عضو هیئت علمی دانشگاه سمنان گفت: یکی از راهبردهای مهم برای کنترل نرخ ارز و جلوگیری از جهش‌های یکباره ارز، تقویت ارزش پول ملی است؛ چرا که افزایش ارزش پول ملی منجر به قدرت گرفتن اعتماد و افزایش اطمینان مردم نسبت به اقتصاد و آینده اقتصاد کشور می‌شود[...]
عضو هیئت علمی دانشگاه سمنان گفت: «یکی از راهبردهای مهم برای کنترل نرخ ارز و جلوگیری از جهش‌های یکباره ارز، تقویت ارزش پول ملی است؛ چرا که افزایش ارزش پول ملی منجر به قدرت گرفتن اعتماد و افزایش اطمینان مردم نسبت به اقتصاد و آینده اقتصاد کشور می‌شود.»
به گزارش صبح صادق، رحمان سعادت، اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه سمنان در گفت‌وگو با صبح صادق به مؤلفه‌های مهم و تأثیرگذار در افزایش یا کاهش نرخ ارز اشاره کرد و در این باره گفت: «متغیرهای زیادی بر روی نرخ ارز اثرگذار است؛ به همین دلیل نمی‌توان این مسئله را فارغ از تحلیل سایر متغیرها و به صورت یک سویه و نقطه‌ای تحلیل کرد و صرفاً یک موضوع را عامل تأثیرگذار بر افزایش یا کاهش نرخ ارز دانست. از سوی دیگر، نرخ ارز موضوعی نیست که دولت بتواند به صورت دستوری آن را تعیین کند؛ چرا که در صورت رقم خوردن چنین اتفاقی سایر متغیرهای کلان اقتصادی نیز تحت تأثیرات سوء این موضوع قرار می‌گیرند.»
وی در پاسخ به این پرسش که در یک سال گذشته درصد افزایش نرخ ارز نسبت به دوره‌های قبلی چندان زیاد نبوده، گفت: «اگر دولت آقای رئیسی تا پایان چهار سال اول دولت خود بتواند این رقم را ثابت نگه دارد، عملکرد و دستاورد قابل قبولی در کارنامه ارزی خود به جا می‌گذارد؛ در غیر این صورت نمی‌توان نمره مثبتی به دولت داد یا عملکرد ارزی این دولت را متمایز از دولت‌های دیگر دانست.»
سعادت در این باره خاطر نشان کرد: «اصولاً در ایران دولت‌ها دو دوره روی کار هستند. به تجربه ثابت شده است در دولت اول نرخ تورم و نرخ ارز پایین نگاه داشته می‌شود، اما در دولت دوم فنروار بالا می‌رود و جهش‌های بزرگی اتفاق می‌افتد. اگر دولت در این دوره و دوره بعدی در صورتی که منتخب مردم باشد، بتواند نرخ ارز شناور را به صورتی غیر دستوری، اما متناسب با تغییرات اقتصادی و متغیرهای مهم تأثیرگذار در کلان اقتصاد شناور نگاه دارد، قطعاً در این حوزه عملکرد قابل قبولی خواهد داشت و نمره خوبی بابت نوع درست مدیریت دریافت می‌کند.»
این استاد اقتصاد در ادامه خاطرنشان کرد: «آنچه در خصوص تعیین نرخ ارز حائز اهمیت است، این است که مسئولان در موضوع مهمی چون تعیین نرخ ارز باید موضوعاتی، چون بازارها و نبض شاخص‌های کلان اقتصادی و تجاری را ملاک عمل قرار دهند؛ چرا که نرخ ارز باید متناسب با آنچه در دنیای واقعی و اقتصاد کشور می‌گذرد، به صورت شناور تعیین شود، البته متناسب با عرضه و تقاضا این اتفاق به خودی خود می‌افتد و قیمت مناسب بدون هر گونه ورود دستوری دولت یا بانک مرکزی محقق می‌شود.»
عضو هیئت علمی دانشگاه سمنان در خصوص سیاست‌های بانک مرکزی در خصوص معاملات ارزی تصریح کرد: «راهبردهای درست و هدفمند می‌توانند سمت و سوی بازار ارز، نرخ ارز و آنچه را که بر این مؤلفه بسیار مهم تأثیرگذار است، به طریق درست هدایت کند. برای نمونه، راه‌اندازی بازار توافقی و معامله توافقی ارز بین صادرکننده و واردکننده یکی از این موارد است؛ چرا که قطع به یقین با سیاست‌گذاری‌های درست، میل و رغبت صادرکننده نسبت به عرضه اولیه و تأمین نیاز ارزی واردکننده به ارز مورد نظر افزایش می‌یابد، پس می‌توان امیدوار بود دولت سیزدهم و بانک مرکزی با تداوم راهبردهای درست، اقتصاد ایران را از این گرداب خارج کند.»
سعادت معتقد است: «یکی از مسائل تأثیرگذار و بسیار مهم بر افزایش نرخ ارز، افزایش تقاضای موجود در جامعه است که قطعاً تقاضای کاذب نقش قابل توجهی در مجموع این تقاضا دارد. برخی رسانه‌ها و مردم از این موضوع سخن می‌گویند که ممکن است به خانواده‌هایی که با کارت ملی ارز دریافت می‌کنند، بعد از این یارانه داده نشود. این موضوع از یک منظر راهبرد بسیار خوبی است؛ چرا که برخی سوداگران که نیاز مبرمی برای خرید ارز ندارند کارت ملی مردم، به ویژه قشر ضعیف جامعه را جمع‌آوری کرده و در ازای پرداخت مبلغ ناچیزی با کارت ملی و شناسایی آنها دو هزار دلار دریافت می‌کنند. همین موضوع تقاضای ارز در بازار را افزایش می‌دهد.»
