چرا ایجاد پایگاه در قطب جنوب برای ایران اهمیت دارد؟

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی بصیرت دریادار شهرام ایرانی فرمانده نیروی دریایی ارتش اخیرا در یک برنامه تلویزیونی تاکید کرد که ایران برای احداث پایگاه دائمی در قطب جنوب به دستور رهبر انقلاب در حال برنامه ریزی است. وی همچنین گفته بود: برنامه ما در آینده این است که پرچم پر افتخار ایران را در قطب جنوب نیز بالا ببریم و یک کار مشترک نظامی و علمی در آن منطقه اجرا کنیم.
دریادار شهرام ایرانی فرمانده نیروی دریایی ارتش در مراسم گرامیداشت هفته دفاع مقدس که  8 مهر ماه به همت بسیج دانشجویی دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد، در پاسخ به سوالی راجع به افتتاح پایگاه در قطب جنوب، گفت: موقعیت قطب جنوب از چند بعد مهم است، یک بعد آن در حوزه نظامی است و بهترین مقر برای کنترل موشک های بالستیک است.

امیر ایرانی گفت: در قطب جنوب این فرصت برای ما هست که ورود کنیم، یکی از دلایل این کار این است که  از سواحل مکران مستقیما به قطب جنوب وصل هستیم. حضور در قطب جنوب نیز حضور عملی خواهد بود.

وی افزود: مهم این است که در قطب جنوب حضور مستقل و با اقتدار داشته باشیم. پایگاه هم از نظر ایجاد سازه و سرما و گرما و هم راه ارتباطی باید تامین شود. بدنه کشتی ها هم باید برای این ماموریت آماده شود و یخ شکن شوند و بدنه تحرکی آن ها معمولا هسته ای است.

 از طرف دیگر بهمن‌ماه سال 91 بود که سرلشکر باقری، رئیس فعلی ستادکل نیروهای مسلح کشورمان در اظهاراتی اعلام کرد ایران به دلیل امکان دسترسی از طریق دریای مکران به قطب جنوب و حائل نبودن هیچ سرزمینی در این میان می‌تواند طبق قوانین بین‌المللی در بخشی از قطب جنوب ادعای حاکمیت کند.

چند وقت پیش نیز سرلشکر پاسدار سیدیحیی صفوی، دستیار و مشاور عالی فرمانده معظم کل قوا با تاکید بر ضرورت تبدیل شدن ایران به قدرت دریایی در دنیا، اظهار کرد: یکی از مظاهر این قدرت حضور علمی و مطالعاتی در قطب جنوب است.

وی تصریح کرد: بدون حضور در دریاها و اقیانوس‌ها نمی‌توانیم جایگاه ایران، انقلاب اسلامی و جبهه مقاومت را در هندسه نظم جدید جهانی تعریف کنیم.

سرلشکر صفوی اضافه کرد: ما باید بتوانیم بین قلمروهای ژئواستراتژیک دریایی و زمینی پیوند برقرار کنیم. این یک استراتژی جدید است. موقعیت جغرافیایی ایران چنین ظرفیتی را به ما می‌دهد. وی در تشریح این استراتژی افزود: ایران برای مقابله با تحریم‌های ظالمانه آمریکا و متحدانش باید راهبرد اقتصاد دریامحور و قدرت دریایی خود را با حضور ناوگان تجاری و نظامی خود در اقیانوس‌ها و دریاها و استفاده از شبکه کریدورهای جنوب - شمال و شرق به غرب با همکاری فدراسیون روسیه و چین افزایش دهد.

