چرا توافق کوتاه مدت عایدی برای اقتصاد کشور ندارد؟

به دنبال خروج یکجانبه آمریکا از برجام، ایران و اروپا با چالش‌های بسیاری در مسیر پایبندی به این توافق مواجه هستند و تداوم مسیر اشتباه دولت دونالد ترامپ از سوی دولت جو بایدن و تلاش برای اعمال فشار بر ایران دستیابی به توافق را با تردیدهای بسیاری مواجه کرده است.
ایران در سال‌های اخیر کمترین بهره را از برجام برد و امتیازاتی که قرار بود شامل ایران شود، به صورت نسیه پرداخت شد در حالی که تعهدات برجامی ایران نقد و پیش از آغاز اجرای آن انجام شد.
اگر بازگشت آمریکا به برجام رخ بدهد در کوتاه مدت نرخ ارز کاهش می یابد و تورم روند نزولی به خود می‌گیرد، اما بعد از بازه زمانی کوتاه به روال قبلی خود برمی گردد؛ در این شرایط رشد اقتصادی کاهش می یابد
رضا غلامی کارشناس مسائل اقتصادی در پاسخ به این سؤال که آیا برجام حلال مشکلات کشور خواهد بود، به «راهبرد معاصر» گفت: زمانی که مذاکره‌ای انجام می شود، باید به نوع توافق توجه شود،  اگر برجام توافقی باشد که بدون هیچ پیش شرطی شرایط کشور با آن پایدار شود و ماهیتش بلند مدت باشد که برای همیشه بهانه ها را از کشور‌های غربی بگیرد، می‌توان به آن نگاه مثبت داشت.
 وی افزود: بلند مدت بودن توافق سبب می‌شود سرمایه گذار خارجی بتواند در ایران برنامه ریزی، رشد اقتصادی ایجاد و تورم را کنترل کند؛ اما تجربیات گذشته نشان داده است آنها به دنبال این موضوعات نیستند که توافق پایدار با ایران داشته باشند، بلکه به دنبال این هستند با ما توافق مشروط و کوتاه مدت منعقد کنند، زیرا می‌دانند  در بازه زمانی کوتاه اتفاق خاصی رخ نخواهد داد و بر بسته شدن توافق کوتاه مدت تأکید می‌کنند.
این تحلیلگر مسائل اقتصادی با بیان اینکه اثرات برجام موقت بر اقتصاد کشور همانند قرص مُسَکِن عمل می‌کند، عنوان کرد: اگر این توافق رخ بدهد در کوتاه مدت نرخ ارز کاهش می یابد و تورم روند نزولی به خود می‌گیرد، اما بعد از بازه زمانی کوتاه به روال قبلی خود برمی گردد. در این شرایط رشد اقتصادی کاهش می یابد، زیرا سرمایه گذاری خارجی در کشور وجود ندارد و در عمل وارد دوره رکود می شویم.
غلامی با تأکید بر اینکه اگر توافق محکم و خوب بسته شود، در بلندمدت شاهد کاهش تورم خواهیم بود، گفت: این بستگی به نوع نگاه دولت دارد؛ زمانی دولتی بر سر کار بود که آمادگی و برنامه‌ای برای بعد از برجام نداشت؛ در حالی که دولت باید برای بعد از برجام از ظرفیت‌های به وجود آمده استفاده کند. محدودیت های تجاری و مالی یکی از نکات مهمی است که باید به آن توجه شود و اگر از ظرفیت‌های بالفعل برجام استفاده کنیم، شاید رشد و رونق اقتصادی را شاهد باشیم؛ اما شرایط پیش رو نشان می‌دهد غرب از نگه داشتن ما در توافق کوتاه مدت سود می‌برد.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: اگر توافق انجام نشود، تکانه خاصی در اقتصاد ما به وجود نخواهد آمد زیرا در سال‌های اخیر شرایط بدتر از این را  گذرانده‌ایم. نظام اقتصادی دنیا تغییر کرده است، آمریکا با چین وارد مخاصمه شده و دنیا به سمت دوقطبی شدن پیش می‌رود؛ لذا باید محکم بایستیم تا به توافق پایدار دست یابیم. در این شرایط اگر کسی بخواهد به دولت فشار بیاورد که باید توافق هرچند مشروط شکل بگیرد، به نفع کشور کار نمی‌کند بلکه خواسته اش در راستای منافع اروپا و غرب است.
غلامی ادامه داد: توافق کوتاه مدت مشروط به هیچ عنوان در راستای منافع ملی نیست. اصلاح طلبان که در روزهای اخیر به دولت فشار می‌آورند، فقط منافع کوتاه مدت کشور را در نظر می‌گیرند. اگر دوباره وارد توافق کوتاه مدت شویم همان اتفاقات گذشته تکرار خواهد شد و دچار نوسانی می‌شویم که کشور را در آینده با چالش مواجه خواهد کرد. در نتیجه باید به دنبال شرایط پایدار بلند مدت باشیم.
وی تأکید کرد: دولت نباید منافع کشور را به برجام گره بزند. اینکه سرعت اقتصادی در برخی بخش ها پایین است نشان می دهد برخی ها منتظر بازگشت آمریکا به برجام هستند. در شرایط فعلی می‌توان بدون توجه به برجام محکم به جلو رفت و بازارها را کنترل کرد. دولت باید زنجیره‌ای از صنایع را راه اندازی کند تا جلوی خام فروشی گرفته شود.
در شرایط فعلی که با تحریم مواجهیم می‌توان با کشورهای همسایه و کشورهای بزرگ شرقی وارد مراودات تجاری شد. اینگونه مراودات باعث می‌شود  شاهد ثبات اقتصادی در کشور باشیم
این تحلیلگر مسائل اقتصادی با بیان اینکه در دوره تحریم‌ها باید همانند روسیه کشورهای غربی را وادار به تبعیت از سیاست‌های خود کرد، گفت: روسیه کشورهای اروپایی را وادار می‌کند بهای نفت و گاز را به روبل پرداخت کنند در مقابل ما در کشور خودمان در برخی از رستوران ها و آژانس های هواپیمایی اجازه می دهیم به دلار پول پرداخت کنند؛ به عبارتی پدافند غیر عامل را زیر پا گذاشته ایم.
وی با ارائه راهکار به دولت عنوان کرد: در شرایط فعلی که با تحریم مواجهیم می‌توان با کشورهای همسایه و کشورهای بزرگ شرقی وارد مراودات تجاری شد. اینگونه مراودات باعث می‌شود  شاهد ثبات اقتصادی در کشور باشیم.
غلامی اقدامات دولت در یک سال اخیر را مثبت ارزیابی کرد و افزود: دولت سیزدهم دیپلماسی خوبی با کشورهای همسایه به ویژه عربستان و مصر داشته است که می‌تواند در آینده بر معادلات جهانی تأثیرگذار باشد . در کشورهای همسایه بازارهای بزرگی وجود دارد که دولت در این زمینه وارد عمل شده و شاهد برخی نتایج آن از جمله افزایش فروش نفت، بازگردانی ارز و... هستیم که همگی ناشی از دیپلماسی فعال دولت است. دولت در حوزه سفرهای استانی و خارجی نیز اقدامات خوبی داشته که فضای آرامی در این زمینه در کشور حاکم شده است.