۱. تحریم، ابزار دائمی فشار آمریکا و مهار ژئوپلیتیک ایران؛
در سیاست خارجی آمریکا، بهویژه در قبال کشورهایی چون ایران، تحریم نه یک واکنش موقتی بلکه ابزار دائمیِ مهار و امتیازگیری است. حتی زمانی که مذاکره در جریان است، آمریکا از اعمال تحریمهای جدید برای حفظ اهرم فشار استفاده میکند تا نشان دهد که حاضر نیست بدون هزینه، امتیاز بدهد. این بخشی از دکترین «چماق و هویج» است که سالهاست در ادبیات سیاسی واشنگتن جریان دارد. این سیاست را در برابر همه کشورهایی که با آنها تعارض منافع دارد انجام میدهد. مثل روسیه، چین، ایران و ....
۲. ساختار چند لایه و پیچ در پیچ تحریمی آمریکا؛
تحریمهای آمریکا علیه ایران فقط در اختیار رئیسجمهور نیست؛ بخش عمدهای از آنها بر اساس قوانین کنگره (مثل قانون کاتسا) و با نقشآفرینی نهادهایی چون وزارت خزانهداری، دفترکنترل داراییهای خارجی (OFAC)، و حتی کنگره صورت میگیرد. بنابراین حتی اگر دولت آمریکا ذیل دستورات اجرایی، وضع تحریمها را متوقف کند، باز هم به دنبال این به معنای توقف تحریمها نیست. نهادهای دیگر مثل کنگره به دلایل متعدد از جمله لابیهای متعدد، فشار حزب مستقر و غیرمستقر، همچنان به فهرست تحریمها میافزایند.
۳. تفکیک بین "مذاکره" و "عادیسازی" روابط؛
مذاکره بهمعنای عادیسازی روابط نیست. حتی اگر دو کشور در موضوعاتی مانند تبادل زندانیان یا آزادسازی منابع مالی گفتوگو کنند، آمریکا همچنان ایران را بهعنوان یک دشمن ماهیتی و گفتمانی، دشمن استراتژیک در منطقه و نظام جهانی میبیند و سیاست مهار حداکثری ایران را دنبال میکند. بنابراین اعمال تحریمهای جدید – مثلاً علیه نهادهای نظامی، فعالان سایبری، یا شرکتهای نفتی – ادامه همان سیاست کلان مهار ایران است.
۴. پیام به متحدان منطقهای؛
تحریمهای جدید اعمالی در میانه مذاکره میتواند پبامی به متحدان منطقهای آمریکا (مثل اسرائیل و بعضی از کشورهای مدعی منطقه) باشدکه واشنگتن قصد سازش بیقیدوشرط با ایران را ندارد. همچنین، برای اقناع مخالفان داخلی اعمال تحریم، نشانهای از "موضع سخت" دولت در برابر ایران تلقی میشود.
جمعبندی اینکه، تحریمهای همزمان با مذاکره، بخشی از بازی پیچیده و متناقض آمریکا در قبال ایران است. آمریکا میخواهد بدون امتیاز جدی، رفتار ایران را تغییر دهد؛ به همین دلیل مذاکره میکنند، اما تحریم را نیز حفظ و حتی تشدید مینمایند. از منظر آمریکاییها، این دو نه متناقض، بلکه مکمل هم هستند. از منظر ایران، این نشانه بیاعتمادی ساختاری به آمریکاست؛ موضوعی که رهبر معظم انقلاب نیز بارها بر آن تأکید کردهاند.
منبع: پرسمان سیاسی شماره10