مانع بزرگ!

یادداشت: علنی‌سازی روابط امارات و رژیم صهیونیستی که در محافل سیاسی و رسانه‌ای به اشتباه از آن به عادی‌سازی روابط یاد می‌شود، مهم‌ترین رویداد سیاسی منطقه در ماه‌های اخیر است. امارات با خیانت علنی به آرمان فلسطین، حضور رژیم صهیونیستی در حاکمیت و تمامیت ارضی خود را به رسمیت شناخت.

گزاره خبری: اگر از منظر شاخص افکار عمومی به مناسبات عربی - صهیونیستی بنگریم، به برآیند مثبتی که حاکی از موافقت افکار عمومی کشورهای عربی با عادی‌سازی این روابط باشد، نمی‌رسیم. اطلاعات و داده‌های معتبر مراکز افکارسنجی عربی نشان می‌دهد که ملت‌های عرب برخلاف دولت‌هایشان، موافق روابط دیپلماتیک با رژیم اسرائیل نیستند و نگاه منفی به گرایش برخی رژیم‌های عربی برای برقراری رابطه با این رژیم دارند. بر اساس آخرین نظرسنجی «مرکز عربی پژوهش‌ها و مطالعات سیاسی»، ۹۲ درصد افکار عمومی کشورهای مورد بررسی در جهان عرب، رژیم صهیونیستی را تهدیدی بزرگ برای امنیت و ثبات در منطقه می‌دانند. این آمار در سال ۲۰۱۶ حدود ۸۹ درصد و در سال ۲۰۱۱ به میزان ۸۴ درصد بود. اینکه چرا رژیم صهیونیستی تمرکز ویژه‌ای بر برقراری رابطه با بخشی از کشورهای عربی که در زمره «رژیم‌های اقتدارگرا و مرتجع عرب» تعریف می‌شوند، دارد، دقیقاً به این خاطر است که در این کشورها، شاخص افکار عمومی با توجه به نظام‌های سیاسی اقتدارگرا، توتالیتر و تمامیت‌خواه، تأثیری در روندهای سیاسی، تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی در سطوح خرد و کلان این جوامع ندارد. با این حال گرچه امارات یا هر رژیم مرتجع عربی دیگر در برقراری روابط پنهان خارجی با رژیم اسرائیل موفق بوده‌اند و اکنون سودای آشکارسازی این روابط را دارند، اما در سطح افکار عمومی، این روابط کماکان «حساسیت‌زا» است و فاصله میان جامعه و هرم قدرت در این نوع کشورها را بیشتر از گذشته می‌کند و این سنت الهی است که اگر جامعه‌ای با حکومت خویش بیگانه شود، آن حکومت دوام و قرار نخواهد یافت.

گزاره تحلیلی: مناسبات دو یا چندجانبه عربی – صهیونیستی با شکل‌های آشکار و پنهانش، در بلندمدت نمی‌تواند پاسخگوی نیازهای طرف‌های رابطه باشد؛ چراکه این روابط در سطح دولتی بوده و فاقد مبانی مشروعیت بخش مردمی است؛ بنابراین شاخص افکار عمومی عربی، به‌عنوان یک شاخص تعیین‌کننده، در آینده برعلیه این رابطه خواهد بود. مسیر رابطه با رژیم صهیونیستی، برخلاف برخی تصورات رایج در بین خاندان‌های حاکم عربی، چندان مسیر سهل‌الوصولی نیست. ازاین‌رو، حکام عرب و حتی رژیم صهیونیستی نباید چندان به نتایج و دستاوردهای میان‌مدت و بلندمدت توافقات و معاهدات فی‌مابین دل‌خوش باشند. (نویسنده: حمید خوش‌آیند)