اعتراضات اخیر آمریکا که در شهرها و ایالتهای مختلف به طور بیسابقهای در جریان است، زخمی کهنهای است که مجدداً باز شده است. حادثهی مینیاپولیس، تنها یک پرده از اقدامات خشن رژیم خشونتطلب آمریکا در مواجهه با سیاهان است
دولت آمریکا که به آشوبسازی و برهم زدن نظم و امنیت و ثبات در کشورهای دیگر به ویژه در کشورهای رقیب و درحالتوسعه مشهور بوده و از پیشینهای دیرینه در این زمینه برخوردار است، در روزهای اخیر بر اثر سیاستهای تبعیضی و نژادپرستانه دولتی دچار آشوبهای خشونتباری شده است. بهطوری که برای نخستین بار در دهههای اخیر دولت آمریکا در برخی از شهرهای این کشور اعلام حکومت نظامی و منع عبور و مرور کرده است. این اعتراضات تبدیل به یک پدیده ملی در آمریکا شده و به نظر میرسد خشم مردم از سالها مرگ سیاهپوستان به دست پلیس فریاد زده میشود. اعتراضات چنان فراگیر است که فرماندار مینهسوتا تاکید کرد، برای اولین بار از زمان جنگ جهانی دوم، بسیج کامل گارد ملی را اعلام میکند تا به «ویرانی ناخواسته» از اعتراضاتی که او به گردن معترضانی انداخت که به این ایالت تعلق ندارند، پایان دهد. به گفته او ۲۵۰۰ نیروی گارد فعال خواهد شد.
شرح ماجرا
ریشهی اعتراضهای اخیر آمریکا را باید در قتل وحشیانه «جرج فلوید» سیاهپوست آمریکایی در شهر مینیاپولیس دانست. مینیاپولیس مرکز شهرستان هنپین، چهاردهمین شهر بزرگ ایالات متحده و شهر بزرگ ایالت مینهسوتا است. براساس آمار ۲۰۱۳، این شهر چهل و ششمین شهر پرجمعیت ایالات متحده است. مینیاپولیس به همراه سنت پل بزرگترین مرکز اقتصادی غرب میانه بعد از شیکاگو میباشد. جورج فلوید ۴۶ ساله که به عنوان مأمور امنیتی در رستورانی در شهر مینیاپولیس کار میکرد، روز دوشنبه ۶ خرداد ۱۳۹۹ توسط مأمورانی که در واکنش به اعلان وقوع جرم به محل بازداشت او رفته بودند، به طرز فجیع و خشونتباری کشته شد. افسر پلیسی در مینیاپولیس در ایالت تگزاس ۸ دقیقه و ۴۶ ثانیه زانوی خود را بر روی گردن مرد سیاهپوست ۴۶ سالهای به نام جورج فلوید گذاشت و او را خفه کرد که این مسئله بار دیگر مسئله خشونت پلیس این کشور علیه اقلیتهای نژادی را برجسته کرده است.
واکنش قابلتأمل و تحریکآمیز ترامپ
واکنش دونالد ترامپ در مقام رئیسجمهور به اعتراضاتی که در آمریکا و در اعتراض به نژادپرستی و تبعیض در جریان است، قابلتأمل و شرمآور است؛ واکنشی که حکایت از کینه وی نسبت به سیاهپوستان و عمق نژادپرستی وی دارد. در ادامه بخشی از واکنشهای تحریکآمیز ترامپ را که در مواجهه با اعتراضهای مردمی به سیاستهای نژادپرستانه ابراز داشته و حتی موجب تشدید اختلافات وی با توئیتر نیز شده است وی بازخوانی میکنیم:
اراذل و اوباش در حال در حال اهانت به یاد و خاطره جرج فلوید هستند. نمیتوانم بایستم و تماشا کنم که چنین اتفاقی برای شهر بزرگ مینیاپولیس میافتد. [مشکل]فقدان رهبری است. یا جاکوب فرِی، شهردار چپگرای افراطی بسیار ضعیف این شهر، خودش را جمعوجور میکند و شهر را تحت کنترل درمیآورد، یا من گارد ملی را اعزام میکنم تا این کار را به درستی انجام دهند.
من با فرماندار تیم والز صحبت کردم و گفتم ارتش با اوست. هر مشکلی که پیش بیایید ما آمادگی کنترل داریم، اما وقتی که غارت شروع شود، تیراندازی شروع میشود.
