تلاش کشورهای عضو اَپک برای مقابله با دیدگاه‌های ترامپ

به گزارش روز شنبه از از روزنامه صبح جنوب چین، سران ۲۱ اقتصاد بزرگ آسیا-اقیانوسیه در بیانیه‌ پایانی نشست‌ یک‌هفته‌ای خود با اشاره به پیروزی ترامپ در انتخابات پنج نوامبر (۱۵ آبان) ایالات متحده، بدون نام بردن از رئیس جمهوری منتخب آمریکا، چالش‌های روزافزون تجارت و سرمایه‌گذاری جهانی را مطرح کردند.

بر اساس این گزارش، اعضای این سازمان ۳۵ ساله نسبت به چشم‌انداز اقدامت رئیس جمهوری منتخب آمریکا که نسبت به اهداف این نهاد اقتصادی بدبین است، نگران هستند.

این گروه در بیانیه پایانی خود اعلام کرد: همکاری مؤثر چندجانبه [در آینده] بسیار مهم‌تر می‌شود. ما بار دیگر تعهد خود را به این موضوع که آسیا-پاسیفیک همچنان پویاترین و منسجم‌ترین منطقه جهان باقی بماند، تأیید می‌کنیم.

کشورهای آسیا-اقیانوسیه در بیانیه ۱۹ ماده‌ای خود خواستار اقدام هماهنگ برای مقابله با تغییرات اقلیمی، امنیت غذایی و انرژی، اصلاح سازمان تجارت جهانی و افزایش کارایی زنجیره تأمین شد؛ اهدافی که مشابه اهداف سال‌های گذشته بود.

حامیان این سازمان می‌گویند که قدرت این نهاد غیررسمی در برگزاری حدود ۲۷۰ نشست سالانه گروه‌های کاری نهفته است که بسیاری از مسائل جزئی که ممکن است عناوین خبری جذابی نباشند، اما تجارت را تسهیل می‌کنند، پوشش می‌دهد.

شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری چین روز شنبه با بیان اینکه که پکن میزبان نشست اپک در سال ۲۰۲۶ خواهد بود، افزود: ما منتظر همکاری با همه طرف‌ها برای تعمیق همکاری‌های آسیا-پاسیفیک به نفع مردم منطقه هستیم.

اپک، به عنوان یک سازمان غیررسمی که بر مسائل اقتصادی و جامعه کسب‌وکار تمرکز دارد، یکی از معدود گروه‌های بین‌المللی است که تایوان می‌تواند در آن شرکت کند.

بر اساس این گزارش، لین هسین آی، نماینده تایوان در اپک روز شنبه به شی جین‌پینگ دست تکان داد اما این دو نفر دست ندادند.

لین همچنین روز جمعه در حاشیه این نشست با جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا دیدار و او را به بازدید از تایوان در آینده نزدیک دعوت کرد.

لای چینگ ته رئیس تایوان، برنامه دارد در هفته‌های آینده از ایالت هاوایی و احتمالاً گوام در آمریکا بازدید کند. این بازدید حساس احتمالاً پکن را خشمگین خواهد کرد.

خبرگزاری رویترز روز جمعه گزارش داد که پکن، تایوان را بخشی از چین می‌داند که باید در صورت لزوم با زور بازپس گرفته شود. بیشتر کشورها، از جمله آمریکا، تایوان را به عنوان یک کشور مستقل به رسمیت نمی‌شناسند، اما واشنگتن با هرگونه تلاش برای تسخیر این جزیره خودگردان با زور مخالف است و به موجب قانون متعهد است به آن سلاح ارائه دهد؛ مواضعی که پکن را عصبانی می‌کند.

در ماه‌های اخیر ترامپ تهدید کرده است که تعرفه‌های کلی ۲۰ درصدی بر تمام واردات و تعرفه ۶۰ درصدی بر کالاهای وارداتی از چین اعمال خواهد کرد. ترامپ همچنین کشورهایی را که چین از طریق آنها کالاهایش را به آمریکا می‌فرستد، هدف گرفته است.

