یادداشت: در روزهای گذشته و در پی آزادی مایکل وایت زندانی آمریکایی در ایران، دونالد ترامپ ضمن ابراز مسرت از این اقدام، بار دیگر پیشنهاد مذاکره با ایران داد و توصیه کرد مقامات ایران برای مذاکره و رسیدن به یک توافق بزرگ منتظر انتخابات آمریکا نباشند. این پیشنهاد اگرچه از طرف محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران رد نشد، اما دبیر شورای عالی امنیت و نمایندگان مجلس با آن مخالفت کردند.
نکات راهبردی: 1- پاسخ ضمنی و تلویحی به درخواست مذاکره آمریکا با هر لحن و بیانی و در لفافه زبان دیپلماتیک که از آن برداشت «مثبت» میشود، ضدعقلانیترین و غیرواقعبینانهترین واکنش و ادبیاتی است که میتوان در مقابل درخواست زیرکانه ترامپ مبنی بر گفتگو با ایران، انجام داد. 2- هیچ عقل سلیمی نمیپذیرد، با رژیمی که قهرمان ملی جمهوری اسلامی ایران را ترور کرده و به این عملش افتخار میکند؛ رژیمی که سالهاست زانوی خود را بر شریانها و مجاری تنفسی اقتصاد جمهوری اسلامی میفشارد؛ کشوری که تمام سیاستهایش علیه ایران اسلامی ناکام مانده و امروز به یک بنبست راهبردی در مواجهه با ایران رسیده است، مذاکره و گفتگو کرد. این، نه با اصول انقلاب و نه با چهارچوبهای سیاست خارجی و نه با عزت و شرف ملی و دینی سازگار است، کما اینکه بر ضد آن نیز بوده و با هیچ منطقی ولو منطق دیپلماتیک نیز قابل توجیه نیست. 3- در انتخاب بین دوراهی سازش یا مقاومت، سازش هزینهاش بهمراتب بیشتر از «مقاومت» است، آنهم مقاومتی که عملاً به بار نشسته و پسلرزههای آن در منطقهی ممنوعه آمریکا کاملاً احساس میشود. امروز جمهوری اسلامی به سطحی از قدرت رسیده که آمریکا را در حیاطخلوت خودش به چالش کشیده است. امروز منطقه بازی از غرب آسیا به آمریکا منتقل شده است.
نکته راهبردی: سیاست خارجی آمریکا در قبال ایران و غرب آسیا در حال سقوط است. اوضاع داخل آمریکا نیز به دنبال خیزشهای مردمی علیه سردمداران بیکفایت و خونریزشان، ملتهبترین شرایط خود را در طول یک سده اخیر تجربه میکند. در چنین شرایطی حتی نباید به مذاکره با آمریکا فکر کرد. در شرایط کنونی مذاکره با آمریکا ولو در سطوح پایین، یعنی کمک به بقاء دولتی که با دست خود به نابودی کشیده میشود. ترامپ برای بقاء در قدرت دنبال مذاکره با ایران میگردد و به میز مذاکره با تهران بهعنوان یک سکوی پرش نگاه میکند. نشستن پشت این میز یک خطای استراتژیک است و دادن همان امتیازی است که ترامپ برای خلاصی از اوضاع این روزهای کشورش نیاز حیاتی به آن دارد.
(نویسنده: حمید خوشآیند)