روزنامه آمریکایی «نیویورک تایمز» در گزارشی با طرح این پرسش که «قطب جدید کدام است؟» به بررسی چرایی شکل گیری محور ایران، روسیه و چین در مقابل غرب و نیز منافع مشترک این سه بازیگر پرداخت که بخشهایی از آن را در ادامه میخوانیم؛
در طول امسال «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه تنها دو بار از مرزهای کشورش خارج شد که بار اول به سفر به چین در ماه فوریه و بار دوم به ماه گذشته و سفر به ایران برمی گردد.
روسیه با این دو کشور چین و ایران منافع مشترک و وجه اشتراک دارد. دو کشور چین و ایران نیز همانند روسیه به آمریکا به عنوان یک دشمن مینگرند و این سه کشور هسته اصلی قطبی ضدایالات متحده را تشکیل میدهند. به نظر میرسد آنها اخیراً همکاری خود را افزایش داده اند.
روابط نزدیکتر این سه بازیگر، چشمانداز نگرانکنندهای را ایجاد و این پرسش را مطرح میکند که آیا این کشورها ممکن است بهزودی و همزمان تصمیم به مقابله با ایالات متحده بگیرند؟
روسیه پیشتر به اوکراین حمله کرده و این توانایی را دارد که حملات خود را به بخشهای جدید این کشور گسترش دهد. چین نسبت به تایوان تهاجمیتر شده است و مقامات آمریکایی نسبت به احتمال تهاجم در سالهای آینده نگران هستند.
در ارتباط با تایوان لازم به ذکر است که «نانسی پلوسی» بالاترین مقامی است که در سالهای اخیر راهی آنجا شده است؛ سفری که به مشروعیت تایوان در صحنه بین المللی کمک میکند و مقامات چینی با عصبانیت به سفر پلوسی، واکنش نشان داده اند.
پیشتر، «نیوت گینگریچ» رئیس وقت مجلس نمایندگان آمریکا در سال ۱۹۹۷ و نیز «الکس آزار» وزیر بهداشت و خدمات انسانی ترامپ در سال ۲۰۲۰ به این جزیره سفر کرده بود. اگر چین به این نتیجه برسد که ایالات متحده در نهایت به حمایت از تایوان نخواهد پرداخت، احتمال تهاجم پکن به این جزیره افزایش مییابد.
در ارتباط با نقش و بازیگری روسیه باید یادآوری کرد که پوتین به گرجستان حمله کرد. وی همچنین شبه جزیره کریمه اوکراین را ضمیمه کرد. حمله گسترده روسیه به اوکراین نیز به این دلیل صورت گرفت که پوتین، ایالات متحده و اروپای غربی را ضعیف میدانست.
سه کشور مزبور اهداف مشترک و کلی دارند که عبارتند از کاهش نفوذ ژئوپلیتیکی ایالات متحده، اروپای غربی، ژاپن و متحدان آنها. چین، روسیه و ایران در ماههای اخیر به ویژه در خرید انرژی روسیه و ایران با یکدیگر همکاری کرده اند.
تا زمانی که آمریکا ناگزیر به درگیری همزمان با چند بحران بین المللی است، هر سه کشور ایران، روسیه و چین از آن وضعیت سود خواهند برد.