اهمیت استراتژیک کریدور فیلادلفیا؛ دروغ جدید نتانیاهو

نتانیاهو که پس از کشته شدن ۶ اسیر اسرائیلی و پیدا شدن جسد آنان تحت فشار شدید اجتماعی و داخلی قرار گرفته، برای فرار از مسئولیت این اتفاق پس از دو روز اعتراض شدید، سرانجام دیروز با برگزاری یک کنفرانس خبری، تلاش کرد موضع چند روز پیش خود مبنی بر ترجیح ماندن در کریدور فیلادلفیا را منطقی نشان دهد و توجیه کند.

نتانیاهو در دفاع از خود در برابر اتهامات مخالفان مبنی بر مانع تراشی بر سر توافق «آتش بس- نجات اسیران»، سعی کرد نگه داشتن نیرو‌های اسرائیلی در کریدور فیلادلفیا – واقع در مرز مصر – را یک «ضرورت استراتژیک» بنامد که دستیابی به اهداف اصلی اسرائیل در جنگ وابسته به آن است.

ضرورت استراتژیک ثابت یا متغیر؟

نتانیاهو تا کنون در مراحل مختلف اقدامات خاصی را با همین ادبیات «ضرور استراتژیک جنگ که دستیابی به اهداف اصلی در گرو آن است» نامیده و پس از هر مقطع این ضرورت را تغییر داده است. در حالیکه بسیاری از تحلیلگران نظامی معتقدند ضرورت‌های استراتژیک در هر جنگی از چند مورد ثابت فراتر نمی‌روند و بقیه اهداف نسبت به این ضرورت‌ها جزئی، مقطعی و تاکتیکی به حساب می‌آیند.

نتانیاهو در آغاز جنگ تصرف شهر غزه را ضرورت استراتژیک خوانده بود و اصرار داشت که حماس نمی‌تواند در بلند مدت جنگ را تحمل کند.

مدتی بعد ایجاد کریدور سراسری نتساریم از سوی نتانیاهو به عنوان ضرورت استراتژیک مطرح شد و در ادامه حمله به خانیونس چنین شرایطی پیدا کرد.

از سوی دیگر نتانیاهو معتقد بود که بیشتر اسیران در خانیونس پنهان شده اند و با تصرف این شهر بیشتر آنها آزاد خواهند شد. پس حمله به این شهر و سیطره بر بخش‌هایی از آن دیگر بار این هدف محقق نشد و نتانیاهو شهر جنوبی رفح را محل نگهداری بیشتر اسیران اسرائیلی اعلام کرد.

با ورود نیرو‌های اسرائیلی به رفح نیز تحول شگرفی درباره نجات اسیران رخ نداد و پس از آن نتانیاهو تصرف محور فیلادلفیا و گذرگاه مرزی رفح را خواستار شد.

از سوی دیگر نتانیاهو که در آغاز نبرد آزادسازی اسیران را به عنوان یکی از ۳ هدف اصلی اسرائیل در این جنگ معرفی کرده بود، چند روز پیش اعلام کرد، حفظ رفح را بر نجات جان اسیران ترجیح می‌دهد؛ بنابراین به نظر می‌رسد، اظهارات وی بیش از آنکه ماهیت استراتژیک و نظامی داشته باشد، مبتنی بر منطق سیاسی و منافع شخصی و جناحی است.

دوگانه نظامی - سیاسی

نتانیاهو در جریان این کنفرانس بار دیگر ادعای قبلی خود مبنی بر اینکه اگر نظامیان صهیونیست حتی برای مرحله اول ۴۲ روزه توافق عقب‌نشینی کنند، هرگز نمی‌توانند مجدداً به آنجا برگردند. وی افزود: «در صورت خروج ما از فیلادلفیا، حماس می‌تواند خود را بازتسلیح و بازسازی کند و ۷ اکتبر دیگری را رقم بزند.»

 یائیر لاپید، رهبر اپوزیسیون با انتقاد چرخه سیاسی باطل نتانیاهو برای حفظ قدرت ائتلاف گفت: «نتانیاهو سال‌ها وقت داشت تا فیلادلفیا را دوباره تصرف کند و این کار را نکرد، و تنها هشت ماه پس از آغاز جنگ کنونی ارتش را برای این کار فرستاد.

اصرار نتانیاهو بر حفظ فیلادلفیا در حالیست که چهار نهاد نظامی و امنیتی اسرائیل یعنی ارتش، وزارت جنگ، موساد و شاباک (سرویس امنیت داخلی) با برداشت نتانیاهو کاملا مخالف هستند و معتقدند ارتش اسرائیل می‌تواند مجدداً پس از یک دوره ۶ هفته‌ای به این کریدور بازگردد.

این درحالیست که گزارش شبکه سی ان ان در ماه گذشته میلادی نشان داد، در حالیکه کریدور فیلادلفیا در کنترل اسرائیل بوده، حماس موفق به بازسازی ۷ گردان از ۲۴ گردان عملیاتی خود در جریان همین جنگ شده است.

در همین راستا نیر دووری، تحلیلگر نظامی شبکه ۱۲ تلویزیون اسرائیل با رد کردن اهمیت استراتژیک محور فیلادلفیا گفت: «این محور دارای اولویت برای ارتش و نتانیاهو نبود، حتی وی ابتدا مجوز حمله زمینی به آنجا را نداده بود. سخنان نخست وزیر درباره قاچاق سلاح از محور فیلادلفیا صحیح نیست، زیرا بیشتر سلاح‌های حماس در داخل غزه تولید می‌شود و اگر هم سلاحی قاچاق شده باشد، از طریق گذرگاه رفح وارد شده نه محور فیلادلفیا.»

به نظر می‌رسد دو موضوع نتانیاهو را به مانع تراشی در برابر آتش بس واداشته است. اولین دلیل مخالفت جناح راست افراطی با هرگونه توافق تا پیش از پیروزی کامل نظامی بر حماس است. اسموتریچ و بن گویر تهدید کرده اند در صورت برقراری آتش بس از ائتلاف حاکم خارج خواهند شد.

دومین دلیل نیز عبارت از این است که اگر جنگ از شدت بیوفتد، خواسته تشکیل کمیته حقیقت یاب برای بررسی قصور و تقصیر مسئولان مختلف اسرائیلی در شکست ۷ اکتبر به شدت جدی خواهد شد. نتانیاهو نگران است این محاکم عمر سیاسی او را به پایان برساند.