میراث مشترک

یکی از میراث‌های مشترک مسلمانان، تسبیحات حضرت زهرا (س) است. شأن نزول، اوقات، آثار و شرایط تسبیحات به اختصار ذکر می‌شود:

چرایی تشریع یا شأن نزول
همسرش فرماندهی لشکر اسلام را برعهده داشت و کمتر در منزل بود. آن دو در آن زمان فقیر بودند و توان استخدام خادمه نداشتند. علی (ع) به ایشان گفت: شما خسته هستید؛ چرا از پدرتان درخواست کمک نمی‌کنید؟ اما حضرت زهراء (س) از مطرح کردن این درخواست خجالت می‌کشید. این بانوی بزرگوار خدمت پدرش رسید. زمانی که وارد منزل پیامبر (ص) شد، رسول اکرم (ص) به احترام ایشان برخاست و حضرت زهرا (س) را بوسید و در جای خود نشاند.
حیای فاطمه زهراء (س) اجازه نداد که چیزی را درخواست کند و منزل پدر را ترک کرد و به خانه خود برگشت. اما پیامبر (ص) درخواست آنان را فهمیدند و فرمودند: "می دانم که چه چیزی می‌خواهید. من به شما خادم نمی‌دهم، بلکه چیزی بهتر از آن به شما می‌دهم و کلماتی را به شما می‌آموزم که هر شب آن‌ها را پیش از خواب تکرار کنید که کلید نجات و نور راه شما است. " از اینجا تسبیح شکل گرفت تا مردم آن کلمات را به عنوان ذکر بگویند. این میراث فاطمی، تا به امروز ادامه دارد و به دست ما نیز رسیده است.

فضیلت
امام باقر میرفرماید: خداوند متعال با هیچ تسبیحی از حمد و ستایش عبادت نشده که از تسبیح حضرت فاطمه علی‌ها السّلام بهتر باشد؛ زیرا اگر چیزی بهتر از آن بود، رسول خدا صلّی اللّه علیه و اله آن را به حضرت فاطمه علی‌ها السّلام عطا می‌کرد. کافی ج ۳ ص ۳۴۳

امام صادق نیز فرموده است: تسبیح حضرت فاطمه (س) در هر روز، به دنبال هر نماز، نزد من از هزار رکعت نماز (مستحبى) در هر روز، محبوب‌تر است.

اوقات تسبیح
مجال‌ها و مکان‌های زیادی برای تسبیح حضرت یادشده است: بعد از نماز‌های واجب و مستحبی، به هنگام خواب، پس از نماز‌های استغاثه به حضرت فاطمه (س) و نماز زیارت حضرت رسول (ص) و نماز زیارت حضرت امیرالمؤمنین و نماز حضرت ولیعصر (عج) در مسجد صاحب الزمان جمکران و قبل از زیارت حضرت معصومه (س) در قم از آن جمله است.

آثار تسبیح
ناکام و ناامید نشدن، دور کردن شیطان، برطرف نمودن سنگینی گوش، نجات یافتن از شقاوت و بدبختی، سنگین شدن اعمال، خوشنودی خداوند و رفتن به بهشت از آثار یاد شده برای تسبیحات در روایات است.

شرایط و الزامات تسبیح
برای اینکه تسبیح لقلقه زبان نباشد. مراعات شرایط زیر بایسته است.

۱. توجه قلبی، آگاهی به آنچه گفته می‌شود
۲. تسبیح بلافاصله پس از نماز، پیش از بر خوردن شکل و ساختار نماز گفته شود
از امام صادق (ع) روایت شده است: هر کس پس از نماز واجب، پیش از به هم خوردن حالت جلوس تشهد و سلام و قبل از رفتن سراغ کاری دیگر، تسبیح فاطمه زهرا (س) بگوید، خداوند او را می‌آمرزد.»
۳. نشاط
عبادت با نشاط و ذوق و شوق ارزش عبادت واجب و مستحب را افزایش می‌دهد. بی میلی، تنبلی در عبادت از نشانه‌های نفاق در عبادت است

إِنَّ الْمُنَافِقِینَ یُخَادِعُونَ اللَّهَ وَهُوَ خَادِعُهُمْ وَإِذَا قَامُوا إِلَى الصَّلَاةِ قَامُوا کُسَالَىٰ یُرَاءُونَ النَّاسَ وَلَا یَذْکُرُونَ اللَّهَ إِلَّا قَلِیلًا
ﻣﻨﺎﻓﻘﺎﻥ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﺎ ﺧﺪﺍ ﻧﻴﺮﻧﮓ ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ، ﻭ ﺣﺎﻝ ﺁﻧﻜﻪ ﺧﺪﺍ ﻛﻴﻔﺮ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﻧﻴﺮﻧﮓ ﺁﻧﺎﻥ ﺍﺳﺖ. ﻭ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﺯ ﻣﻰ ﺍﻳﺴﺘﻨﺪ، ﺑﺎ ﻛﺴﺎﻟﺖ ﻣﻰ ﺍﻳﺴﺘﻨﺪ، ﻭ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻣﺮﺩم ﺭﻳﺎﻛﺎﺭی ﻣﻰ ﻛﻨﻨﺪ؛ ﻭ ﺧﺪﺍ ﺭﺍ ﺟﺰ ﺍﻧﺪﻛی ﺑﻪ ﻳﺎﺩ ﻧﻤﻰ ﺁﻭﺭﻧﺪ. (نسا،١٤٢)

۴. موالات
بین اذکار فاصله نینداختن، موالات است. در کافی از حضرت امام صادق حکایت شده است. ایشان پس از نماز تسبیح حضرت زهرا متصلا انجام می‌داد. قطع نمی‌کرد.