انتخابات سیزدهمین دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران با همه فرازوفرودها، زشتیها و زیباییها و قوتها و ضعفهایش برگزار شد. این انتخابات از منظرهای گوناگونی ارزش مطالعاتی و البته آسیبشناسی دارد. یکی از وجوه مهم آسیبشناختی انتخابات 1400، بررسی و مطالعه «اخلاق انتخاباتی و حکمرانی» نامزدهای آن است. دراینبین مطالعه موردی سیره و سلوک انتخاباتی و تبلیغاتی رئیسجمهور منتخب– البته هم در انتخابات سال 96 و هم در سال 1400- واجد سنتها و نشانگانی است که میتوان آن را برآمده از «اخلاق حکمرانی اسلامی» و نشانهای از تحول در رویکردهای معاصر زمامداری نامید و در دنیای آلوده به بیاخلاقیهای فردی و اجتماعی، بهویژه در ساحت قدرت و سیاست، این الگو را سرِ دست گرفت و بهمثابه معیار «اخلاق انتخاباتی» در منظر مردم و افکار عمومی داخلی و خارجی قرار داد و از احزاب و گروههای سیاسی و نامزدهای انتخاباتی خواست که این سلوک سیاسی را سرمشق خود قرار دهند.
نکات تحلیلی: 1- ارزیابیهای مراکز افکارسنجی انتخاباتی نشان میدهد که آقای رئیسی بیشترین تلاش را در مراعات مرزهای اخلاقی، سیاسی، امنیتی و حتی قضایی به ثبت رسانده است. این نمره زمانی ارزش بیشتری پیدا میکند که بدانیم وی بهعنوان رئیس قوه قضائیه کشور میتوانست به دلیل دسترسی به آمار و ارقام زیادی از تخلفات منسوبان برخی از رقبای خود در سال 1396 و 1400، رقبای خود را با چالش جدی مواجه نماید؛ اما از موقعیتش سوءاستفاده نکرد. 2- به نظر مردم، سید ابراهیم رئیسی با رعایت مرزهای اخلاق و ایمان، با رأیی مناسب و عاری از هرگونه شائبه و شبهه سکان مدیریت عرصه سیاسی کشور را به دست گرفت تا به جنگ فساد و ناکارآمدی برود. 3- مضاف بر رعایت اخلاق اسلامی در سلوک فردی، نکته حائز اهمیت دیگر در رفتارشناسی آقای رئیسی، توصیه دیگر نامزدها به رعایت اخلاق و اصول اسلامی و انسانی بود. درواقع او نمیخواست برنده میدان انتخابات به هر قیمتی باشد و این، انتظار زیادی از نامزدهای هر نوع انتخاباتی در آینده از سوی مردم نیست، بهویژه از کسانی که به لباس روحانیت مفتخرند!
نکته راهبردی: این رفتارهای ستودنی، پس از انتخابات و پیروزی، با دعوت از رقبای دیروز برای اخذ توصیهها و پیشنهادات و برنامههای آنها برای اداره بهتر امور کشور در شرایط امروز به اوج خود رسیده و الگویی تازه از زمامداری و حکمرانی اسلامی را به نمایش گذاشته است. تکمیل این روند با چینش کابینهای کارآمد، متخصص و متعهد خواهد بود تا امید مردم به گرهگشایی از مشکلات افزایش یابد. انشاءالله