قطب جنوب سردترین نقطه کره زمین با پوشش کاملا یخی، پنجمین قاره بزرگ کره زمین پس از آسیا، آفریقا، آمریکای شمالی و آمریکای جنوبی است که دانشمندان معتقدند منابع گسترده و غنی مختلفی در آن وجود دارد. نقره، مس، طلا، نیکل، پلاتین، سنگ آهن، کروم، کبالت، مولیبدن، روی، سرب منگنز، تیتانیوم و اورانیوم برخی از منابع برآوردشده دراین قاره یخی هستند. این قاره همچنین با برخورداری از منابع سرشار طبیعی و انرژی دارای اهمیت اقتصادی و راهبردی است.

به نقل از روزنامه وطن امروز؛ قطب جنوب از مهم‌ترین مناطق استراتژیک جهان است که مورد توجه بسیاری از کشورها قرار دارد. از این رو این منطقه از کره زمین همواره مورد توجه کشورهای دنیا بوده تا با احداث پایگاهی در آن بتوانند در آینده از منابع موجود در آن بهره ببرند. بیش از 40 کشور پیشرفته جهان به دلیل درک اهمیت جنوبگان، مراکز ملی تحقیقات قطبی را در کشورهای‌شان تأسیس کرده‌اند. این مراکز روی زمینه‌های علمی بسیار وسیعی نظیر اقیانوس‌شناسی، فیزیک اتمسفر، هواشناسی، تغییر اقلیم، اخترشناسی، یخ‌شناسی، زیست‌شناسی و مطالعات حقوقی، اجتماعی و سیاسی فعالیت می‌کنند. از این میان 30 کشور در قاره قطب جنوب پایگاه تحقیقاتی احداث کرده‌اند.

برخی از این کشورها به یک ایستگاه تحقیقاتی مشترک بسنده کرده و برخی بیش از 10 ایستگاه را در این قاره مدیریت می‌کنند. طبق گزارش‌های رسمی شورای مدیران برنامه ملی جنوبگان (COMNAP) هم‌اکنون بیش از 100تأسیسات دائمی و فصلی در جنوبگان دایر است که غالبا به انجام فعالیت‌های تحقیقاتی مشغول هستند.

با این حال تلاش بسیاری از سوی کشورهای حاضر در قطب جنوب صورت می‌گیرد تا جنوبگان را در انحصار خود نگه داشته و دست سایر کشورها را از آن دور نگه دارند اما با نگاهی آینده‌‌نگرانه و راهبردی به قطب جنوب، جمهوری اسلامی ایران از سال‌ها قبل به دنبال حضور در این منطقه از دنیا بوده است. ایجاد پایگاه دائمی در قاره یخ‌زده جنوبگان نیز می‌تواند به عمق استراتژیک ایران کمک کند. حضور ایران در قطب جنوب در کنار تمام مزیت‌هایی که دارد، از نظر علمی، این امکان را به پژوهشگران ایرانی می‌دهد تا تحقیقات مرتبط با این منطقه را که دارای شرایط منحصر به فردی است انجام دهند. 

برای نمونه، تغییرات آب و هوایی در قطب جنوب می‌تواند اثراتی بر آب و هوای سراسر جهان داشته باشد. همچنین از جنبه‌های سیاسی نیز حضور در قطب جنوب یک نشان از توانایی و نفوذ بین‌المللی است. اکنون با توجه به اظهارات فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، به نظر می‌رسد ایران از هر زمان دیگری به قطب جنوب نزدیک‌تر شده است.

جنوبگان ایران منطقه‌ای حدفاصل مختصات ۵۹,۵۰ تا ۶۳,۱۴ شرقی از سواحل ایران (۳,۶۴ درجه عرض جغرافیایی) یک قطاع به طول تقریبی ۳۰۰۰ کیلومتر و عرض ۴۰۵ کیلومتر و مساحت تقریبی ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار کیلومتر مربع است که با قلمرو جنوبگان استرالیا همپوشانی دارد. گفتنی است در تمام طول‌های جغرافیایی پایین‌تر از ایران تا قطب جنوب هیچ کشور و جزیره دیگری وجود ندارد و در صورتی که ایران بخواهد می‌تواند برای این مناطق اقدام کند.