این روزها با آغاز به کار مجلس یازدهم و قرار داشتن در سال آخر دولت حاضر، بحث نقش-آفرینی قوه مقننه و نحوه تعامل با قوای دیگر به ویژه با قوه مجریه و در واپسین ماههای کار دولت، داغ است و شاهد تنشها و چالشهایی میان دو قوه که در ماجرای حضور وزرا در مجلس برای پاسخ به سؤالات نمایندگان رخ داد، بودهایم.
برای عبور از این تنگناها و فائق آمدن بر شرایط حساس کنونی نصبالعین قرار دادن و عمل به رهنمودهای رهبر معظم انقلاب اسلامی چراغ راه و گرهگشا و اقتدارآفرین است.
توصیههای رهبری به ادوار مختلف مجلس
در شماره دویستو چهلوچهارم هفتهنامه خط حزبالله که از سوی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله العظمی خامنهای منتشر میشود، گزیدهای از رهنمودهای رهبر انقلاب در طول ادوار مختلف مجلس نقل گردیده است.
برخی انتظارات رهبری از مجلسیان که در این نشریه ذکر شده چنین است:
- هم با دولت همکاری کنید و هم به وظایف نظارتیتان عمل کنید
- با مجلس ساکت و گوش به فرمان مخالفم
- فریاد و هیاهوی میان صحبت دیگران را کنار بگذارید
- با نشان دادن اختلاف بین مجلس و دولت، مردم را ناامید نکنید
- نمایندگان از بدنه کارشناسی دولت استفاده کنند
- مجلس باید از دولت پاسخ بخواهد
- تسهیلگری مجلس هیچ منافاتی با استقلال مجلس ندارد
رهبر انقلاب اخیراً در دو موعد بصورت مصداقی انتظارات از مجلس یازدهم را تشریح نمودهاند.
مجلس در رأس امور
معظمله در ۷ خرداد ۱۳۹۹ پیامی به مناسبت آغاز به کار یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی صادر فرمودند. در طلیعه پیام جایگاه رفیع مجلس در نظام جمهوری اسلامی ایران یادآوری گردیده است:
«امام راحل عظیمالشّأن، مجلس را در رأس امور دانستند؛ این را میتوان جامعترین تعبیری دانست که شأن مجلس و نیز وظیفهی آن را در یک جملهی کوتاه اعلام میکند.»
راهبردهای اساسی مورد انتظار از مجلس یازدهم
در این پیام راهبردهای اساسی مورد انتظار از مجلس یازدهم اعلام شده است. انتظارات راهبری رهبری از مجلس جدید عبارتاند از:
- ضمانت اجرای قانون از طریق حقّ تحقیق و تفحّص، حقّ ردّ و قبول مدیران ارشد قوّهی مجریّه، حقّ تذکّر و سؤال و استیضاح
- اگر قانون، درست و بسنده و قابل اجرا باشد و از ضمانتهای اجرای آن به درستی استفاده شود، کشور به هدفهای والای خود دست مییابد
- شناخت درست از شرایط و اولویّتهای کشور
- انجام وظایف با کارشناسی، حضور فعّال و منظّم، پاکدستی و امانتداری
- آفت عمده، سرگرم شدن نماینده به حواشی زیانبار، وارد کردن انگیزههای ناسالم شخصی و جناحی، سهلانگاری در کار، دستهبندیهای احیاناً ناسالم قومی و منطقهای و قبیلهای و امثال آن است.
- تلاش فکری و عملی در باب معیشت طبقات ضعیف
- اصلاح خطوط اصلی اقتصاد ملّی یعنی: اشتغال، تولید، ارزش پول ملی، تورم، اسراف و امثال آن
- توجّه به تنظیم برنامهی هفتم و نیز توجّه به کاهش نقش تعیینکنندهی نفت خام در منابع مالی دولت
- رعایت تقوا و انصاف و اجتناب از حبّ و بغضهای شخصی و جناحی
- نه حقّی از مدیر و مجری خدوم و زحمتکش ضایع شود و نه اغماض و اهمال بیمورد صورت گیرد
- همکاری نمایندگان با یکدیگر
- درهمتنیدگی تجربهی مجرّبان با شور و حرارت جوانان و تازهواردان
- مسابقه در عمل پاکیزه و نیکو و عدم مسابقه در احراز این یا آن جایگاه
- موضعگیریهای انقلابی در حوادث مهمّ جهانی و داخلی
- اهتمام به مرکز پژوهشها و دیوان محاسبات
- صدور آرامش و اطمینان به افکار عمومی کشور در نطقها
- تعامل برادرانه با قوای مجریّه و قضائیّه
- نسخ قوانین زائد و مزاحم و اجتناب از تکثّر و تراکم قوانین
- تقوا و توکّل و اعتماد به خدا را سرمایهی بیپایان خود بدانید
اهمیت و جایگاه والای مجلس یازدهم
امام خامنهای در ارتباط تصویری با نمایندگان یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی در ۲۲ تیر ۱۳۹۹ نخست اهمیت و جایگاه والای مجلس یازدهم را خاطرنشان نموده و مجلس یازدهم را مجلس امید و انتظار مردم دانسته و مجلس تشکیلشده را یکی از قویترین و انقلابیترین مجالس دوران انقلاب و مجلس بسیار خوب برشمردند و حساسیت مجلس به مسائل انقلاب و سرعت عمل در تشکیل هیئترئیسه، کمیسیونهای تخصّصی و تعیین رؤسای این کمیسیونها را تحسین نمودند.
