پیچیدگی، درهمتنیدگی و سرعت وقوع تحولات و رخدادهای سیاسی از خصایص سیاست، امنیت و جنگ در دوره کنونی است. این مختصات سبب شده است تا همواره غباری از ابهام و پیشبینی ناپذیر بودن بر آن رویدادها سایه بیفکند. بحران و جنگ در سوریه که اندکی پس از اعلام آتشبس در لبنان آغاز شد، از این منظر برای کارشناسان شگفتانگيز بود. شاید مهمترین پرسش در این باره این باشد که روند ترتیبات امنیتی و نتیجه آن چگونه شکل خواهد گرفت و به چه سمتی پیش خواهد رفت؟ در این باره چند نکته اساسی را باید مدنظر قرار داد؛
۱ـ اهمیت سوریه و ژئوپلیتیک آن برای همه مسئولان و فرماندهان جبهه مقاومت و نیز آمریکا و رژیم صهیونیستی، مسجل و آشکار است؛ 2ـ به طور طبیعی سرنوشت درگیری را طرفی که شروع کرده است، تعیین نمیکند. شرایط میدان را آن نیرویی که مشروعیت و استقامت دارد، تعیین میکند؛ اما مشکلات اقتصادی سوریه، سبب شده است موضوع استقامت بین بدنه دفاع مردمی و امنیتی تحتالشعاع قرار گیرد؛ 3ـ سازمان رزم اضلاع مختلف جبهه مقاومت و فرماندهان آن، فعالتر و منسجمتر از بحران قبلی در سوریه و البته با تجربه بیشتر در میدان حاضر شدهاند؛ اما انگیزه و توان ارتش سوریه، مهمترین عنصر تعیینکننده است؛ ۴ـ صحنه تاکتیکی جنگ کاملاً سیال است و هر لحظه به نفع طرفهای مختلف در حال تغییر است. این خصلت و ماهیت حقیقی جنگها به شمار میآید؛ 5ـ ارتش سوریه طی هفت، هشت سال گذشته در حد فاصل ادلب تا حلب و تا حماة در وضعیت آتشبس بوده و طولانی شدن دوره آتشبس، چنین نیرویی را در لحظه عملیات تهاجمی گروه تروریستی که با حمایت قوی وارد صحنه شده، دچار ضعف میکند؛ ۶ـ یک تجربه قبلی مهم وجود دارد؛جبهه مقاومت طی چند دهه گذشته در هیچ جنگی پای نگذاشته، مگر آنکه با همه دشواریها از آن با نصرت و فتح خارج شده باشد، مشروط بر همراهیهای حداکثری جغرافیای جنگ.
تجربه جنگهای پيشين و از جمله نبرد جاری در منطقه نشان میدهد، سرنوشت جنگ لزوماً در میدان جنگ و جنگيدن معین نمیشود؛ بلکه ضرورت دارد به الزامات فرامیدانی آن نیز توجه کرد. اراده و هماهنگیهای سیاسی و همراهیهای اجتماعی جغرافیای جنگ با اضلاع گوناگون جبهه مقاومت در این زمینه اجتنابناپذیر است. کل آنچه اکنون در سوریه جریان دارد، جدای از آنکه میتواند منشأ داخلی نیز داشته باشد، یک پروژه خطرناک آمریکایی و صهیونیستی است. اولویت اصلی و قطعی و نیز دشمن حقیقی را باید از این منظر دید و تحلیل کرد و باید به هر نحو ممکن در برابر این پروژه مخاطرهآمیز ایستاد.
(عزیز غضنفری)
▼ گزارش روز
فعالیتهای نامولد و سودهای کوتاهمدت!
پول و نقدینگی خود را در کجا سرمایهگذاری کنیم که بیشترین سود را کسب کنیم؟ این، یکی از پرسشهایی است که همیشه ذهن دارندگان نقدینگی را مشغول کرده است. پاسخ به این پرسش اگر در چارچوب ملاحظات اقتصاد کلان باشد، میتواند نجاتبخش شود و چنانچه صرفاً در چارچوب منافع فردی تعریف شود، امکان ورشکستگی همه اقتصاد را فراهم میکند.
