این خطای محاسباتی باعث شده که گاه افکار عمومی نیز برداشت درستی از هزینههای تسلیم، بخصوص در حوزه امور اقتصادی نداشته باشند.
تحلیل هزینه و فایده، تسلیم و ایستادگی، میتواند هم کمک کار سیاستمدران باشد تا مرعوب ظاهرسازی سردمداران استعمار جهانی نشوند و هم میتواند نقشی روشنگر در افکارعمومی داشته باشد. برای این منظور باید فهم روشنی از هزینهها و منافع سیاست تسلیم و ایستادگی داشت. ایران امروز دو الگوی توسعه در پیش رو دارد؛ الگوی توسعه وابسته و الگوی توسعه با رویکرد مقاومتی.
رهبر انقلاب اسلامی در سخنانشان به خوبی به هزینههای تسلیم در برابر قدرتهای جهانی اشاره کرده و عنوان داشته اند که باید هنگام انتخاب سیاست، هزینه فایده کرد؛ آن هم نه از نوع هزینه فایده ساده اقتصادی، بلکه هزینه فایده فراگیری که در آن به تمام هزینههای مادی و معنوی و سیاسی، همچون تسلیم توجه شود. مقاومت هزینه دارد، اما هزینه تسلیم در مقابل دشمن بیشتر از هزینه مقاومت است. وقتی شما در برابر دشمن تسلیم میشوید، باید هزینه بدهید.
رژیم پهلوی در مقابل آمریکا تسلیم بود. میترسید. هم نفت، هم پول، هم باج میداد و هم توسری میخورد. امروز دولت سعودی هم همینطور است. هم پول و دلار میدهد، هم طبق خواست امریکا موضع گیری میکند و هم توهین میشنود، و به او میگویند گاو شیر ده؛ هزینه سازش و تسلیم به مراتب از هزینه مقاومت بیشتر است، هم هزینه مادی وهم هزینه معنوی دارد.
به عنوان یکی از هزینههای عدم مقاومت، در برجام و مذاکرات هستهای هر چه ما کوتاه آمدیم و درخواستهای طرف مقابل را اجرا کردیم، در مقابل آنها هیچ گامی برنداشتند. چه چیزی از برجام عاید ما شد؟ با پذیرش برجام خودمان برخودمان هزینه تحمیل کردیم. برجام مصداق کنار آمدن و سازش است. این همه تعهدات را اجرا کریدیم و کوتاه آمدیم و در مقابلش چیزی نگرفتیم. الآن همین دولتی که برجام را امضا کرد، چون مواجه با عدم اجرای تعهدات طرفهای مقابل نشد، طی چند گام عقبگرد از برجام، امروز مجدداً به نقطه صفر قبل از برجام بازگشت. این هزینه نتیجه سازش است که در بهترین حالت کشور را به شش سال قبل برمیگرداند. کاهش سه برابری ارزش پول ملی در نتیجه معطل ماندن چند ساله اقتصاد کشور در قبل و بعد از برجام و تحمیل فشارهای اقتصادی بیسابقه بر ملت، همگی هزینههای عدم مقاومت است.
اما اگر بخواهیم نتایج مقاومت را بیان کنیم نمونه اش همین نخست وزیر ژاپن (شینزوآبه) که به ایران آمد و پیام ترامپ را برای رهبر انقلاب آورده بود. بعضیها اشکال گرفتند که چرا رهبر انقلاب پیام ترامپ را نپذیرفتند؟ برای پی بردن به واکنش مقتدرانه رهبر انقلاب در پاسخ به نامه ترامپ لازم است که دورههای تاریخی کشور را مرور کنیم؛ در دوره اصلاحات که به اصطلاح خودشان تنش زدایی و با غرب ارتباط برقرار کردند، بیش از هر وقتی در معرض تهدید و هجمه بودیم و بوش میگفت که ایران محور شرارت است و...، ولی بعد از او اوباما گفت که ما گرینه نظامی را از روی میز برداشتیم این نشان میدهد که هر چه با اقتدار بیشتری جلو بریم، آنها بیشتر کوتاه میآیند.
