افقه: بازار ارز تحت تلاطم مسائل سیاسی قرار گرفته است

به گزارش بصیرت؛ بازار ارز طی هفته‌های گذشته یعنی با بالا گرفتن تنش‌های نظامی در منطقه از ثباتی که ماه‌های گذشته به همت بانک مرکزی و دولت ایجاد شده بود مقداری فاصله گرفت. بصیرت در گفتگو با کارشناس و تحلیلگر اقتصادی به این موضوع پرداخته که عمده‌ترین دلایل افزایش نرخ ارز در هفته‌های گذشته ناشی از متغیر‌های سیاسی است یا اقتصادی؟

مرتضی افقه اقتصاددان و استاد دانشگاه درگفت و گو با بصیرت در خصوص مسائل تاثیرگذار بر نرخ ارز و ارائه راهکار برای ایجاد ثبات در بازار ارز گفت: یکی از موضوعاتی که در افزایش نرخ ارز بسیار موثر است تکانه‌های سیاسی واثراتی است که ناشی از تنش‌ها و درگیری‌های منطقه‌ای به وقوع می‌پیوندد چرا که این نوسانات متقاضیان ارز را روانه بازار کرده واز آن سو به این دلیل که گمان می‌رود نرخ ارز در قیمت‌های بالاتر باقی می‌ماند مانع از فروش و عرضه ارز توسط دارندگان ارز به بازار می‌شود، پس این مهم یک زمینه لازم برای ایجاد شوک قیمتی در بازار ارز فراهم کرده است.

وی در این باره یادآور شد: باید به این نکته اشاره شود که قیمت ارز به صورت هیجانی بالا نمی‌رود، چرا که این روند یک تعریف مشخص دارد که متفاوت از تکانه‌هایی است که بر اثر متغیر‌های سیاسی به عنوان متغیر‌های فعال در بازار ارز اثر خود را نشان می‌دهد، پس بخش قابل توجهی از شوک‌های قیمتی که به افزایش دلار و سایر ارز‌ها منتهی می‌شود ناشی از متغیر فعال سیاسی است که برگرفته از تنش‌های منطقه‌ای و بین المللی است.

عضو هیئت علمی دانشگاه چمران و استاد اقتصاد گفت: مسلما نمی‌توان گفت نرخ ارز به صورت هیجانی بالا رفته، چون مسائل سیاسی و تنش‌ها در منطقه آرام نشده، ضمن اینکه در چنین وضعیتی بانک مرکزی یا وزارت اقتصاد نمی‌توانند آنگونه که انتظار می‌رود بازار را مدیریت کنند، چون متغیر‌های اقتصادی وزارت اقتصاد و بانک مرکزی در محدودیت ارزی و زمانی که تقاضای خرید ارز در بازار بالاست نمی‌توانند موثر واقع شوند بخصوص در مورد ارز که کالایی است مرتبط با جهان خارج.
وی در این باره توضیح بیشتری داد و گفت: بخش قابل توجهی از آنچه می‌تواند نرخ ارز را به حالت تعادلی بازگرداند موضوع عرضه ارز است وچون عرضه ارز به میزان صادرات کشور وابسته است و اینکه از این طریق و سایر فعالیت‌های تجاری به چه میزان ارز وارد کشور شود، لذا تا این متغیر‌ها به وضعیت نرمال نرسند نمی‌توان انتظار داشت نرخ ارز به نرخ‌های پایین برسد.

وی در ادامه بحث یادآور شد: متاسفانه تحریم‌ها بخش قابل توجهی از تجارت خارجی ایران و به تبع آن ارز آوری را تحت الشعاع قرار داده است به این خاطر مشکلات مختلفی ما را احاطه کرده، بنابراین بخشی از مدیریت بازار ارز در سمت تقاضا دست ماست چرا که مدیریت عرضه وابسته به مسائلی است که ذکر شد.

مرتضی افقه معتقد است: افزایش نگرانی تجار و مردم نسبت به مسائل و تنش‌های سیاسی روی نرخ ارز تاثیر گذاراست بنابراین از این سمت هم میزان عرضه ارز تحت الشعاع قرار می‌گیرد چرا که ارز به دلیل همین نگرانی‌ها پارک می‌شود و عرضه آن از سوی دارندگان ارز به امید بالا رفتن قیمت‌ها کاهش می‌یابد.

وی در ادامه بحث یادآور شد: مدیریت عرضه و تقاضا یک راهکار درست برای جلوگیری از فشار بیشتر به بازار ارز است. هر چند در شرایط بحرانی مثل جنگ و تنش‌های منطقه‌ای و بین المللی مدیریت بازار‌های مالی و پولی و ارزی از زمان صلح و ثبات سخت‌تر می‌شود، اما به منظور جلوگیری از اثرات مخرب نرخ ارز روی اقتصاد و تکانه‌هایی که می‌تواند منجر به باقی ماندن آثار انتظارات تورمی شود باید اقداماتی انجام داد که بخشی از آن در حوزه رسالت وزارت خارجه و بخش دیگری از آن برعهده بانک مرکزی و وزارت اقتصاد است.