بنیه قوی کشور، ضامن حل مشکلات
معظمله مشکلات فراوان کشور از لحاظ اقتصادی را گوشزد نموده و عمدهترین مشکلات را یادآور گردیدند: تورّم، کاهش ارزش پول ملّی، گرانیهای بیمنطق، مشکلات بنگاههای تولیدی، وجود تحریمهای خارجی، سختی معیشت طبقات پایین و متوسّط.
علیرغم وجود مشکلات، رهبر انقلاب سه بار تأکید نمودند که بنیهی کشور قوی و خیلی قوی است و آنگاه با اطمینان اعلام فرمودند: «به نظر بنده همهی این مشکلاتی که امروز در اقتصاد وجود دارد قابل رفع و برطرف کردن است. بایستی از این بنیهی قوی کشور استفاده کرد.»
توصیهها به قوه مقننه
توصیههای رهبر انقلاب به نمایندگان قوه مقننه در این دیدار عبارتاند از:
- نیّتتان را خالص کنید و برای مردم کار کنید
- اسیر جَو نشوید و به تعبیر معروف جَوزده نشوید.
- به جد پایبند به سوگندی که در آغاز مجلس دستهجمعی ادا میشود، باشید؛ یعنی نگاهبان دستاوردهای انقلاب و پایبند جدّی به این تعهّد و پاسدار حریم اسلام
- اولویّت را به مسائل کلیدی بدهید. مسائل کلیدی در مقوله اقتصاد تولید و جهش تولید، اشتغال، مهار تورّم، مدیریّت نظام پولی و مالی، عدم وابستگی اقتصاد کشور به نفت و در مقوله مسائل اجتماعی و ... هم مسئله مسکن، ازدواج جوانان (راههایی برای تسهیل ازدواج، و امکان ازدواج برای جوانها)، فرزندآوری و مسئله نسل است
- دچار حاشیهها و مسائل فرعی و بیاولویّت نشوید
- تعامل و همافزایی با بقیّهی قوا
- نقشهی کلّی تعامل: از طرف دو قوّهی مجریه و قضاییّه تعاملشان به این است که بایستی موبهمو مصوّبات شما را عمل کنند؛ از طرف شما هم تعامل به این است که مصوّبه را با توجّه به ظرفیّتهای کشور تصویب کنید.
- روابط با دولتمردان بایستی هم با قانون منطبق باشد
- سؤال، تفحّص و امثال اینها که در قانون آمده، اینها حقّ شما است، بایستی انجام بدهید، امّا توهین نه، دشنام نه، نسبت بدون علم نه
- برخورد احساسی و غیرمنطقی نباید کرد
- برخورد متین، خردمندانه، قابل توجیه و قوی
- گاهی هست که شما حرف طرف مقابل را صددرصد قبول ندارید؛ هیچ اشکالی ندارد، لکن باید جوری نظر و همین رأی مخالف ادا بشود که کسی که از بیرون مجلس دارد نگاه میکند، ببیند حق با شما است؛ یعنی با متانت و خردمندی
- مردم توقّع ندارند که با هم مجادله کنید و گریبان یکدیگر را بگیرید
- تشنّج در رئوس دستگاهها مردم را اذیّت و ناراحت میکند، روی افکار عمومی تأثیر منفی می-گذارد
- اختلاف سلیقه و اختلاف نظر داریم، بعضی افرادمان ممکن است همدیگر را قبول هم نداشته باشیم، امّا در مقابل دشمن، همه با هم دست به دست هم میدهیم، یک فریاد میکشیم، یک حرکت انجام میدهیم
- نقش نظارتی مجلس یک نقش اساسی و حیاتی است و باید خردمندانه و با متانت و بدون حاشیه ایفا بشود
- در سال آخر دولت جوری مدیریّت کنید فضا را که به کار مهمّ کشور هیچ گونه لطمهای وارد نشود
- از مرکز پژوهشها به بهترین وجه استفاده کنید، این مرکز گاهی کمک کارشناسی حیاتی به نمایندگان کرده
- مراقبت و تکافل توسط مرکز نظارت بر رفتار نمایندگان
نکته پایانی:
نقشه راه و راهبرهای اساسی مجلس یازدهم در شرایط حساس کنونی در هر دو عرصه داخلی و بینالمللی توسط رهبر فرزانه و سکاندار انقلاب اسلامی مشخص گردیده است و تحقق آن نیازمند توکل به خدا، حرکت انقلابی و تلاش شبانهروزی همراه با رعایت اخلاق و دوری از حاشیه و جنجال از جانب مجلس انقلابی، جوان و تازهنفس است. 40