بعد از سفری که «اسحاق هرتزوگ» رئیس رژیم صهیونیستی در اوایل سال جاری میلادی به ترکیه داشت، مقامات این کشور ضمن تکرار ادعاهای معمول خود درباره حمایت از فلسطین و آرمان آن مدعی شدند که سفر این مقام ارشد اسرائیلی به آنکارا در چارچوب روابط تجاری میان دو طرف صورت گرفته و ارتباطی به مسائل سیاسی ندارد.
اما به فاصله چند ماه و بعد از اینکه اسرائیل و ترکیه از عادیسازی رسمی روابط خود خبر دادند ثابت شد که سیاست چند رنگ آنکارا و شخص «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه که به تغییر مواضع خود طبق منافعش بدون در نظر گرفتن هیچگونه ملاحظاتی شهرت دارد، تغییری نکرده است.
در حال حاضر تلآویو و آنکارا در مرحله جدیدی از روابط عادی و البته صمیمی با یکدیگر قرار دارند و طی چند ماهی که از توافق رسمی دو طرف برای عادیسازی روابط میگذرد مقامات ارشد ترکیه و اسرائیل سفرهای متقابلی انجام دادهاند. درباره انگیزههای ترکیه برای همگرایی با صهیونیستها، کارشناسان در وهله نخست مسائل اقتصادی را مطرح میکنند و این موضوع را با منفعتطلبیهای اردوغان به ویژه در آستانه انتخابات ریاستجمهوری ترکیه مرتبط میدانند. اما نگاهی به نوع مناسبات آنکارا و تلآویو در دهه گذشته نشان میدهد که دو طرف علی رغم سردی روابط دیپلماتیک در پی حمله نظامیان صهیونیستی به کشتی « ماوی مرمره» در سال 2010، روابط تجاری و اقتصادی بین آنها هرگز متوقف نشده بود.
به نظر میرسد اردوغان در سایه سیاستهای عجیب و غریب و ضد و نقیضی که در روابط خارجی خود اتخاذ کرده قصد نقشآفرینی در معادلات منطقه را دارد که فلسطین یکی از این پروندههاست، اما در سطح اقتصادی نیز دولت ترکیه تحت حکومت حزب عدالت و توسعه طمعورزیهای زیادی برای جذب گردشگران صهیونیست دارد.
از سوی دیگر ترکیه عادیسازی روابط با اسرائیل را فرصتی برای خروج از انزوا و احیای نقش منطقهای خود میبیند و فراتر از آن تلاش دارد از این طریق حمایت لابی تاثیر گذار صهیونیستی در آمریکا را برای تحت تاثیر قرار دادن مواضع نمایندگان کنگره درباره آنکارا جلب کند.
اما درباره اهداف رژیم صهیونیستی از همگرایی با ترکیه ابعاد پیچیدهتری وجود دارد. چند روز قبل «بنی گانتس» وزیر جنگ رژیم اسرائیل در نخستین سفر خود به ترکیه وارد این کشور شد تا مرحله جدیدی از همکاریهای امنیتی را با ترکها آغاز کند.
بنی گانتس در آنکارا با ژنرال «خلوصی آکار» وزیر دفاع ترکیه دیدار داشت و از آن مهمتر شخص اردوغان از این وزیر صهیونیست استقبال کرد. این سفر در شرایطی انجام شده که دولت ترکیه با چالشهای متعددی دست و پنجه نرم میکند و صهیونیستها به خوبی میتوانند از این فرصت برای تحقق اهداف خود در ترکیه بهرهبرداری کنند.
صهیونیستها به خوبی میدانند که ترکیه تا چه اندازه به جلب نظر آمریکا نیاز دارد و به این منظور چشم به کمکهای اسرائیل دوخته است. اردوغان از اسرائیلیها خواسته تا به او در بهبود روابط با دولت دموکرات ایالات متحده کمک کنند. بر همین اساس تلآویو احساس میکند که میتواند دولت اردوغان را تحت فشار قرار داده و از آن در عرصههای مختلف سیاسی و امنیتی و اقتصادی باج بگیرد.
رژیم صهیونیستی از مدتها قبل و به ویژه بعد از آغاز بحران انرژی در آمریکا و اروپا ناشی از جنگ اوکراین و تحریمهای اعمال شده علیه روسیه، تلاش دارد تا خود را به عنوان یکی از طرفهای اصلی صادرکننده گاز به اروپا معرفی کند. از این رو اسرائیلیها برای بهرهبرداری از انرژی مدفون در شرق مدیترانه و همچنین ارسال گاز به اروپا، به ترکیه نیاز دارند. اردوغان نیز اعلام کرده که آماده همکاری با اسرائیل در پروژه خط لوله گاز در شرق مدیترانه است.
اما اهداف رژیم صهیونیستی در ترکیه فراتر از این حرفهاست و ناظران بر این باورند اسرائیل هدف مهمی که در عادیسازی روابط با کشورهای عربی دنبال میکرد را در این روابط با ترکیه نیز دنبال میکند، یعنی: تشکیل ائتلاف علیه ایران. صهیونیستها از زمان عادیسازی رسمی روابط خود با آنکارا تحرکات مختلفی برای تحریک ترکیه علیه جمهوری اسلامی ایران انجام دادهاند به ویژه در سطح امنیتی. اسرائیلیها ادعا میکنند که مقابله با ایران در منطقه هم به نفع ترکیه است و هم اسرائیل.
هرچند که دولت اردوغان تلاش زیادی برای جلب نظر رژیم صهیونیستی انجام میدهد اما درباره ایران به خوبی میداند که اگر ترکیه به دنبال حفظ منافع و ثبات خود در منطقه است در وهله نخست این امر مستلزم محافظت از مناسبات مطلوب با ایران می باشد.
به طور کلی روشی که دولت ترکیه به ریاست اردوغان در تعامل با صهیونیستها پیش گرفته نشان میدهد که دو طرف در مسیر تقویت روابط گام برمی دارند و چه بسا که آنکارا در روند سازش با اسرائیل از رژیمهای عربی نیز پیشی بگیرد.