عقلانیت وانقلابی گری دوگانه حکمرانی در اندیشه رهبری

 "انقلابی بودن حتماً بایستی همراه باشد با عقلانیت که شیوه صحیح جمهوری اسلامی از اول کار تا امروز این بوده که حرکت انقلابی با حرکت اندیشه‌ورزانه و عقلانی همراه باشد".
 آن چه خواندید بخش مهمی از فرازهای سخنان راهبردی مقام معظم رهبری در اولین دیدار دولت سیزدهم با ایشان بود که این فراز در کلید واژه ای تحت عنوان "عقلانیت و انقلابی گری" خلاصه می شود که به آن خواهیم پرداخت.

در واقع سوال اساسی این است که چرا حکیم فرزانه انقلاب در اولین دیدار که معمولاً در زمره ماندگارترین دیدارها تلقی می شود از چنین کلید واژه ای استفاده کردند ؟ با مراجعه به منظومه فکری رهبری، پاسخ این سوال به شرح ذیل معلوم می‌شود.
 ابداع دوگانه های تلفیقی برای حکمرانی مطلوب یکی از اصول اندیشه‌های ایشان می باشد که به عنوان نمونه "آرمان گرایی واقع بینانه"،" دیپلمات انقلابی"، "اصولگرایاصلاح طلب"،" نظام انقلابی"،" مدیریت انقلابی" و همینطور "عقلانیت انقلابی"، برخی از این موارد می باشد از نگاه مقام معظم رهبری عقلانیت جزء جدا نشدنی انقلاب اسلامی بوده که در کنار دو مفهوم عدالت و معنویت ارکان و ابعاد اصلی مکتب امام خمینی(ره) را تشکیل می دهد و بر این اساس رهبری حکیم، پیشران های اصلی حرکت انقلاب را در واژه ها و ابداعاتی متناسب با سیر حرکت و تحولی و اقتضای انقلاب بیان می فرمایند.

آرمان گرایی صرف به خیال پردازی و واقع گرایی صرف به انفعال و تسلیم منجر می‌شود ولی آرمان گرایی واقع گرا مطلوب حکمرانی است و یا اصولگرای صرف به سکون و در جا زدن و اصلاح طلبی صرف به انحراف و تحریف منجر می‌شود ولی اصولگرای اصلاح طلب مطلوب حکمرانی می گردد، همین طور  عقلانیت انقلابی که عقلانیت صرف به ابزاری شدن عقل بدون چشم انداز عدالت و انقلابی گری صرف، به شعار زدگی و هیجانات بی حاصل منجر می‌شود ولی مدیریت انقلابی یعنی انقلابی بودن به شرط عقلانیت و عقلانیت به شرط انقلابی‌گری به برکات و دستاوردهای بزرگ برای انقلاب تبدیل می شود مانند پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ،۵۷ تسخیر لانه جاسوسی آمریکا به عنوان انقلابی بزرگتر از انقلاب اول در لسان امام خمینی(ره)، پیروزی در هشت سال دفاع مقدس، پیروزی در فتنه‌های سختی چون ،۷۶ ۸۸ و ۹۸،تبدیل شدن  ایران به یک قدرت منطقه‌ای با سرکوب داعش، به چالش کشیدن هژمونی آمریکا در منطقه با تبدیل کردن منطقه به نمایشگاهی از شکست‌های پی‌درپی برای این کشور در سوریه، عراق، یمن، افغانستان، لبنان و فلسطین، دستیابی به غنی‌سازی ۲۰ درصدی در انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای، هدف قرار دادن پهپاد متجاوز گلوبال هاوگ آمریکا بر فراز خلیج فارس، شلیک ۱۳ موشک بالستیک به پایگاه نظامی عین الاسد آمریکا در خاک عراق به عنوان یک سیلی به گوش قاتلان سردار دلها حاج قاسم سلیمانی و ده ها دستاورد چشمگیر دیگر که همگی به برکت عقلانیت انقلابی ظهور و بروز پیدا کرده است.

