بررسی آمار گمرک نشان می‌دهد تنها 2 درصد هدف‌گذاری واردات خودرو محقق شده است

 بر اساس آخرین داده‌های گمرک، تاکنون حدود 4 هزار و 300 خودرو وارد کشور شده است که فاصله معنا‌داری با هدفگذاری واردات 200 هزار دستگاه خودرو در سال دارد. با توجه به آمار گمرک، می‌توان گفت تنها 2 درصد وعده واردات محقق شده است.
 از زمان آزادسازی واردات خودرو وزارت صمت وعده‌های زیادی برای واردات داد که از جمله مهم‌ترین آنها واردات ۲۰۰ هزار دستگاه خودروی خارجی تا خرداد ۱۴۰۲ بود. همچنین مهدی ضیغمی، رئیس سازمان توسعه تجارت نیز تاکید کرد از خرداد ۱۴۰۲ به این سو شاهد انبوه واردات خودروهای خارجی خواهیم بود.
بر اساس همین وعده‌ها بود که وزارت صمت اسفند پارسال برای پیش‌فروش خودروهای وارداتی اقدام به ثبت‌نام از ۳۴ هزار نفر با شرط بلوکه کردن ۵۰۰ میلیون تومان کرد که با انصراف ۴ هزار نفر، ۳۰ هزار نفر در صف خرید باقی ماندند.
ضیغمی همچنین ۲۹ مهر وعده داد از نظر وزارت صمت واردات حداقل ۶۰ هزار خودرو تا پایان سال امکان‌پذیر است اما پس از 2 ماه، ۲۱ آذر در اظهارنظر دیگری اعلام کرد ظرفیت واردات ۴۰ هزار خودرو تا پایان سال وجود دارد، به شرطی که تخصیص ارز از سوی بانک مرکزی با سرعت انجام شود.
با این حال آمار گمرک نشان می‌دهد تاکنون ۴۳۸۶ خودرو به ارزش ۸۶ میلیون و ۴۷۸ هزار دلار به صورت قطعی وارد کشور شده است؛ یعنی تنها ۲ درصد از وعده واردات ۲۰۰ هزار دستگاه خودرو محقق شده است.
* علت کندی واردات
یکی از اصلی‌ترین علل کندی واردات، وضعیت تأمین ارز است که بارها نیز مورد تاکید قرار گرفته است؛ تخصیص ارز به یک بازه زمانی ۳ تا ۴ ماهه نیاز دارد و با توجه به اینکه بانک مرکزی باید برای این امر همکاری لازم را داشته باشد، به نظر می‌رسد یکی از علل عمده کندی واردات خودرو مساله ارز باشد.
موضوع دیگر مربوط به تغییر رویکرد وزارت صمت برای واردات خودروهای برقی می‌شود؛ آنطور که عباس علی‌آبادی، وزیر صمت تاکید دارد باید تا پایان سال ۱۰۰ هزار خودروی برقی به کشور وارد شود که البته بنا به ادعای علی‌آبادی ارز این خودروها نیز تأمین شده است. بنابراین به نظر می‌رسد وزارت صمت بیشتر تمرکز و اولویت خود را بر واردات این قبیل خودروها گذاشته است.
موضوع دیگر به بروکراسی‌های اداری پیچیده مربوط می‌شود البته اگرچه دولت تلاش کرده در زمینه گواهی‌های استاندارد مسیر را هموار کند اما همچنان بروکراسی‌های پیچیده‌ای در زمینه واردات، ترخیص و شماره‌گذاری خودروهای وارداتی وجود دارد.
* بازار تشنه خودروهای وارداتی
خبرگزاری مهر در انتقاد از این رویه نوشت: «بیش از یک سال و نیم از آزادسازی واردات خودرو می‌گذرد اما تنها نکته محسوس فوران وعده و وعیدها بوده است؛ در دوره وزارت فاطمی‌امین، وزیر سابق صمت قرار بود تا پایان سال ۱۴۰۱ حدود ۱۰۰ هزار خودرو و در مجموع تا خرداد ۱۴۰۲ حدود ۲۰۰ هزار خودرو وارد کشور شود که هر روز هم وعده‌های رنگارنگی در این خصوص داده می‌شد.
با شروع به کار علی‌آبادی در وزارت صمت نیز قرار شد تا پایان امسال ۱۰۰ هزار خودروی برقی وارد کشور شود که اگر بنا را بر وعده‌های قبلی بگذاریم، باید به این اظهارات علی‌آبادی نیز با دیده شک نگریست.
تمام این مباحث در حالی است که از زمانی که موج خبری درباره آزادسازی واردات خودرو شروع شد، بازار خودرو همچنان چشم‌ انتظار خودروهای خارجی است و فروشنده و خریدار در بلاتکلیفی به سر می‌برند که همین امر به رکود عمیق در بازار بیش از پیش دامن ‌زده است.
* 8 هزار خودرو وارد کشور شده است
در این بین اما رئیس سازمان توسعه تجارت رقم متفاوتی نسبت به گمرک را در رابطه با واردات خودرو اعلام کرده است. فاصله این 2 رقم حدود 100 در صد است. رئیس سازمان توسعه تجارت با اشاره به اینکه تاکنون ۸۰۰۰ دستگاه خودرو وارد کشور شده و خودروهای روی آب برندهای معتبر در سامانه فروش عرضه خواهد شد، گفت: نیمی از خودروهای ترخیصی پلاک شده اما زمان قانونی تحویل به پایان نرسیده است. مهدی ضیغمی به تسنیم گفت: حدود 22 هزار نفر در سامانه فروش خودروهای وارداتی همچنان به عنوان متقاضی خرید این خودروها حضور دارند و حدود 7500 متقاضی نیز به صورت قطعی خودروی وارداتی خود را از طریق سامانه انتخاب کرده‌اند.