سرمایهگذاری در بازارهای نامولد، مانند طلا و دلار اگرچه ممکن است سودهایی را در کوتاهمدت ایجاد کند؛ اما در بلندمدت اثرات منفی بر کل اقتصاد خواهد گذاشت و فرزندان و نسلهای بعدی را با چالشهای کلان اقتصادی مواجه میکند. ضمن اینکه منطبق با فرهنگ ایرانی ـ اسلامی ما، برکت و رشد جامعه در تلاش و سعی نهفته است، نه در فعالیتهایی که ارزش اقتصادی ندارند. لازم است به ابعاد فرهنگی تولید و رشد اقتصادی با نگاه به ذهنیتهای فردی و اجتماعی توجه کرد و نسبت به تقویت فرهنگ سهمآفرینی در رشد اقتصادی کشور بهجای نگاه سهمخواهی حساس بود. مردم ما باید مسئولیت خود را در اقتصاد بپذیرنند و با رفتار اقتصادی صحیح تقویتکننده زیرساخت اجتماعی برای حمایت و پشتیبانی تولید و مانعزدایی از آن باشند.
اما بخش مهمتر این آسیبشناسی، ترک فعلها در حکمرانی اقتصادی است.
بالاخره انسانها غالباً منفعتطلب و ریسکگریز هستند. وقتی فعالیتهای نامولد بدون محدودیت و موانع، سود بیشتری از تولید داشته باشند و تورم به معنای کاهش ارزش پول ملی، به صورت مزمن اقتصاد را فرا گرفته، مشارکت مردمی به جای حرکت به سمت تولید، به سمت فعالیتهای نامولد حرکت میکند. بنابراین، دولت باید تلاش کند در گام اول هر چه سریعتر تورم را در سطوح حداقل قرار دهد و سپس با ابزارهایی که در اختیار دارد، مانند مالیات و رصد معاملات سوداگرایانه، رقیب فعالیتهای تولیدی در کشور به شدت تضعیف شود و فعالیتهای فاقد ارزش، پرهزینه شوند تا زمینه حضور مردم در تولید ایجاد شود.
بنابراین، مهار تورم با فعالیتهای فاقد ارزش اقتصادی ارتباط مستقیم دارند و دولت و مردم باید در این زمینه احساس مسئولیت کنند. چه اینکه در اقتصاد ایران، حجم نقدینگی کمتر از بسیاری از کشورهای توسعه یافته است، اما آزادی کامل فعالیتهای سفتهبازانه و به تبع اینها هجوم نقدینگی به فعالیتهای نامولد، از عوامل تورمهای بالا در اقتصاد است.
(علی محمدی)
▼ خبر ویژه
بیش از ۱۲ سلاح هستهای!
دفتر مدیر اطلاعات ملی ایالات متحده روز پنجشنبه، ۱۵ آذرماه با انتشار گزارشی اعلام کرد: «تهران هنوز سلاح هستهای تولید نکرده، اما اقداماتی انجام داده است که میتواند به سرعت به مرحله ساخت این سلاح برسد.» این نهاد در گزارش «نظارت بر تواناییهای هستهای جمهوری اسلامی ایران»، که در ماه نوامبر تهیه و روز پنجشنبه ۵ دسامبر منتشر شده است، تأکید کرد: «ایران تا تاریخ ۲۶ سپتامبر ۲۰۲۴ در حال ساخت سلاح هستهای نبوده، اما همچنان به گسترش فعالیتهای هستهای و موشکی خود ادامه میدهد.» بر اساس گزارش دفتر اطلاعات ملی ایالات متحده، ایران از ژوئیه ۲۰۲۴ (مرداد ۱۴۰۳)، ذخایر اورانیوم غنیشده با خلوص ۲۰ و ۶۰ درصد را افزایش و تعداد سانتریفیوژهای پیشرفته خود را نیز گسترش داده است. گزارش این نهاد اطلاعاتی ایالات متحده همچنین تصریح کرده است، ذخایر اورانیوم ایران در حال حاضر به حدی رسیده که اگر به درجه تسلیحاتی غنی شود، برای تولید بیش از ۱۲ سلاح هستهای کافی خواهد بود.
▼ اخبار
دچار توهم نباشید!