کره شمالی نمادکشوری است که مقاومت کرده و دستاوردهای خوبی هم داشته است. داستان سوریه حد اعلای کار است. در جریان مقاومت سوریه، نیروهای مقاومت افغانستان و پاکستان و عراق و ایران پای کار آمدند و کسی آن زمان فکر نمیکرد غائله این گونه و به نفع جبهه مقاومت ختم شود. مقاومت قطعاً هزینه دارد، ولی این هزینه برکاتش کاملاً روشن است.
مروجان الگوی توسعه وابسته، ژاپن و کره جنوبی را نمونه موفق کشورهایی میدانند که ضمن پذیرش سلطه آمریکا توانستند به رشد و توسعه دست یابند. برای ارزیابی تجربه کشورهایی چون ژاپن و کره جنوبی باید نگاه جامع تری به منافع و هزینههای این کشورها در فرآیند توسعه داشته باشیم. دولت ژاپن پس از شکست در جنگ جهانی دوم خود را از برخی امتیازها از جمله داشتن ارتش مستقل محروم کرد و برای ایجاد پایگاه نظامی استقرار نیروهای آمریکایی در خاک کشورش، زیر بار درخواستهای آمریکا رفت. این موارد همان هزینههای معنویای است که ژاپن در مسیر توسعه خود پرداخت کرده است. هزینههای تبعیت ژاپن و کره جنوبی از مدل توسعه وابسته منحصر به هزینههای معنوی مورد اشاره نیست. این کشورها هزینههای مادی زیادی را نیز متحمل شده اند. برای نمونه دو کشور بیش از ۲۰۰۰ میلیارد دلار ذخیره ارزی دارند. این کشورها در مقابل دادن کالاهای تولیدی شان، از دلارهای بدون پشتوانه آمریکا نگه داری میکنند.
کشور ژاپن پس از جنگ جهانی عملاً قیمومیت آمریکا را پذیرفت وامتیازات زیادی به این کشور داد. ژاپنیها هنوز نتوانسته اند از آمریکا به خاطر حمله هستهای به این کشور غرامت بگیرند و حتی آمریکا هنوز از کشور و ملت ژاپن در این موضوع عذرخواهی هم نکرده است و گذشته از آن که مشکلات اجتماعی و اخلاقی ناشی از حضور نظامیان آمریکایی در ژاپن چالشی دائمی برای ژاپنیها بوده است، هنوز که هنوز است موضوع حمله اتمی امریکا در کشور ژاپن همچون موضوع هولوکاست یک خط قرمز محسوب میشود و اساتید و شخصیتهای علمی و فرهنگی و حکومتی ژاپن جرئت اعلام نظر در این زمینه را ندارند.
اینها جملگی هزینههای سازش و تسلیم در برابر آمریکای مغرور است. اما ایران با انتخاب راهبرد مقاومت فعال، مقاوم شدن جمهوری اسلامی را بهترین روش مبارزه و ایستادگی در برابر زیاده خواهیها و گستاخیهای آمریکا دانست. تا آنجا که بعد از حمله تروریستی ارتش آمریکا علیه فرمانده شجاع جبهه مقاومت و جمعی از نیروهای همراه وی، سپاه پاسداران بدون هیچ ترس و واهمهای آماده انتقام سخت، محکم، قاطع و پشیمان کننده بر میآید و یکی از مهمترین پایگاههای نظامی آمریکا را با یک سری از موشکهای سریع و قوی خود مورد هدف قرار میدهد. این دومین حمله مستقیم خارجی به آمریکاییها بعد از حمله ژاپن به بندر پرل هاربر درسال ۱۹۴۱ محسوب میشود که نتیجه راهبرد مقاومت فعال و تنظیم وضعیت جدیدی از موازنه قدرت در منطقه غرب آسیا میباشد.