مفهوم عقلانیت در اندیشه دیده بان بیدار و هوشیار انقلاب را می توان در چند مولفه بیان نمود: داشتن رویکرد منطقی و محاسبه گر، نگاه انقلابی به دور از محافظه کاری، توجه به واقعیات و وضع موجود( بیانات در ۲۱ مهر ۹۹). عقلانیت انقلابی در واقع مرجع و محملی منطقی برای تحلیل و ابراز نظر در تمام عرصه های مدیریتی است که با اتخاذ رویکرد فعالانه و متناسب با واقعیات و بررسی و اقدام راهبردی جهت حل مشکلات و مسائل می پردازد  و قدرت تحلیل بالا و صحیح ، قدرت شناخت دشمن و تحلیل مسائل منطقه از نشانه‌های احیای عقلانیت جامعه است.

 در اندیشه و نگاه زلال رهبری به مفهوم عقلانیت به تعابیری چون" حکمت و خردگرایی"،" توجه به ظرفیت کارشناسی"،" کار کارشناسی"،" مطالعه درست"،" ملاحظه جوانب و آثار و تبعات یک اقدام"،" به کار گرفتن خرد و تدبیر و فکر و محاسبات و کار سنجیده برمی‌خوریم وآن گاه که این واژه ها با انقلابی گری صحیح در آمیخته می‌شود به نتایجی چون "پرهیز از خطای محاسباتی "،"دشمن شناسی"،" پیشرفت در تمامی عرصه‌ها"،" ایجاد ارتباط منطقی میان آرمانگرایی و واقع گرایی"،" تحقق عزت ،حکمت و مصلحت در روابط خارجی"،" بصیرت افزایی"،" انتخاب درست در انتخابات به عنوان مظهر عقلانیت ملت"،" تشخیص صحیح در اصلی فرعی کردن مسائل"،" نوآوری و خلاقیت و آینده نگری و بهره وری" می رسیم.

شاید تذکر ضرورت همراه بودن عقلانیت و انقلابی گری در اولین دیدار خطاب به دولتمردان دولت سیزدهم یعنی اشاره به این نکته که این همراهی دولت را از آسیب ها و انحرافات مصون می‌کند و هرگز برای برون‌رفت کشور از مشکلات به دنبال نسخه های خارجی نباید رفت و با رفتار غیر انقلابی و غیر عقلانی خود را به عبرتی تلخ برای دولت بعدی تبدیل نکرد .

رهبر انقلاب در 6 خرداد سال جاری در تبیین درست انقلابی‌گری با پرهیز دادن افراد از رفتارهای هیجانی و حرفه‌ای غیرمسئولانه فرمودند:
"انقلابی گری آن روحیه اقدام صحیح ،عازم و جازم در جهت درستی است که با عقلانیت برخاسته از روحیه انقلابی گری ترسیم شده" ایشان در ادامه با اشاره به مشی امام خمینی(ره) گفتند که" امام بزرگوار ما الگو است امام از همه انقلابی تر بود از همه هم عاقل تر بود پخته و سنجیده کار می کرد و حرف می زد".
پایان سخن این که امروز دولت سیزدهم وارث حجم گسترده‌ای از مشکلات و معضلات کرونایی، اقتصادی و معیشتی است مشکلاتی که باعث آسیب دیدن سرمایه اجتماعی و اعتماد مردم شده است و این اعتماد جز با مدیریت انقلابی و عقلانیت هضم شده در آن نمی تواند گره از کار فروبسته کشور باز کند و دوگانه تلفیقی عقلانیت و انقلاب گری آن چنان که در کلام رهبر انقلاب آمده می‌تواند به عنوان دال مرکزی رفتار دولت سیزدهم پاسخی معتبر برای خروج کشور از مشکلات و حکمرانی مطلوب در شرایط حساس و خطیر امروز کشور باشد و اعتماد بخش مخدوش شده ای از سرمایه اجتماعی را به مجرای اصلی خود یعنی اعتماد به نظام اسلامی برگرداند. انشاالله.