«فالح الفیاض» رئیس سازمان حشد الشعبی عراق گفت: «تحولات بزرگ در منطقه از حدود یک سال قبل از فلسطین شروع شده و منطقه را وارد مرحله جدیدی کرده است. نتانیاهو به دنبال توسعه جنگ به منظور کاهش فشار از روی اسرائیل به سبب حملات متوالی آن بود.» وی افزود: «بحران سوریه زمانی یک رویداد داخلی است که داخلی باشد، نه اینکه با گروههای تروریستی.» رئیس سازمان حشدالشعبی عراق گفت: «گروههای تروریستی امروز همان نامهایی را دارند که ما با آنها جنگیدیم و نینوا بزرگترین میدانی است که با داعش و دیگران جنگید. وقتی سوریه به دست گروههای تروریستی تحت حمایت برنامههای خارجی و مداخله غرب کنترل شود، نمیتوانیم چشم خود را ببندیم.» وی تصریح کرد: «عراق حتی اگر طرف بحران نباشد، باید اقدامات پیشگیرانه با توجه به اتفاقاتی که در کشور همسایهاش میافتد، انجام دهد. سوریه حوزه امنیتی حیاتی ماست که قابل جدایی از عراق نیست و هر آنکه دیدگاه دیگری در این زمینه دارد، در توهم است.»
شروط روسیه برای صلح
«سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه در مصاحبه با «تاکر کارلسون» خبرنگار مشهور آمریکایی شروط مسکو برای پایان صلحآمیز درگیریها با اوکراین را اعلام کرد؛ شروط مطرح شده به شرح زیر است: ۱ـ عدم عضویت در ناتو و همکاری نظامی با این ائتلاف؛ ۲ـ در نظر گرفتن پیشرویهای روسیه در جنگ و چهار منطقه جدید که پس از رفراندوم عضو فدراسیون روسیه شدند (دونتسک، لوهانسک، خرسون و زاپروژیه)؛ ۳ـ لغو فرمان زلنسکی مبنی بر ممنوعیت مذاکره با پوتین؛ ۴ـ کنار گذاشتن سیاستهای ضد روسی و روسهراسی از سوی اوکراین. پیش از این نیز مسکو افزون بر این موارد، خواستار لغو تحریمهای کشورهای غربی علیه روسیه شده بود. وزیر خارجه روسیه همچنین خواستار توجه به «واقعیتها در زمین» و در نظر گرفتن و پذیرش پیشرویهای روسیه شد.
هیچ کس از این تهدیدها نمیترسد!
تحلیلگر جهان عرب با اشاره به تهدیدهای رئیس جمهور منتخب آمریکا برای به آتش کشیدن خاورمیانه در صورتی که اسیران آزاد نشوند، گفت: «جز برخی کشورهای عرب سازشکار، احدی از ترامپ دروغگو نمیترسد.» «عبدالباری عطوان» افزود: «ترامپ در دوره اول ریاست جمهوری خود، تهدیدهای مشابهی برای ویرانی کره شمالی، به زانو درآوردن چین و مجبور کردن مکزیک به پرداخت هزینه دیوار مرزی برای جلوگیری از ورود مهاجران و تبدیل ایران به هیروشیمای دیگر، در صورتی که به ترور شهیدان قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس واکنش نشان دهند، کرده بود. ترامپ دروغگو جرئت اجرایی کردن هیچ کدام از تهدیدهای خود را نداشت و تنها تهدیدی را که اجرا کرد، خروج از توافق هستهای با ایران در سال ۲۰۱۷ بود که نتایج معکوس داشت و هدیه بزرگی به ایران داد.» وی با اشاره به اینکه تهدیدات ترامپ فلسطینیان را نمیترساند، از ناتوانی آمریکا در رسیدن به اسیران صهیونیست در غزه با وجود فناوری و امکانات قوی سخن گفت و ادامه داد: «ترامپ چه اقدام جدیدی میخواهد انجام دهد که دولت آمریکا انجام نداده است؟ آیا میخواهد به پیشنهاد دوست جنایتکار خود «لیندسی گراهام» (سناتور جمهوریخواه) با بمب اتمی، غزه را هدف قرار دهد؟»
هماهنگی ایران و عراق علیه تروریست
«رویترز» مدعی شد: «یک مقام ارشد ایرانی به این رسانه گفت که تهران و بغداد در حال بررسی پروژههای دفاعی مشترک از طریق گروههای مقاومت و حتی ارتشهای نظامی هستند.» این مقام ارشد ایرانی تصریح کرد: «تهران تمام اقدامات لازم را برای افزایش تعداد مستشاران نظامی و استقرار نیروهای بیشتر در سوریه انجام داده است.» وی افزود: «تهران اطلاعات حمایتی مرتبط با ماهوارهها را به سوریه ارائه میدهد. این مقام ایرانی در ادامه بیان کرد، احتمالاً تهران نیاز به ارسال تجهیزات نظامی، موشکها و پهپادها به سوریه خواهد داشت.» وی افزود: «تهران و بغداد در حال بررسی پروژههای دفاعی مشترک از طریق گروههای مقاومت و حتی ارتشهای نظامی هستند.» او در ادامه گفت: «تصمیم در دست سوریه و روسیه است تا در مرحله فعلی حملات هوایی را افزایش دهند.»
