نشست علمی با موضوع «نسبت میان نظم آینده جهانی و تمدن نوین اسلامی» با سخنرانی «دکتر سیدجلال دهقانی فیروزآبادی» استاد برجسته روابط بینالملل، در تاریخ ۲۵ آذر ماه ۱۴۰۳ برگزار شد. این رویداد که به همت کانون علمی علوم سیاسی دانشگاه شهید محلاتی (ره) و به مناسبت هفته پژوهش ترتیب داده شده بود، محلی برای بررسی تحولات نظم جهانی و نقش تمدن اسلامی در شکلدهی به آینده بینالمللی بود.
دهقانی فیروزآبادی سخنرانی خود را با تعریف مفهوم نظم آغاز کرد و معانی گوناگون نظم جهانی از منظر نظریههای روابط بینالملل را شرح داد. وی توضیح داد که نظم جهانی افزون بر ساختارهای قدرت، شامل هنجارها، قواعد و الگوهای رفتاری حاکم بر روابط بینالملل است و تغییر در هر یک از این مؤلفهها میتواند به تحول در نظم منجر شود.
وی با اشاره به اهمیت روابط بینالملل اسلامی اظهار داشت: «برخی با پیگیری این موضوع مخالف هستند و به نوعی سنگ جلوی پای محققان روابط بینالملل اسلامی میاندازند؛ در حالی که در برخی از کشورها مسائلی را در روابط بینالملل پیگیری میکنند که اگر یک نمونه آن در ایران اجرا شود، تنشهای زیادی ایجاد خواهد شد. برای نمونه، محققی در هند روابط بینالملل را از نگاه مولوی تبیین کرده بود! در حالی که ما مولوی را فردی گوشهگیر و تارک دنیا به حساب میآوریم.»
تحلیل روندهای جهانی
دهقانی با اشاره به تحولات پس از فروپاشی نظام دوقطبی و ظهور چین بهعنوان یک قدرت جهانی، اظهار داشت: «نظم بینالمللی در حال گذار از دوران تک ـ چند قطبی به چندقطبی است.» وی همچنین تأکید کرد: «این تغییرات ساختاری، فرصتی برای کشورها و از جمله کشورهای اسلامی فراهم میآورد تا با ارائه گفتمانی مبتنی بر عدالت و همزیستی مسالمتآمیز، جایگاه خود را در نظم جدید تثبیت کنند.»
دهقانی با تشریح نقش گفتمان انقلاب اسلامی در نظم آینده جهانی، به مزیتهای نسبی انقلاب اسلامی اشاره کرد و بر لزوم بهرهگیری از ارزشهای اسلامی برای ایجاد نظمی عادلانه و پایدار تأکید کرد. وی خاطرنشان کرد: «تمدن نوین اسلامی میتواند با ارائه مدلی از حیات طیبه، جایگزینی شایسته برای نظم مبتنی بر لیبرالیسم باشد.»
نکات کلیدی سخنرانی
تعریف نظم: وی نظم را الگوی رفتاری قابل پیشبینی تعریف کرد که تابعی از قواعد و هنجارهای حاکم بر روابط بینالملل است.
دوره گذار: به گفته وی، نظم جهانی کنونی در حال گذار است و تغییرات ساختاری و گفتمانی در حال وقوع است. این تغییرات گاهی به پنجاه سال هم میرسد.
چندقطبی شدن: دکتر دهقانی معتقد است با نظم آینده احتمالاً به سمت چندقطبی شدن قدرتها پیش میرود و این ساختار میتواند چالشی برای هژمونی غرب باشد.
نقش تمدن اسلامی: وی تأکید کرد؛ تمدن اسلامی میتواند با ارائه گفتمانی مبتنی بر عدالت، به شکلدهی نظم جدید کمک کند و از چالشهای پیشرو فرصت بسازد.
تجلیل از خانواده شهید رکنآبادی
در پایان این نشست، از دو اثر علمی جدید رونمایی شد؛ کتاب «تحلیلی بر کارآمدی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران» نوشته «دکتر محسن محمدیالموتی». کتاب «لابی در آمریکا» نوشته «اشکان گلافشان» و «دکتر حسن نعیمآبادی».
همچنین، به مناسبت اختتامیه دوره کارشناسی ارشد روابط بینالملل که مزین به نام «شهید رکنآبادی» بود، از خانواده شهید غضنفر رکنآبادی به پاس خدمات ارزنده ایشان در عرصه دیپلماسی و مقاومت اسلامی تجلیل به عمل آمد.