چرا مالیات بر عایدی سرمایه؟!

طرح مالیات بر عایدی سرمایه که کلیات آن در 5 خرداد سال جاری در مجلس به تصویب رسید، در حال طی کردن مراحل نهایی خود است ولیکن برخی نگرانی‌ها که غالباً به دلیل ناآشنایی با این طرح است، در جامعه به وجود آمده است. در رابطه با این طرح توجه به چند نکته ضروری است:

نکات تحلیلی: 1- مالیات بر عایدی سرمایه انحصاراً شامل مسکن، خودرو، طلا و ارز می‌شود و به سایر کالاها تعلق نمی‌گیرد. در مورد دارایی‌های مذکور نیز میزان مصرف هر فرد مشمول مالیات بر عایدی نمی‌شود؛ یعنی بر اساس این قانون‌، دارا بودن یک عدد مسکن، یک عدد خودرو، تا 100 گرم طلا و تا دو هزار یورو یا معادل آن از ارزهای دیگر، برای هر فرد بالای 18 سال شامل مالیات بر عایدی سرمایه نمی‌شود. بدین ترتیب تقریباً 80 درصد مردم هرگز مشمول این نوع مالیات نمی‌شوند. این نوع مالیات در بیش از 180 کشور دنیا اخذ می‌شود. 2- افرادی که شغلشان در بازار، خریدوفروش است؛ مانند بنگاه‌داران مسکن و خودرو و یا طلافروشان، از این مالیات معاف هستند. ارث و موارد مشابه نیز از این مالیات معاف است. 3- هر نوع مالیاتی بر اساس هدفی اخذ می‌شود. مالیات بر عایدی سرمایه نه باهدف کسب درآمد دولت، بلکه باهدف جلوگیری از سوداگری و دلال‌بازی صورت می‌گیرد. 4- مالیات بر عایدی سرمایه از تلاطم سرمایه جلوگیری می‌کند و تأثیر مثبتی بر تورم دارد. به‌عنوان‌مثال، زمانی که فردی یک خودروی اضافه بر نیاز خود را خریداری می‌کند و در کمتر از یک سال قصد فروش آن را دارد، علاوه بر مالیات‌های جاری، باید 40 درصد از تفاوت قیمت خریدوفروش خودرو را به‌عنوان مالیات بر عایدی بپردازد. کاهش شدید سود دلالی در این بازار باعث می‌شود که میزان معاملات دلالی خودرو کاهش یابد و قیمت خودرو به قیمت واقعی برای مصرف‌کننده نزدیک شود. این موضوع در بازار مسکن تأثیرات بیشتری خواهد گذاشت. 5- بیشتر نگرانی مردم از دو موضوع ناشی می‌شود: اول اینکه نسبت به این موضوع شناخت کافی ندارند و تصور می‌کنند که دولت از همه معاملات آن‌ها مالیات خواهد گرفت و دوم اینکه نسبت به اجرای درست آن تردید دارند.

نکته راهبردی: مالیات بر عایدی سرمایه یک گام به سمت اصلاح فرآیندهای اقتصادی جامعه است و منافع آن به‌طور غیرمستقیم به همه مردم می‌رسد؛ مزایایی مانند کاهش تورم، کاهش شکاف طبقاتی در جامعه، رشد بازارهای موازی به‌ویژه بورس و ثبات اقتصادی در جامعه.