▼ اخبار کوتاه
◄ «گادی آیزنکوت» عضو مستعفی کابینه جنگ رژیم صهیونیستی و رئیس پیشین ستاد ارتش این رژیم گفت: «ما در ۷ اکتبر در معرض عمیقترین ضربه قرار گرفتیم که انتظار آن را نداشتیم و در آن روز قواعد اصلی بازدارندگی را از دست دادیم.» وی افزود: «قواعد بازدارندگی اسرائیل بر سه امر اتکا داشت؛ ارتشی که شکست نمیخورد، جامعه قدرتمندی که همبستگی دارد، ائتلاف قدرتمند با ایالات متحده.» آیزنکوت تصریح کرد: «یحیی السنوار، رهبر سابق حماس صبح روز هفتم اکتبر قواعد بازدارندگی اسرائیل را نابود کرد و سایر قواعد را در معرض خطر قرار داد.»
◄ «مجتبی دمیرچیلو» دستیار وزیر و مدیرکل اوراسیای وزارت امور خارجه، با اشاره به برخی گزارشها درباره تجارت غیرقانونی تسلیحات دریافتی از آمریکا از سوی برخی مقامات اوکراینی و حمایتهای این کشور از گروههای تروریستی شناسنامهدار در سوریه، این اقدامات را نقض صریح تعهدات بینالمللی دولتها در رابطه با پیشگیری و مقابله با تروریسم دانست و خواستار توقف فوری آن شد.
◄ شبکه ۱۲تلویزیون رژیم صهیونیستی اعلام کرد، ارتش و نهادهای امنیتی در مرزهای سوریه در آمادهباش هستند. براساس اعلام این شبکه، تاکنون دستورالعمل خاصی به ساکنان بلندیهای جولان اعلام نشده است.
◄ «سیدعباس عراقچی» وزیر امور خارجه با بیان اینکه نباید در مبارزه با تروریسم تبعیض قائل شویم، ما تروریسم خوب یا تروریسم بد نداریم. گفت: «ایران همیشه از سوریه حمایت کرده و خواهد کرد و با تمام قوا و هر آنچه نیاز باشد و دولت سوریه از ما درخواست کند، از آن حمایت میکنیم.»
◄ وزیر علوم گفت: «رویکرد بنده نسبت به دانشگاه این است که دانشگاه باید امن باشد؛ اما امنیتی نباشد. برخیها نسبت به دانشگاه سوءظن دارند.» «حسین سیمایی» درباره بخشش دانشجویان اخراجی و حواشی آن گفت: «یکی از بازگشتیها شاکی دارد. من از سه دانشجو، مدیر قبلی و مدیران حوزه آموزش عالی خواستم این دانشجو را معرفی کنند؛ زیرا دانشگاه جای بیاخلاقی و بیعفتی نیست. ما دانشجوی اخراجی نداشتیم؛ فقط یک مورد بوده و بقیۀ موارد در دولت قبل تعیینتکلیف شده بود. حدود ۱۵۰ دانشجوی تعلیقی داشتیم که پروندۀ همه آنها تکبهتک بررسی شده و با وجود ایرادها با فهرست گفتیم به دانشگاه برگردند.»
◄ رهبر انصارالله یمن با بیان اینکه آمریکا روی دیگر سکه صهیونیسم است، گفت: «آمریکا ملتها را نوعی موش آزمایشگاهی برای سلاحهای ممنوعه خود میداند.» «سیدعبدالملک الحوثی» رهبر انصارالله یمن خود با بیان اینکه دشمن صهیونیستی بیوقفه به حملات ددمنشانهاش علیه غزه ادامه میدهد، اظهار کرد: «نسلکشی صهیونیستی جنایتی است که در یک منطقه محدود جغرافیایی انجام میشود.» الحوثی بیان کرد: «دشمن صهیونیستی در غزه از سلاحهایی ممنوعهای استفاده میکند که بدن را بخار میکند.»