نشریه اخبار و تحلیل‌های چهارشنبه، ۱۲ مرداد ماه

حرف روز          

مذاکره با دشمن و ملاحظات آن

دو روز پیش خبر تزریق گاز به سانتریفیوژهای نسل جدید با عنوان 6IR موردتوجه رسانه‌های داخلی و خارجی قرار گرفت! این سانتریفیوژها که در نطنز ولی در زیر زمین و محلی امن نصب شده‌اند، بازدهی به‌مراتب بالاتری نسبت به نسل‌های قبلی در غنی‌سازی اورانیوم دارند. وزیر امور خارجه کشورمان دراین‌باره اعلام کرد که «ما در پاسخ به این اقدام آمریکا، نسبت به گازدهی به صدها سانتریفیوژ نسل جدید اقدام کردیم. آمریکایی‌ها تصور نکنند با این اقدامات خود می‌توانند در میز مذاکره امتیاز بگیرند، آمریکا باید زیاده‌خواهی‌های خود را کنار بگذارد. ما اهل مذاکره و اهل منطق هستیم و برای رسیدن به توافق خوب، قوی و پایدار، جدی هستیم اما اگر طرف آمریکایی بخواهد این مسیر را ادامه دهد، هرگز دست‌بسته نخواهیم بود‌».

گزاره‌های تحلیلی: 1- این اقدام را می‌توان پاسخی به اقدام خصمانه آمریکا دانست؛ چراکه چند ساعت قبل از اعلام این خبر توسط ایران، وزارت خزانه‌داری آمریکا شش شرکت و یک کشتی را به دلیل همکاری با جمهوری اسلامی ایران در لیست تحریم‌ها قرار داده بود. 2- از سویی نزاع امروز آمریکا و ایران را می‌توان نوعی نزاع ادراکی محاسباتی دانست؛ چراکه طرف غربی با اعمال فشار سعی می‌کند هزینه‌های جدیدی به ایران تحمیل کند تا ایران برای رهایی از آن هزینه‌ها در سایر مذاکرات امتیاز بدهد! پاسخ متقابل جمهوری اسلامی از نظر راهبردی بسیار ارزشمند است و قدرت چانه‌زنی ایران را افزایش می‌دهد. ایران با این حرکت‌ها نشان داده است در تصاعد بحران و موازنه وحشت دستش باز است. 3- ردوبدل شدن پیام‌های عملیاتی و میدانی به طریقی که گفته شد، به معنی دور شدن از نقطه توافق نیست، بلکه ماهیت توافق با دشمن این اقتضائات را دارد و دقیقاً برعکس، می‌توان این‌گونه تحلیل کرد که طرفین به توافق نهایی نزدیک شده‌اند؛ چراکه فاصله بین اقدام یک طرف و پاسخ طرف مقابل بسیار کوتاه شده است.

نکته راهبردی: مذاکره با دشمن مثل مذاکره با دوست نیست! در این نوع مذاکرات حسن نیت و اعتماد جایی ندارد. اگر در آخرین لحظه هم یکی از طرفین ضعفی از خود نشان دهد، مذاکره ابعاد تازه‌ای پیدا می‌کند. با توجه به تخلف بزرگ طرف غربی در گذشته، راستی آزمایی و تضمین، خطوط قرمز ایران در مذاکرات است. اگرچه دشمن تاکنون فرآیندهای راستی آزمایی و بخش قابل‌توجهی از تضمین‌ها را پذیرفته است ولیکن نباید مانند دولت گذشته با حسن نیت و اعتماد کار را جلو برد بلکه باید بر خواسته‌های منطقی خود استقامت کرد و فشار را با فشار پاسخ داد نه تسلیم. (نویسنده: علی کارگر)

▼گزارش روز                             

اهداف ترکیه در شمال عراق

یکی از گفتمان‌های مهمی که بدون در نظر داشتن آن، نمی‌توان به فهم درستی از تحولات، اقدامات و رفتارهای سیاست خارجی ترکیه در عرصه‌های سیاسی، امنیتی، نظامی و اقتصادی دست یافت، «نوعثمانی‌گری» است. دولت ترکیه به‌ویژه در دوران حاکمیت حزب عدالت و توسعه، توجه ویژه‌ای به نوعثمانی‌گری از خود نشان داده و تا حد زیادی رویکردها و راهبردهای سیاست خارجی خود را با آن هماهنگ کرده است. حملات اخیر توپخانه‌ای ترکیه به یک مرکز گردشگری در استان دهوک واقع در شمال عراق، در این چهارچوب قابل ارزیابی است. ترکیه که 4 هزار نیرو و 105 پایگاه نظامی کوچک و بزرگ در کردستان عراق دایر نموده و تا عمق 100 کیلومتری این کشور نفوذ کرده است، در حالی مناطقی از شمال عراق ازجمله مرکز تفریحی و سیاحتی «زاخو» مورد حملات توپخانه‌ای خود قرار داده است که هنوز مسئولیت آن را بر عهده نگرفته و این حملات مرگبار را به پ‌پ‌ک نسبت داده است!