دیشب در کاخ سفید کار بزرگی توسط سرویس مخفی انجام شد. آنها نهتنها کاملاً حرفهای بوده بلکه خیلی هم آرام بودند. من داخل (کاخ سفید) بودم و هرگونه تحرکی را مشاهده میکردم و نمیتوانستم بیشتر از این احساس امنیت کنم. آنها اجازه دادند معترضان جیغ بکشند و هرچه میخواستند یاوهگویی کنند؛ اما هر وقت فردی پا را فراتر گذاشت با وحشیترین سگها و تهدیدآمیزترین سلاحهایی که من تاکنون دیدهام با او برخورد شد.
به اراذل و اوباش عصبانی اجازه نمیدهم مسلط شوند... این اتفاق نخواهد افتاد. دولت من، خشونت اوباشها را متوقف میکند و این کار را به صورت کامل انجام خواهد داد. آشوب ادامه نخواهد داشت».
گسترش اعتراضات
از روز جمعه ۹ خرداد و پس از ۵ روز از کشته شدن جرج فلوید، اعتراضها به شهرهای دیگر ایالات متحده گسترش یافت. بهطوریکه معترضان در نیویورک، آتلانتا، لسآنجلس و واشنگتندیسی با پلیس درگیر شدهاند. در واشنگتن، تعداد زیادی نفر در برابر کاخ سفید تجمع کردند و به همین خاطر، برای مدتی راههای ورودی به کاخ سفید، مقر ریاستجمهوری آمریکا مسدود شد. در دالاس، به سوی مأموران پلیس سنگ پرتاب شد و در مقابل این نیروها به سوی معترضان گاز اشکآور شلیک کردند.
اعتراضات گسترده تا روز شنبه ۱۰ خرداد برابر با ۳۱ می، نیز در بیش از ۳۰ شهر ادامه داشت. اعتراضات گسترده ابتدا صلحآمیز بود، اما در بسیاری از نقاط با آتش زدن خودروها و ساختمانها به خشونت کشیده شد و پلیس برای کنترل اوضاع و متفرق کردن معترضان به خشونت متوسل شد. این خشونتآمیزترین اعتراضاتی است که از زمان روی کار آمدن آقای ترامپ در آمریکا برگزار شده است. لسآنجلس از جمله شهرهایی است که از هشت شب تا پنج و نیم صبح مقررات منع تردد اعلام کرده است. هماکنون در بیش از ۳۰ شهر آمریکا مقررات منع آمدوشد اعمال شده است. هیچ نشانهای از متوقف شدن یا کاهش این اعتراضات هم دیده نمیشود. تخریب و غارت و اعتراض در سراسر آمریکا نیز همچنان ادامه دارد.
نژادپرستترین رژیم
آنچه روز دوشنبه هفته گذشته جرج فلوید ۴۶ ساله را به طرز فجیعی کشت، نه یک پلیس بلکه انگیزهای به نام «نژادپرستی» است که در تمام ساختارها و نهادهای تصمیمگیری و اجرایی و حکومتی و حتی قوانین و مقررات ریشه دوانیده است. این اولین اتفاق تلخ برای سیاهپوستان آمریکایی نبوده و آخرین هم نخواهد بود. بلکه نگاه تبعیضآمیز به سیاهپوستان در آمریکا همواره وجود داشته و دارد و خواهد داشت، مگر اینکه بساط آن توسط خود مردم آمریکا برچیده شود. این مسئله که جورج فلوید به بهانه «جنایت» کم اهمیتی مانند «تقلب» بازداشت شد، چه رسد به این که کشته شده است، تأییدی است دل سرده کننده بر این مسئله که جان سیاهپوستان در آمریکا اهمیت ندارد.
بهرغم گذشت یک سال از لغو قوانین تبعیض نژادی، همچنان اقدامات علیه سیاهپوستان ادامه دارد. بهعنوان نمونه آمارهای رسمی نشان میدهند میانگین سنی امید به زندگی آمریکاییهای سیاهپوست ۶ سال از شهروندان سفیدپوست کمتر است و میزان سیاهپوستان در زندانهای آمریکا بیش از ۴۳ درصد است، درحالیکه آنها ۱۳ درصد مجموع ساکنان را تشکیل میدهند و از مجموع ۱۰۰ عضو سنا و ۴۴ نماینده مجلس نمایندگان تنها دو سناتور سیاهپوست وجود دارد.
