توافق دریایی لبنان و رژیم صهیونیستی/ نقش مقاومت در مقابله با زیاده طلبی های اسرائیل

لبنان و رژیم صهیونیستی پس از سال‌ ها گفت وگو بر سر مناقشه مرزی دریایی مربوط به میادین گازی فراساحلی، سرانجام در هفته گذشته به توافق رسیدند. این توافق که با میانجیگری ایالات متحده آمریکا انجام شد می ‌تواند تولید انرژی از این میادین را تسهیل کند. این مذاکرات در چند مرحله در مقر نیروهای پاسدار صلح سازمان ملل متحد در مرز مشترک اسرائیل و لبنان برگزار شد.
مذاکرات گازی بین لبنان و اسرائیل از سال 2020 آغاز شد، اما به دلیل زیاده خواهی رژیم غاصب بارها با شکست مواجه شد. اما دو طرف در هفته‌ های اخیر به دلایل مختلف از جمله کسب درآمدهای بیشتر از میادین گازی بالقوه در دریای مدیترانه با انگیزه بیشتری این گفت ‌وگوها را دنبال کردند. 
در شرایط فعلی جهانی از جمله جهش قیمت نفت و گاز و نیاز اروپا به انرژی، سرمایه گذاری و برداشت گاز از این میدان، اهمیت بیشتری یافته است. همچنین لبنان حداقل طی سه سال گذشته با بحران اقتصادی کم سابقه ای روبه رو است و بیش از پیش به سرمایه گذاری و فروش گاز این میدان دریایی نیازمند است.
مرزهای دریایی میان اسرائیل و لبنان ترسیم نشده است؛ در نتیجه دو طرف درباره محدوده مرزی میدان های دریایی نفت و گاز خود با یکدیگر اختلاف دارند. این اختلاف مانع از سرمایه گذاری و برداشت از این میدان گازی شده است.
طبق مطالعات میدانی، حداقل ذخایر گاز قابل استحصال در لبنان حدود ۲۵.۴ تریلیون فوت مکعب است و قرار است شرکت فرانسوی توتال اکتشاف در این میدان گازی را انجام دهد.
به گفته آموس هوخشتاین، میانجی آمریکایی، این توافقنامه راه حل دائمی و عادلانه برای حل اختلافات دریایی طرفین به شمار می ‌رود. قرار است به دنبال این توافق لبنان و اسرائیل مختصات مرزی دریایی را نزد سازمان ملل ارائه دهند؛ اقدامی که پیشتر دو طرف آن ‌را نادیده گرفته بودند. 
بر اساس این توافق، لبنان از حقوق کامل بهره‌ برداری و اکتشاف میادین موسوم به قانا یا صیدا که بخش ‌هایی از آن در آب ‌های سرزمینی اسرائيل قرار دارد برخوردار خواهد شد. اسرائیل نیز حقوق کامل و بلامنازع بر میدان گازی «کاریش» را حفظ خواهد کرد و ظرف چند هفته آینده استخراج گاز از این میدان آغاز خواهد شد. این توافق تصریح می کند که اسرائیل باید با حسن نیت کار کند تا اطمینان حاصل شود که معامله با اپراتور بلوک ۹ به موقع منعقد می‌شود.
در داخل اسرائیل اما منتقدان افراط گرا به شدت از این اقدام دولت انتقاد کرده و آن را «واگذاری سرزمین» قلمداد کرده اند. اما یائير لاپید، نخست وزیر اسرائيل این توافق را تاریخی توصیف نموده و اعلام کرد تقریبا ۱۷ درصد از درآمدهای میدان گازی قانا- صیدون لبنان در صورت افتتاح و در زمان آغاز پروژه به عنوان حق پیمانکاری به تل‌آویو خواهد رسید. این موضوع باعث می‌ شود که اسرائيل در کار آغاز استخراج گاز این میدان کارشکنی نکند.
اما برخی از کارشناسان انرژی بر این باورند که توافق نامه گازی بین لبنان و اسرائیل دارای ابهام است و قرارداد مسائل کلیدی اقتصادی و مالی مربوط به مشارکت در سود را روشن نکرده و همه را به آینده موکول کرده است.
همچنین این نگرانی وجود دارد که اسرائيل می تواند با درخواست نهایی شدن توافقنامه مالی با توتال جلوی هرگونه توسعه استخراج در میدان گازی قانا را بگیرد و عملا مانع استخراج گاز از سوی لبنان شود. از این منظر، در کوتاه مدت این معامله برای اسرائیل سودآورتر خواهد بود، زیرا استخراج گاز از میدان «کاریش» می‌تواند به ‌زودی و بدون ایجاد هیچ مشکلی از طرف اسرائیلی آغاز شود.
این در حالی است که ریاست جمهوری لبنان تاکید کرده نسخه نهایی پیش نویس امریکا برای توافق ترسیم مرز دریایی با اسرائیل، رضایت آور است و از حقوق لبنان برای منابع طبیعی اش حفاظت می کند. وزیر انرژی لبنان هم گفته است میانجیگری امریکا در کنار زدن موانع برای دست یابی به توافق ترسیم مرزها مثبت بود و هر آن چه را که می خواستیم کسب کردیم.
از سوی دیگر سید حسن نصرالله دبیرکل حزب الله لبنان گفت منتظر اعلام موضع رسمی و نهایی رئیس جمهوری لبنان و کابینه اسرائیل درباره توافق ترسیم مرز مشترک است. پیش از این حزب الله با برگزاری این مذاکرات مخالفت نکرد و بلکه از موضع دولت لبنان در مذاکرات حمایت کرد.
در عین حال حزب الله لبنان و دبیرکل آن سید حسن نصرالله بارها تهدید کرده اند تا زمانی که اسرائیل و لبنان به توافقی درباره منابع گازی دریایی دست نیابند اجازه بهره برداری اسرائیل از منابع گازی دریایی در مناطق مورد اختلاف را نخواهد داد. انجام مانور نظامی در حوزه کاریش توسط حزب الله در واقع پیام اقتدار از سوی مقاومت لبنان به طرف اسرائیلی بود تا بیش از این زیاده خواهی نکند.
از این منظر می توان گفت توافق فعلی هر چند از نگاه برخی کارشناسان کاملا عادلانه نیست؛ اما به رسمیت شناختن حق گازی لبنان در حوزه مدیترانه، حداقل دستاوردی است که ناشی از اقتدار حزب الله و تهدیدات آن علیه رژیم صهیونیستی بوده است.