وی افزود: تاکنون بیش از 8400 دستگاه خودرو از برندهای مختلف در سامانه مذکور عرضه شده است. این در حالی است که در مجموع بیش از 8000 دستگاه خودرو وارد بنادر کشور شده است. همچنین باید تاکید کرد از این تعداد حدود 4500 دستگاه خودرو نیز از گمرکات مختلف ترخیص شده است.
* همراهی با واردکنندگان معتبر برای عرضه خودروهای روی آب در سامانه فروش
این مقام مسؤول در واکنش به برخی حواشی درباره عدم تامین خودرو از سوی برخی واردکنندگان با وجود دریافت مجوز گفت: ثبت سفارش، تخصیص و تامین ارز از مراحل اصلی پروسه واردات خودرو محسوب می‌شود اما تا زمان عدم ورود خودرو به کشور، عرضه‌ای روی سامانه فروش رخ نمی‌دهد. بر این اساس تمام عرضه‌ها متناسب با خودروهای موجود در بنادر و گمرکات است. این در حالی است که بتازگی در بخشی از این فرآیند تسهیلاتی ارائه شده که خودروهای مرتبط با برندهای معتبر که در مسیر دریایی ورود به کشور هستند نیز در سامانه فروش عرضه شود.
* مسیر نسبتا طولانی شماره‌گذاری خودرو
رئیس سازمان توسعه تجارت در پاسخ به برخی ابهامات درباره طولانی شدن مرحله شماره‌گذاری تأکید کرد در این مرحله موضوعاتی مثل ارائه مجوز اسقاط، مجوز محیط‌ زیست در حوزه رده انرژی و در نهایت بازدید فیزیکی باید طی شود. برخی واردکنندگان معتقدند این مرحله حداقل به یک ماه زمان نیاز دارد، این در حالی است که برای برخی واردکنندگان، این مرحله ظرف مدت 2 هفته به اتمام رسیده است.
* چه تعداد خودرو پلاک شده است؟
وی با اشاره به اینکه حدود 1000 دستگاه خودرو عمدتا متعلق به یکی از شرکت‌های اصلی واردکننده خودرو تا هفته گذشته پلاک شده است‌، گفت: حدود نیمی از خودروهای ترخیص شده از گمرکات، شماره‌گذاری و اصطلاحا پلاک شده است.
بنا بر این گزارش، چه آمار مسؤولان وزارت صمت را بپذیریم و چه آمار گمرک، باز هم با رقم هدفگذاری واردات خودرو برای یک سال فاصله فاحشی وجود دارد. مجلس شورای اسلامی در مصوبه واردات خودرو با درک اینکه این روند می‌تواند باعث افزایش قیمت ارز شود، منشأ خارجی ارز را پذیرفت اما اینطور که پیداست این موضوع برای کسانی که خارج از مرزها هستند، تمایلی به واردات ایجاد نکرده است. 
* قیمت خودرو ۲۶ درصد کاهش یافت
مدیرکل صنایع خودروی وزارت صمت ضمن اشاره به کاهش ۲۶ درصدی قیمت خودروهای داخلی و ۴۳ درصدی خودروهای مونتاژی، از ریزش متقاضیان سامانه یکپارچه خبر داد. عبدالله توکلی‌لاهیجانی، مدیرکل دفتر صنایع خودروی وزارت صمت گفت: از ابتدای امسال تا پایان آذر حدود ۹۹۰ هزار دستگاه خودرو در کشور تولید شده و اکنون تولید از مرز یک میلیون دستگاه گذشته است، لذا می‌توان گفت شاهد به ثمر نشستن برنامه‌های تحولی دولت سیزدهم در حوزه تولید و تنظیم بازار خودرو هستیم، به گونه‌ای که جریان تولید و عرضه خودرو وضعیت مناسبی دارد. وی افزود: همچنین با عملی شدن واردات خودرو به سمت رقابتی شدن بازار پیش رفته‌ایم. بنابراین 2 عارضه مزمنی که در بازار خودروی کشور طی سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ شکل گرفته بود، یعنی کاهش تولید خودروسازان به زیر یک میلیون دستگاه همراه با تولید خودروهای ناقص و همچنین تلاطم بازار خودرو، بر اساس برنامه‌های اجرا شده مدیریت شده است به طوری که امسال هم مانند سال گذشته رشد تولید خودروی کامل را خواهیم داشت و از سوی دیگر با حذف تلاطم‌های بازار خودرو و کاهش قیمت‌ها در بازار خودرو مواجه هستیم. 
مدیرکل صنایع خودروی وزارت صمت گفت: به طور متوسط قیمت بازار خودروهای تولید داخل از ابتدای سال جاری، ۲۶ درصد و قیمت خودروهای مونتاژی حدود ۴۳ درصد کاهش داشته است و پیش‌بینی می‌شود با افزایش تولید داخل و عرضه و همچنین تداوم جریان واردات خودرو، عملاً بازار به سمت رقابتی شدن پیش برود و با افزایش تولید و عرضه در ماه‌های پایانی سال شاهد نزدیک شدن قیمت‌های بازار به قیمت‌های کارخانه باشیم.

وطن امروز