امروز، بیشترین شیوع کرونا در مناطقی است که سیاهپوستان در آنجا زندگی میکنند و آمار مرگومیر سیاهپوستان نیز بر اثر کرونا یا سایر بیماریها در تناسب با آمار جمعیتی آنها نبوده و بیشتر از استانداردهای موجود است. در این میان به قول نیویورک تایمز، عوامل مسلح و نیروهای پلیس به جای استفاده از این بحران عظیم یعنی کرونا، برای تغییر شرایط مؤثر در نرخ سریع مرگومیر سیاهان، همچنان به سیاست پلیسی بیارزش و نامسئولانهشان ادامه میدهند. حتی قوانین مربوط به رعایت فواصل اجتماعی در مقابله با کرونا به بهانهای جدید تبدیل شده است تا پلیس، آمریکاییهای آفریقاییتبار را بیشازپیش آزار و اذیت کند. مثلاً در نیویورک ۹۳ درصد از موارد بازداشتیهای مرتبط با کرونا، مربوط به سیاهپوستان است. اوضاع در شیکاگو نیز نابرابر است. در زمانی که پلیس قول داده است برای مقابله با شیوع کرونا در زندانهای محلی و حفظ بهداشت عمومی، افراد کمتری را بازداشت کند، آمریکاییهای آفریقاییتبار در تیررس پلیس هستند.
بااینکه ۱۵۸ سال از صدور اعلامیه آزادی بردگان توسط آبراهام لینکلن شانزدهمین رئیسجمهور آمریکا در سال ۱۸۶۲ میگذرد، اما رویای آزادی سیاهان محقق نشده و کماکان تاریخ تبعیض و سیاستهای ناعادلانه علیه سیاهپوستان زنده و جاری است. سیاهپوستان آمریکایی امروز و در دنیای مدرن در همان شرایطی زندگی میکنند که ۱۵۸ سال قبل زندگی میکردند.
دورهی ریاست جمهوری ترامپ که در حقیقت دوران گردهمایی عناصر تندرو و افراطی در کاخ سفید است و مدیریت و رهبری این تیم نیز بر عهده یکی از افراطیترین، قانونگریزترین و خشونتطلبترین رؤسای جمهور ایالاتمتحده یعنی ترامپ است، ازجمله دورههایی بوده است که آمریکا در سیاست داخلی و خارجی شاهد اتفاقات شوکآور و خشن و افراطی بوده است. اتفاقاتی که در حال حاضر و در شهرهای مختلف آمریکایی در حال وقوع است بهطوریکه برای نخستین بار در دهههای اخیر رژیم آمریکا برای مقابله با اعتراضات، به صورت بیسابقهای حکومتنظامی و منع تردد در بیش از ۳۰ شهر اعلام کرده است و پلیس به شکل خشن با معترضان که اتفاقاً مطالبات برحقی دارند، برخورد میکند، آنهم در شرایطی که همهگیری کرونا نیز در این کشور روزبهروز در حال گسترش است و رژیم آمریکا نیز در مواجهه با آن عملاً ازکارافتاده است و به رژیمی بیخاصیت و ناکارآمد تبدیل شده است، آمریکا را در آستانه یک «تابستان داغ» قرار داده است.
سخن پایانیاتفاقی که دوشنبه هفته گذشته برای جورج فلوید افتاد و بهطور ناجوانمردانهای به دست پلیس آمریکا به قتل رسید، نشان داد که نژادپرستی و سیاستها و رفتارهای تبعیضی علیه سیاهان در جامعه آمریکا، حتی اگر در زیر لایههای پرزرقوبرق مدرنیته و تکنولوژی و مفاهیم دموکراسی و شعارهای بهاصطلاح حقوقبشری و شیک و دموکراتیک دولتمردان و سیاستمداران آمریکا هم پنهان شده باشد، دغدغه و موضوعی است که همچنان زنده است و روزبهروز قربانی میگیرد.رژیم آمریکا که عادت دارد برای دیگران نسخههای حقوق بشری و دموکراتیک بپیچد و دیگران را به عدالت و صلح و پرهیز از خشونت امرونهی کند و هر سال پیرامون موضوعات حقوق بشر اقدام به انتشار گزارشات دورهای در خصوص عملکرد دولتها بپردازد و به آنها امتیاز و نمره بدهد، امروز خود در صدر کشورهای ناقض حقوق اولیه بشری و سرکوب معترضان و تبدیل اعتراضات مسالمتآمیز به خشونت قرار دارد.اعتراضات اخیر آمریکا که در شهرها و ایالتهای مختلف به طور بیسابقهای در جریان است، زخمی کهنهای است که مجدداً باز شده است. حادثهی مینیاپولیس، تنها یک پرده از اقدامات خشن رژیم خشونتطلب آمریکا در مواجهه با سیاهان است؛ حادثهای که پس لرزههای آن بهتدریج شهرهای آمریکا را درنوردیده و این کشور را در شرایط سختی آنهم در اوج همهگیری کرونا قرار داده است.