نخبگان و روشنفکران ایران قبل از انقلاب تحت تأثیر دو اسطوره و هژمونی ایدئولوژیک مارکسیستی و لیبرالیستی قرار داشتند. شیفتگی بخشی از نخبگان به ایدئولوژی مارکسیستی به گونه‌ای بود که لیبرالیسم خیلی محل جولان نداشت، اما تفکر لیبرالیستی به تدریج در دهه ۴۰ به دلیل کثرت افراد تحصیل کرده در غرب و تبلیغ اندیشه‌های غربی از سوی آنها توانست در بین بخشی از روشنفکران ایرانی جذابیت یابد. این تفکر و مکتب چنان قداستی نزد روشنفکران غربگرا پیدا کرد که مانند روشنفکران چپ‌گرای مارکسیستی که از بهشت کمونیستی تعریف می‌کردند، آنها نیز آن را تنها ایدئولوژی بشریت پنداشته و نظام لیبرال دموکراسی را بهشت موعود فرض کردند. زمانی که انقلاب اسلامی پیروز شد و الگوی مردم‌سالاری دینی مبتنی بر عقلانیت وحیانی عرضه شد، لیبرالیست‌های غرب‌گرای سکولار و مذهبی به دلیل هژمونی و قدسیت مکتب لیبرالیسم و لیبرال دموکراسی در باورها و اذهان آنها حاضر به قبول این نبودند. اصرار این جریان‌ها به الگوهایی، مانند جمهوری دموکراتیک، جمهوری دموکراتیک اسلامی، جمهوری دموکراتیک ایران، حکومت جمهوری در ابتدای انقلاب به روشنی نشان داد، اسطوره لیبرال دموکراسی مانع جدی پیش روی آنها برای طراحی الگویی از نظام سیاسی مبتنی بر آموزه‌های اسلامی است. امام خمینی(ره) به درستی این بیماری را شناخته بودند. از این رو، در یکی از بیانات خویش فرمودند: «این کلمه دموکراسی که پیش شما اینقدر عزیز است یک مفهوم مُبَیَّنی ندارد.» (موسوی‌الخمینی، همان، ج 10: 95)
چالش‌افکنی‌های تئوریک جریان اسطوره‌زده غربگرا با حمایت رسانه‌های غربی علیه گفتمان جمهوری اسلامی و دفاع از الگوی لیبرال دموکراسی به عنوان بهترین نظام سیاسی از یک سو و انتقادناپذیری نسبت به لیبرال دموکراسی از سوی دیگر نشان از عمق نفوذ این اسطوره در بخشی از جریان‌های فکری و سیاسی در سال‌های پس از دفاع مقدس داشت. در این فضای اسطوره‌ای، حزب کارگزاران که در سال 1375 اتهام لیبرال بودن را نفی می‌کرد، از سال‌های 1390 به بعد از اینکه خود را لیبرال بنامند، ابایی نداشت. این نگاه، یادآور نام‌گذاری نهضت آزادی است که شهید بهشتی در واکنش به آن گفت: «وقتی که نهضت آزادی تشکیل شد، با خوشحالی از این خبر استقبال کردم و وقتی در اساسنامه از اسلام به عنوان یک مکتب و از نهضت آزادی به عنوان یک حزب اسلامی تمام عیار یاد نشده بود، به دوستان بنیانگذار نهضت آزادی انتقاد کردم و گفتم که این حزب مکتبی نیست، اسمش را هم گذاشته‌اید نهضت آزادی. آزادی که همه اسلام نیست، از مسائل مهم بشری است و از ارکان اسلام، ولی همه اسلام نیست... .»
