حسن نیت به سبک آمریکایی

وزارت بازرگانی آمریکا طی اطلاعیه‌ای اعلام کرد، اسامی ۳۴ شرکت را در فهرست سیاه همکاری اقتصادی این وزارتخانه قرار داده است. در اطلاعیه‌ای که روی وب‌سایت وزارت بازرگانی آمریکا قرار گرفته، اعلام شده این شرکت‌ها در کانادا، چین، ایران، لبنان، روسیه و چند کشور دیگر مستقر هستند.

گزاره تحلیلی: ۱- این تحریم‌ها در چارچوب قانون مربوط به کنترل صادرات علیه این کشورها و ازجمله ایران، آن‌هم به بهانه نقض حقوق بشر اعمال شده است. به‌عبارتی وزارت بازرگانی آمریکا با استفاده از قانون مربوط به صادرات برای الزام‌آور کردن کشورهای رقیب خود بهره گرفته و به‌واسطه آن شرکت‌ها و افراد حقیقی و حقوقی را مشمول تحریم‌های خود قرار داده است. این قانون به شکل فوق‌العاده‌ای دست آمریکا را باز می‌گذارد که به بهانه صادرات کالاهای آمریکایی، تحریم‌های هدفمند خود را اعمال نماید.۲- این اقدام پیچیدگی‌های سازمان تحریم آمریکا را نمایان می‌سازد. هرچند این قانون، جدید نیست؛ اما استفاده از آن شکل جدیدی به خود گرفته است. تا پیش‌ازاین آمریکا از طریق OFAC یا دفتر نظارت بر اموال خارجی که زیرمجموعه وزارت خزانه‌داری آن کشور می‌باشد، تحریم‌های خود را اجرایی می‌کرده است. این شیوه جدید در اطلاع‌رسانی و اعمال تحریم علیه کشورهای هدف، معماری و ساختار پیچیده تحریم‌های آمریکا را نشان می‌دهد که از شیوه‌های مختلفی بهره می‌گیرد.۳ -اگر فرض این باشد که تحریم به‌عنوان سلاح راهبردی در استراتژی امنیت ملی آمریکا برای مهار رقبا تعریف شده است، لغو یا متوقف سازی تحریم‌های آمریکا در مذاکرات کنونی ۱+۴ با ایران برای دستیابی به توافق جدید، ساده‌انگارانه است؛ مگر اینکه ضمان‌دهی طرف آمریکایی در توافق احتمالی به‌گونه‌ای باشد که بازدارندگی ایجاد نماید.

جمع‌بندی: ویژگی‌های نظام تحریم‌های آمریکا به‌گونه‌ای است که تحریم‌ها در آن می‌تواند از حیث عنوان تغییر کند، بدون آنکه ماهیت و نتیجه آن تغییر نماید. به زبان ساده‌تر آمریکا می‌تواند یک عنوان تحریم را در توافق متوقف، اما دستور اجرایی آن را به بهانه دیگری مانند تروریسم، حقوق بشر و در شیوه جدید قانون مربوط به صادرات، مجدد احیا کند. این دقیقاً همان تجربه‌ درس‌آموز برجام است که در آن آمریکایی‌ها نشان دادند که حسن‌نیت لازم را ندارند و اگر بخواهند، می‌توانند به بهانه‌های واهی تحریم‌ها را مجدداً بازگردانده و تشدید کنند. در این شرایط، توافقی می‌تواند مطلوب ایران باشد که نتیجه چارچوب راستی آزمایی در انجام تعهدات طرف مقابل، برگشت‌ناپذیری تحریم‌ها و انتفاع دائمی ایران از منافع برجام باشد.