گزاره‌های تحلیلی: سه دسته اهداف برای مداخلات نظامی ترکیه در شمال عراق قابل‌شناسایی است: نخست، اهداف راهبردی و بلندمدتی که در ذیل نوعثمانی‌گری قابل‌تعریف است؛ ازجمله، افزایش عمق راهبردی در عراق، دسترسی آسان و ارزان به منابع نفت و گاز و تسلط بر شاخه‌هایی از کریدورهای تجاری و بازرگانی شرق به غرب که از عراق می‌گذرد. ترکیه با توجه به ادعای خود در مورد قرارداد 1925 کماکان اصرار دارد، سرزمین‌هایی وسیع از استان نینوا تا استان کرکوک و قسمت نفت‌خیز موصل باید متعلق به این کشور باشد؛ لذا به دنبال در اختیار گرفتن این مناطق است. دوم، اهداف «کوتاه‌مدت و فوری» که عمدتاً دربرگیرنده انگیزه‌های سیاسی و به‌خصوص انتخاباتی است. تجارب یک دهه اخیر نشان داده است که «نظامی سازی سیاست خارجی» و تشدید فعالیت‌های نظامی در خارج از کشور به‌صورت اقتضائی و مقطعی، نقش مؤثری در بازسازی جایگاه سیاسی حزب عدالت و توسعه و شخص اردوغان در ماه‌های منتهی به انتخابات دارد. سوم، اهداف «میان‌مدت و تاکتیکی» که برچیدن پایگاه‌های نظامی پ‌پ‌ک هم در زمره این اهداف قرار دارد که یک سیاست ثابت و پایدار در حوزه فعالیت‌های نظامی ترکیه در شمال عراق است.

سخن پایانی: عراق دیگر تحمل جنگ‌افروزی و حملات پراکنده ترکیه به خاک خود را ندارد. تنها اراده و تصمیم قاطع گروه‌های مقاومت و حشدالشعبی کافی است که در کمترین زمان ممکن تمام پایگاه‌های و مراکز تجمع ترکیه را از شمال عراق برچینند. اخیراً نیز گروه‌های مقاومت تأکید کرده‌اند اگر دولت آنکارا نیروهای خود را از عراق بیرون نبرد، برای اخراج ترکیه به روش‌های نظامی و زور متوسل خواهند شد. با توجه به تجربه‌ای که مقاومت اسلامی عراق در مواجهه با آمریکا دارد و در این دو سال اخیر نیز توانسته است بسیاری از نیروها و پایگاه‌های آمریکایی را از نقاط مختلف عراق جمع کند، برای این گروه‌ها، بیرون راندن ترکیه از عراق کار دشواری نیست. (نویسنده: حمید خوشایند)

▼خبر ویژه                      

فضای مجازی؛ عرصه جدید جنگ دشمن با ایران

فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در همایش ۶ هزار بسیجی روایت جهاد در حرم امام‌(ره) بیان کرد: «یک راهبرد دشمن حمله به فکرها و ذهن‌ها است. او در فضای فیزیکی شکست خورده و راه جنگ نظامی بر او بسته است، فضای مجازی امروز یک میدان بزرگ و واقعه جنگ بین ما و استکبار است، او می‌خواهد از فرزندان این امت هویت‌زدایی کند، می‌خواهد جوانان ما را نسبت به تاریخ شکوهمند انقلاب در معرض ناباوری و تردید و شک قرار دهد. امروز فضای مجازی میدان جنگ است، در جغرافیای فضای مجازی و حقیقی هیچ جزء خنثایی وجود ندارد. در هر لحظه این جنگ جریان دارد».

▼ اخبار

تو که این‌همه چریدی پس کو دنبه‌ات؟!

