تروئیکای اروپایی روز چهارشنبه قطعنامهای را علیه ایران در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تصویب رساندند که از تهران میخواهد همکاریاش را با آژانس تقویت و ممنوعیت ورود بازرسان ارشد آژانس به ایران را لغو کند.
این قطعنامه درست در زمانی از سوی سه کشور اروپایی مطرح شد که دو کشور اصلی درگیر در پرونده هستهای، یعنی ایران و آمریکا هر دو در آستانه برگزاری انتخابات ریاستجمهوری بوده و علیالقاعده هیچ یک علاقهای به افزایش تنش نداشته و ترجیح میدهند پیگیری اختلافات را به پس از برگزاری انتخابات موکول کنند.
اگر چه «متیو میلر» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا درباره قطعنامه پیشنهادی سه کشور اروپایی علیه ایران گفته بود، نباید انتظار داشته باشید آمریکا با تروئیکای اروپایی که متحدانش هستند، ناهماهنگ باشد، با این حال پیش از این «رویترز» به نقل از دیپلماتهای آژانس مدعی شد، آمریکا در ابتدا نگران بود که در صورت تصویب این قطعنامه ممکن است با افزایش سطح تنش و واکنش از سوی ایران روبهرو شود. به همین دلیل همان طور که «مارک فینو» گفته است آمریکا در جهت رفع این نگرانی در مذاکرات با سه کشور اروپایی متن قطعنامه مصوب در آژانس علیه ایران را تعدیل کرده است، از این رو هیچ اشارهای به ارجاع احتمالی پرونده ایران به شورای امنیت به دلیل نقض توافق پادمان نشده است.
نمایندگی ایران در آژانس در واکنش به گزارش اخیر مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعلام کرد، تهران «موظف نبوده و نیست» به درخواستهای این آژانس درباره «اسناد غیر معتبر و ساختگی» پاسخ دهد.
بر اساس آنچه گفته شد، به نظر میرسد اقدام تروئیکای اروپایی در زمینه پیگیری پرونده هستهای ایران بیش از آنکه نتیجه نگرانی از پیشرفت برنامه هستهای باشد، با هدف تأثیر بر نتایج انتخابات ریاستجمهوری در ایران و آمریکا دنبال میشود؛ موضوعی که در بطن انتخابات دو کشور قرار دارد.
نشریه «فارین پالیسی» در این باره تأکید میکند: «سیاست خارجی آمریکا بعد از انتخابات ۲۰۲۴، احتمالاً بیشترین تأثیر را بر اروپا خواهد گذاشت. بایدن حامیترین رئیسجمهوری ایالات متحده از زمان جنگ سرد نسبت به روابط دو سوی آتلانتیک است؛ در حالی که ترامپ درست در نقطه مقابل او است.» همین موضوع درباره نتایج انتخابات ریاستجمهوری ایران نیز مشهود است، روی کار آمدن یک رئیسجمهور «کمتر سر سخت» میتواند از دردسرهای ایران برای اروپا بکاهد.
به نظر میرسد بالا بردن سطح تنش میان ایران و آمریکا در آستانه انتخابات ریاستجمهوری میتواند با ترساندن رأیدهندگان از یک سو در آمریکا شانس بایدن را برای ماندن در قدرت و از سوی دیگر در ایران زمینه شکست جریان فعلی قدرت را فراهم آورد.