زلزله از بلایای طبیعی است که ممکن است در هر نقطه از جهان رخ دهد و باعث خسارات فراوان مادی و غیرمادی و کشته و زخمی شدن دهها هزار نفر و آثار مخرب روحی و روانی شود.
زلزله ۷.۷ ریشتری و سهمگین جنوب ترکیه که در شمال سوریه نیز به وقوع پیوسته و بنا بر اقوالی در بیش از صد سال گذشته بیسابقه بوده است، تا این لحظه بیش از ۱۵ هزار نفر قربانی داشته است. این علاوه حجم سنگین خرابیهایی است که این زلزله در مناطقی از ترکیه و سوریه به بار آورده و باعث زخمی شدن و بیخانمانی دهها هزار نفر و رنج و ماتم سرتاسری در این دو کشور شده است.
خوشبختانه امدادرسانی داخلی، منطقهای و بینالمللی در ترکیه تا این لحظه روند مطلوبی داشته، طوری که بیش از ۶۵ کشور به ویژه کشورهای غربی با انواع تجهیزات امدادی و حمایتهای همهجانبه به کمک این کشور شتافتهاند.
اما در این میان متاسفانه سوریه از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست و در حالی که مناطق زلزلهزده با بحران بزرگ انسانی مواجه هستند، به جز ایران، عراق، روسیه، هند، افغانستان و گروههای مقاومت اسلامی و چند کشور عربی که در بهترین حالت به ۱۰ کشور نمیرسد، بقیه جهان به خصوص کشورهای غربی و سازمانهای بینالمللی و مدعیان حقوق بشر در قبال این حادثه طبیعی و سهمگین که هزاران سوری را به کام مرگ کشانده و زخمی و بیخانمان کرده است، سکوت نموده و از هرگونه کمکهای امدادی خودداری میکنند.
تصویری که اخیراً در شبکههای اجتماعی از ترافیک هواپیماها بر روی حریم هوایی ترکیه منتشر شد در حالی که حریم هوایی سوریه تا حد زیادی خالی از هواپیما بود، آن قدر گویاست که شاید نیاز چندانی به بررسی آنچه که تحت عنوان امدادرسانی خارجی به این دو کشور انجام میشود، نداشته باشد! وضعیت اسفناکی که بر اثر زلزله در حلب و برخی مناطق دیگر به وجود آمده به مراتب بدتر از وضعیت دوره جنگ سوریه است!
این در شرایطی است که وزارت امور خارجه سوریه با صدور بیانیهای از کشورهای عضو سازمان ملل و آژانسهای آن و کمیته بینالمللی صلیب سرخ و دیگر نهادهای بشردوستانه درخواست کمک برای مقابله با پیامدهای این زلزله ویرانگر کرده است.
سئوال این است، چرا در چنین وضعیتی برخلاف ترکیه، کمتر توجهی از جانب کشورهای جهان و غربی به سوریه نمیشود؟! در اینجا دو عامل اصلی قابل شناسایی است.
نخست، تحریمهای ضدسوری آمریکا و اروپاست که مسیرهای امدادی و کمکرسانی به این کشورها عملاً مسدود کرده است. در حال حاضر تعداد زیادی از شرکتهای حملونقل هوایی از ورود به فرودگاههای سوریه به خاطر نگرانی درباره عواقب تحریمهای آمریکا و اروپا خودداری میکنند. این مسئله تحریمهای ظالمانه آمریکا و اروپا در ساعات و روزهای پس از زلزله سهم زیادی در افزایش آمار قربانیان و سایر پیامدهای ناشی از زلزله داشته است.
مهند جعفر، فرمانده امدادرسانی لاذقیه در گفتگوی رسانهای تأکید داشته است: تحریمهای ظالمانه علیه سوریه در افزایش تعداد قربانیان زلزله به دلیل عدم توانایی تأمین تجهیزات مدرن نقش داشته است. ما به وظایف خود براساس امکاناتمان عمل کردهایم. نیروهای ما در آمادهباش هستند. عملیات نجات هنوز ادامه دارد؛ اما ما زمان زیادی را از دست میدهیم چراکه دوربینهای لازم برای پیدا کردن قربانیان و تجهیزات سنگین و خودروهای کافی نداریم. اگر این تجهیزات را داشتیم میتوانستیم جان تعداد بیشتری را نجات دهیم.
دوم، استانداردهای دوگانهای است که کشورهای غربی و آمریکا در زمینه مسائل حقوق بشر و بحرانهای انسانی در دنیا دارند. اختلافات کشورهای اروپایی و آمریکا با دولت سوریه که تاکنون به هیچ کشوری خارجی حمله نکرده و تنها در مقابل توطئههای خارجی مقاومت کرده است، به چنان عقدهای در غرب و آمریکا تبدیل شده که حتی از کمکرسانی به شهروندان سوری هم اجتناب میکنند. جالب است مقامات آمریکایی هم که اخیراً اعلام کردهاند کمکهای محدودی به سوریه ارسال خواهد کرد، آن را شرطیسازی کرده و اظهار داشتهاند این کمکها را به شکل مستقل و بدون اطلاع و دخالت دولت سوریه در توزیع و مدیریت آن تحویل زلزلهزدگان سوریه خواهند داد!
زلزله با تمام پیامدهای مرگبار خود، آنقدر مردم سوریه را رنج نمیدهد که یک بام و دو هوای کشورهای غربی و آمریکا آنها را آزار میدهد؛ کشورهایی که تا همین چند وقت پیش ادعا میکردند برای آزادی و رفاه و آسایش مردم سوریه به دنبال سرنگونی نظام سیاسی حاکم بر این کشور هستند، امروز در مواجهه با زنان و کودکان و شهروندانی که در سرمای زمستان و به خاطر کمبود امکانات در آواربرداری و امدادرسانی در زیر ساختمانهای فروریخته و تلی از خاک محبوس و دفن شدهاند، در حالی که میتوانند کمک کنند، اما نظارهگر شدهاند؛ فقط به این خاطر که سوریه خواسته است یک کشور مستقل و آزاد بماند.