روزنامه‌ای که در دولت روحانی ادعا می‌کرد 200 میلیارد دلار سرمایه خارجی پس از توافق هسته‌ای جذب کشور خواهد شد، حالا می‌گوید کنسرت به سرمایه‌گذاری هم ارتباط دارد! روزنامه اعتماد می‌نویسد: «گمان نكنيد كه اين كنسرت است، ربطي به ساخت كارخانه ندارد. همه این‌ها مالكيت است. كسي كه كنسرت را خودسرانه به هم بزند، به‌طریق‌اولی اگر بخواهد، مي‌تواند صاحب كارخانه را زمين‌گير كند!». یادآور می‌شود، روزنامه‌های زنجیره‌ای غرب‌گرا سال‌های 93 و 94 برای جا انداختن توافق با آمریکا ادعا می‌کردند که در صورت کوتاه آمدن و توافق با آمریکا، 150 میلیارد دلار دارایی بلوکه شده ایران آزاد می‌شود و هم‌زمان 200 میلیارد دلار سرمایه خارجی جذب اقتصاد کشور خواهد شد. آن‌ها همچنین پس از اجرای برجام، مدعی ترافیک سرمایه‌گذاران خارجی در بخش نفت و همچنین خرید 20 هواپیما از ایرباس و بوئینگ شدند؛ اما در عمل اتفاق خاصی نیفتاد؛ چراکه طبق مصوبه کنگره آمریکا، شرط ادامه تعلیق تحریم‌ها، تأیید هر 4 ماه یک بار آن از سوی کنگره بود و بنابراین سرمایه‌گذار خارجی اصلاً جرئت نمی‌کرد قرارداد سرمایه‌گذاری امضا کند. تنها قرارداد منعقده با توتال بود که آن‌هم صرفاً به دستبرد اطلاعات سری پارس جنوبی توسط این شرکت کلاهبردار محدود شد. اگر کنسرت به سرمایه‌گذاری ربط دارد؛ چرا دولت روحانی که بیشترین میزان برگزاری کنسرت در کشور را داشت هم در زمینه سرمایه‌گذاری ناموفق بود و هم در زمینه معیشت مردم؟!

مردم علیه مردم؛ سوژه جنگ خیابانی!

«جان ساورز» رئیس سازمان جاسوسی انگلیس 6MI در شهریور سال ۱۳۹۴ گفته بود که در برخورد با جمهوری اسلامی ایران باید صبر استراتژیک داشت؛ به این معنا که باید بین ۱۰ تا ۱۵ سال به ایران فرصت بدهیم تا به کشوری عادی و نرمال تبدیل شود. دو هفته پس از اعلام نظر رئیس سرویس اطلاعاتی انگلیس، سعید حجاریان تئوریسین اصلاحات در مقاله‌ای نوشت که پروژه دولت روحانی «نرمالیزاسیون» در ایران است. حجاریان گفته بود که می‌توان نام نرمال کردن را «هنجار سازی» یا به «سامان کردن» نیز گذاشت، زیرا هدف نهایی، تغییر در عادت‌های عمومی است! در آن زمان تنها به ظاهر سیاسی این مقاله حجاریان توجه شد و به محتوای آن پرداخته نشد. بعدها حجاریان نرمالیزاسیون را مقدمه دموکراتیزه کردن خوانده و از آن تحت عنوان «اصلاحات ساختاری» یاد کرد! از نگاه جریان تندروی اصلاحات، مسائلی چون حجاب را باید مانند عادت فرض کرد و سعی کرد آن را تغییر داد؛ ایجاد درگیری‌های ناشی از دوقطبی سازی این موضوع در میان افکار عمومی در کشور، دنباله همین سیاست نرمالیزاسیون است؛ پروژه مردم علیه مردم یکی از ترفندهای قدیمی سازمان منافقین محسوب می‌شود، این گروهک در دهه شصت به منازل، مغازه‌ها و اماکن عمومی حمله کرده و پس از انجام عملیات، با اقدامات رسانه‌ای آن را به گردن نیروهای حزب‌اللهی می‌انداخت تا بدبینی عمومی ایجاد کند؛ هم‌زمان با دست به سلاح بردن، نیروهای انقلاب را هدف قرار می‌داد تا فشار سیاسی در کشور را بالا ببرد. در ورژن جدید پروژه مردم علیه مردم، این بار عامل میدانی با ایجاد درگیری‌های کور همین نقشه را پیاده کرده است.

دوره خدمت بدون برجام و FATF

یکی از اقدامات بسیار مهم دولت سیزدهم، احیای کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی تعطیل و نیمه تعطیل بوده است. این اقدام در حالی رخ داد که در دولت سیزدهم نه برجام احیا شد و نه تغییری در وضعیت ایران در FATF به وقوع پیوست. احیای کارخانه‌های ارج، آزمایش، فولاد ازنا، ذوب‌آهن اردبیل و... تحول در کارخانه‌هایی ازجمله هفت‌تپه و هپکو و آذرآب تنها بخش کوچکی از تغییرات مثبت در این خصوص در طول فعالیت دولت سیزدهم است. در دولت روحانی مردم در استان‌های شمالی در فصل سرما با قطعی گاز و برق دست‌وپنجه نرم کرده و با مشکلات عدیده‌ای مواجه می‌شدند؛ اما در دولت رئیسی شاهد توقف این روند تأسف‌برانگیز بودیم. یکی از علل این تغییر، امضا و اجرای قرارداد سوآپ گازی میان ایران، ترکمنستان و آذربایجان بود. همچنین در یک نمونه دیگر، در جریان سفر اخیر رئیس‌جمهور روسیه به ایران، تفاهم‌نامه سرمایه‌گذاری ۴۰ میلیارد دلاری با شرکت گازپروم روسیه به امضا رسید. موارد مذکور تنها بخشی از نتایج عملکرد دولت سیزدهم بدون برجام و بدون FATF است.