یک مطالعه توسط مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی در واشنگتن نشان داد تنها یک اقتصاد آسیا-پاسیفیک (استرالیا) با آمریکا کسری تجاری دارد و در اروپا نیز تنها کشور استثنا لتونی است. ویکتور چا از این مرکز گفت: این چیزی است که ترامپ روی آن تمرکز خواهد کرد.

از جمله موضوعاتی که در بیانیه اپک مطرح شد، مشارکت بیشتر زنان در اقتصاد، اصلاح سازمان تجارت جهانی، همکاری بیشتر سازمان‌های مرزی، اصلاحات ساختاری و تلاش برای مبارزه با فساد بود.

در بیانیه روز شنبه آمده است: ما اهمیت فضای تجارت و سرمایه گذاری آزاد، باز، عادلانه، بدون تبعیض، شفاف، فراگیر و قابل پیش بینی را می پذیریم و به کار خود ادامه خواهیم داد.

تحلیل‌گران گفتند که جوهره بیانیه نهایی اپک، نتیجه مذاکرات طولانی میان اقتصادهای آسیا-پاسیفیک، احتمالاً پیش از انتخابات پنج نوامبر آمریکا تدوین شده است و به طور گسترده‌ای مشابه متن سال گذشته است اما حتی کلمات کوچک می‌توانند موضوع مذاکرات طولانی باشند.

در سال‌های اخیر، صفات بیشتری برای تعدیل اصطلاحاتی مانند «تجارت» به بیانیه‌های پایانی اضافه شده است. این صفات اغلب برای مصالحه میان قدرت‌های اصلی، مانند آمریکا و چین، اضافه می‌شوند.

برخی کشورها کلمه «منصفانه» را ضد چینی می‌دانند و برخی دیگر با واژه «آزاد» مخالف‌اند. نتیجه این است که صفات دیگری مانند «باز» اضافه می‌شوند تا کلمات قبلی تلطیف شوند.

لری گرین‌وود، سفیر سابق آمریکا در اپک، که در تدوین این بیانیه‌ها نقش داشته است، گفت: در گذشته سه صفت وجود داشت، اما این آمار در حال حاضر بیش از ۲ برابر شده‌اند.

با وجود این چالش‌ها، نشست اپک به عنوان فرصتی برای گفت‌وگو درباره مسائل جهانی و تلاش برای همگرایی منطقه‌ای باقی مانده است.

اپک (سازمان همکاری اقتصادی آسیا-اقیانوسیه) سازمانی اقتصاد متشکل از ۲۱ کشور منطقه آسیا و اقیانوس آرام و یک انجمن اقتصادیِ میان‌دولتی است و کار اصلی اش هموار کردن راه رشد اقتصادی کشورهای حاشیۀ اقیانوس آرام، همکاری اقتصادی و داد و ستد تجاریِ آزاد میان آن‌ کشورها و تسهیل سرمایه‌ گذاری در آن‌هاست. اپِک در سال ۱۹۸۹ با فراخوان نخست وزیر استرالیا تشکیل شد.

نخستین اجلاس اپک با ۱۲ عضو، در سال ۱۹۹۳ در جزیره بلیک سیاتل برگزار شد. استرالیا، کانادا، ژاپن، نیوزیلند و ایالات متحده آمریکا و کره جنوبی ۶ عضو از کشورهای صنعتی بودند و ۶ عضو دیگر را اعضای اتحادیه کشورهای جنوب شرق آسیا، آسه‌آن شامل اندونزی، مالزی، فیلیبپین، سنگاپور، تایلند و برونئی، تشکیل می‌دادند.

در سال ۱۹۹۶ میلادی، ۹ عضو دیگر شامل چین، هنگ کنگ، تایوان، مکزیک، گینه نو، شیلی، پرو، روسیه و ویتنام به این اتحادیه پیوستند تا اعضای این اتحادیه به ۲۱ کشور برسد.