این کارشناس اقتصادی در این باره خاطر نشان کرد: «در هیچ جای دنیا ارز به این شکل به مردم در صف‌های طولانی داده نمی‌شود. ارز برای مصارف مشخصی با ارائه مدارک مستدل مبنی بر سفر خارجی یا سفر برای درمان بیماری یا دانشجویی و... داده می‌شود؛ به همین دلیل این موضوع اگر با آگاهی‌دهی به جامعه، به ویژه قشر ضعیف دنبال شود و آنها بدانند در ازای دریافت مبلغی ناچیز ممکن است از دریافت یارانه محروم شوند، طبیعتاً از تقاضای خود صرف نظر می‌کنند. ضمن اینکه ناخواسته به دام دلالانی می‌افتند که با افزایش تقاضای ارز، منجر به گرانی ارز و به تبع آن افزایش نرخ تورم می‌شوند که به زیان اقتصاد کشور و مردم ضعیف جامعه است، قطعاً هرگز کارت شناسایی خود را در اختیار دلالان و سفته‌بازان قرار نمی‌دهند.»
این استاد اقتصاد در خصوص اهمیت کنترل انتظارات تورمی در اقتصاد ایران و تأثیر این موضوع روی افزایش نرخ ارز به صبح صادق گفت: «یکی از موضوعات مهمی که به عنوان نوسان تأثیرگذاری روی نرخ ارز مشهود است، بحث انتظارات تورمی است که دولت باید روی این مسئله درست بیندیشد و با رفتار درست سیاسی و اقتصادی مانع از افزایش انتظارات تورمی شود. این موضوع از این نظر حائز اهمیت است؛ چرا که افزایش انتظارات تورمی ناشی از نبود اعتماد به سیاست‌گذاری‌های اقتصادی و آینده اقتصاد است؛ لذا تأثیر منفی روی عملکرد اقتصاد کلان کشور می‌گذارد. از این نظر دولت باید مراقب شوک‌های اسمی و حقیقی و غیر حقیقی اعم از اینکه این شوک‌ها در داخل کشور ایجاد می‌شود یا از آن سوی مرزها برای تأثیرگذاری منفی روی اقتصاد ایران برنامه‌ریزی شده و هدفمند دنبال می‌شود، باشد.»
وی در این باره افزود: «یکی از راهبردهای مهم برای کنترل نرخ ارز و جلوگیری از افزایش‌های یکباره آن، تقویت پول ملی است؛ چرا که افزایش قدرت پول ملی منجر به قدرت گرفتن اعتماد و افزایش اطمینان مردم نسبت به اقتصاد و آینده اقتصاد کشور می‌شود، از این جهت سرمایه‌ها برای اطمینان یافتن از حفظ ارزش خود راهی بازارهای سوداگری مانند خرید دلار و سکه نمی‌شوند؛ بلکه در فعالیت‌های مولد حاضر می‌شوند.»
سعادت در این باره خاطر نشان کرد: «در صورتی که پول ملی تضعیف شود، نااطمینانی نسبت به آینده اقتصاد موج می‌زند؛ به همین دلیل شاهد میل و رغبت بیشتر به سرمایه‌گذاری در دلار و خرید ارزهای خارجی معتبر هستیم. از سوی دیگر، افزایش نرخ ارز منجر به گران‌تر شدن نهاده‌های وارداتی می‌شود که این موضوع اثر سوئی روی افزایش قیمت‌ها دارد و طبقه متوسط و ضعیف جامعه را بیش از پیش تحت تأثیر قرار می‌دهد.»
رحمان سعادت در خصوص اهمیت مسئله رونق تولید و رابطه آن با کاهش نرخ ارزهای خارجی، افزود: «اقتصاد ایران، امروز از کاهش تولید و بی‌اعتنایی نسبت به تولید رنج می‌برد؛ در حالی که رهبر معظم انقلاب سال‌هاست به دلیل حساسیت موضوع تولید و اثرات مثبتی که روی جامعه و اقتصاد دارد، بر این موضوع تأکید دارند؛ اما متأسفانه در این موضوع به شدت کم‌کاری شده است. اگر سیاست‌گذاری‌های دولت‌ها درست بوده باشد به معنای نفس کشیدن در فضای اقتصادی با تولید فعال است؛ در حالی که متأسفانه در ایران سیاست‌های مبهمی را که از فعالیت‌های مولد سخن می‌گوید و بسیار شعار می‌دهد، بارها شنیده‌ایم؛ اما خبری از عمل به آنها نیست.»
وی در پایان این گفت‌وگو خاطرنشان کرد: «اثرات کاهش ارزش پول ملی به سرعت خودش را در از دست رفتن و کاهش تولید نشان می‌دهد؛ به این دلیل، دولت باید روی افزایش قدرت و ارزش پول ملی برنامه‌ریزی کند تا بتوان با یک برنامه‌ریزی درست هم تولید را رونق داد و هم از اثرات زیانبار افزایش نرخ ارز بر اقتصاد و معیشت مردم و گرانی‌های روزافزون جلوگیری کرد.»