▼اخبار کوتاه

◄ هدیه فرش طلا به پوتین؟!/ رئیس مرکز ملی فرش ایران در واکنش به برخی ادعاها درباره اهدای فرش بافت شده از طلا به رئیس‌جمهور روسیه گفت: «فرشی که از طلا بافته شده‌ باشد، قابل تا شدن نیست». فرحناز رافع روز افزود: «مرکز ملی فرش هیچ فرشی ندارد که هدیه دهد. مسئولیت این مرکز فقط سیاست‌گذاری و حمایت است». رئیس مرکز ملی فرش ایران افزود: «اتفاقاً حاشیه‌ای که برای این نمایشگاه ایجاد شد، موجب رونق صادرات فرش شد».

◄ کمپین‌های به محاق رفته!/ شکست مطلق کمپین‌هایی چون ولوم، آزادی‌های یواشکی، چهارشنبه‌های سفید؛ دوربین ما اسلحه ما و حجاب بی‌حجاب بخشی از روایت دشمن در جنگ ترکیبی است که به دلیل بی‌اعتنایی مردم و وابستگی درونی به ارزش‌های اسلامی، به محاق رفته است. به‌عنوان‌مثال باوجود هزینه سنگین ۲۵۰ هزار دلاری برای کمپین حجاب بی‌حجاب، به دلیل عدم استقبال در جامعه ایرانی، به بایگانی وزارت خارجه آمریکا منتقل‌ شده است.

◄ تل‌آویو چگونه وادار به عقب‌نشینی شد؟!/ یک مسئول عالی‌رتبه در تل‌آویو گفت: «توافقنامه ترسیم مرزهای دریایی که در حال تدوین با لبنان است، چیزی جز تسلیم شدن کامل اسرائیل نیست. این عقب‌نشینی اسرائیل به‌مثابه پیروزی بزرگی برای حسن نصرالله دبیر کل حزب‌الله است». شایان ذکر است که ضرب‌الاجل شش‌هفته‌ای حسن نصرالله به رژیم صهیونیستی به‌منظور به فرجام رساندن مذاکرات ترسیم خطوط مرزی میان لبنان و سرزمین‌های اشغالی، مقامات ارشد این رژیم را به تکاپو واداشته تا بدون اتلاف وقت، تا پیش از ماه سپتامبر زمینه حصول توافق با لبنان را رقم زنند.

◄ آتش‌بسِ یمن ۲ ماه تمدید شد/‌ فرستاده سازمان ملل در امور یمن خبر داد که دولت نجات ملی، با ائتلاف متجاوز سعودی- اماراتی توافق کردند که آتش‌بس در یمن دو ماه دیگر تمدید شود.

◄ برنج پاکستانی با طعم ایرانی!/ ‌تعزیرات انباری را در حاشیه اتوبان آزادگان کشف کرده که در آن به برنج پاکستانی اسانس می‌زدند و آن را به اسم برنج ایرانی می‌فروختند.

◄ برنامه هسته‌ای ایران سرعت گرفت/ ‌رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: «برنامه هسته‌ای ایران به‌سرعت در حال پیشروی است». ‌وی تأکید کرد: «تمام فعالیت‌های هسته‌ای ایران باید توسط ما مورد بازرسی قرار گیرند».

◄ دستگیری ۳۷ نفر با فرار مالیاتی ۹۰۰ میلیارد تومانی/ رئیس پلیس پایتخت خبر داد: «سومین مرحله طرح کاشف پلیس آگاهی با دستگیری ۳۵۲ سارق، جاعل، کلاهبردار، زورگیر، کیف‌قاپ و قاتلین به مرحله اجرا درآمد. ۷۶ باند سارق منزل، زورگیر و موبایل‌قاپ شناسایی و منهدم شدند همچنین ۷۰۰ فقره سرقت مختلف کشف شد و ۳۷ نفر در رابطه با فرار مالیاتی شناسایی و دستگیر شدند که رقم فرار مالیاتی این ۳۷ نفر ۹۰۰ میلیارد تومان بوده است».