حاشیه‌های یک مصاحبه!

هفته گذشته، انتشار گفت‎وگوی نیم ساعته «مسعود پزشکیان» رئیس‌جمهور کشورمان با «تاکر کارلسون» مجری و روزنامه‌نگار آمریکایی منتشر شد و واکنش‌های مثبت و منفی فراوانی را برانگیخت. 

این گفت‌و‌گو به‌صورت تصویری و در بستر اینترنت انجام شد و با توجه به اینکه کارلسون، چهره‌ای تأثیرگذار بر افکار عمومی آمریکا به خصوص جریان جمهوری‌خواه حامی «ترامپ» محسوب می‌شود، تحلیلگران این گفت‌و‌گو را بسیار مهم توصیف کردند. 

رئیس‌جمهور در این مصاحبه مطالبی را بیان کرد که برخی از آنها با واکنش‌های بیشتری مواجه شد؛ از جمله اینکه «ما با مذاکره مشکلی نداریم، اما فجایعی که رژیم صهیونیستی در منطقه و کشور ما رقم زده وضعیت را بحرانی کرده است»، «نباید در میانه گفت‌و‌گو، مجدداً به رژیم صهیونیستی اجازه حمله داده شود و آتش جنگ آغاز گردد»، «اسرائیل برای ترور من هم تلاش کرد و اقدام انجام داد و جلسه‌ای که در آن حضور داشتیم را بمباران کرد. ولی وقتی خدا نخواهد، حادثه‌ای رخ نمی‌دهد»، «رئیس‌جمهور آمریکا می‌تواند یا شرایط را به‌سمت صلح و امنیت هدایت کند و رژیم صهیونیستی را مهار کند یا در دام نتانیاهو و جنگ بی‌پایانش بیفتد، این تصمیمی است که رئیس‌جمهور آمریکا باید بگیرد»، «مراجع شیعه علیه هیچ فرد خاصی فتوا صادر نکرده‌اند و فتاوای اخیر صادره اعلام می‌کند که توهین به مذهب یا شخصیت‌های مذهبی، از نظر اعتقادی، محکوم و غیرقابل‌قبول است و این مسئله مشخصاً مربوط به رئیس‌جمهور آمریکا یا اشخاص دیگر نیست»، «شعار مرگ بر آمریکا به‌هیچ‌وجه به‌معنای مرگ بر مردم یا حتی مسئولان آمریکا نیست. این شعار یعنی، مرگ بر جنایت و قتل و حمایت از کشتار و سیاست‌هایی که منطقه را ناامن می‌کنند.»

عده‌ای از کارشناسان و تحلیلگران بیان داشتند که رئیس‌جمهور در این گفت‌و‌گو مستقیماً پایگاه اجتماعی ترامپ که ضدجنگ و عمیقاً ملی‌گراست را هدف قرار داده و توانسته است فاصله میان وعده‌ها و عملکرد ترامپ را آشکار و تصورات نادرست جامعه آمریکا درباره دشمنی ایرانیان با مردم این کشور را خنثی کند. 

این طیف از تحلیلگران معتقد بودند که پزشکیان در این گفت‌و‌گو به‎خوبی جامعه آمریکا را که به وعده «پایان جنگ» ترامپ رأی داده بودند، خطاب قرار داده تا جنایتکاری، چون نتانیاهو پای کشورشان را به جنگی پرهزینه باز نکند. در نگاه این کارشناسان، رئیس‌جمهور ضمن وفاداری به اصول بنیادین سیاست خارجی جمهوری اسلامی به‌ویژه در حوزه‌های مقاومت، استقلال و حق دفاع مشروع، دارای لحن و ادبیاتی متعهد، غیربرانگیزاننده و صریح بود. 

«امیرعلی ابوالفتح» کارشناس مسائل آمریکا این‎گونه مصاحبه پزشکیان و کارلسون را تحلیل کرد: «مسعود پزشکیان در این گفت‌و‌گو کارلسون همانی را گفت که باید برای جامعه آمریکا می‎گفت، به ویژه برای حامیان جنبش MAGA تلاش برای تغییر نگرش مردم آمریکا نسبت به ایران یک ضرورت است، ضرورتی که به آن کمتر اندیشیده شده و کمتر به آن عمل شده است.» 

از سویی دیگر، منتقدانِ مواضع رئیس‌جمهور در این گفت‌و‌گو، به مواردی مانند انفعال وی در حمایت از فتاوای مراجع، تفسیر به رأی «شعار مرگ بر آمریکا» و چرایی بیانِ اعلام آمادگی ایران برای بازگشت به مذاکرات هسته‌ای، اشاره کردند. 
در یکی از این موارد، ۲۴ نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی طی نامه‌ای خطاب به رئیس‌جمهور بیان داشتند که مواضع ایراد شده در این مصاحبه، خلاف وحدت در جامعه بوده است؛ در این نامه قید شده بود که: «ای کاش در این گفت‌و‌گو به‎ جای تلاش برای تفکیک میان شیطان بزرگ و پیمانکارش، به محکومیت جنایتکار اصلی، یعنی آمریکا پرداخته و تأکید می‌شد که در چنین شرایطی حتی سخن از مذاکره با آمریکا نیز سراب است.» 

«گودرزی» سخنگوی هیئت رئیسه مجلس نیز در واکنش به اظهارات پزشکیان عنوان کرد: «چالش با آمریکا هزینه دارد، اما قطعا هزینه آن از سازش با آمریکا کمتر است؛ اجازه ندهید که دشمن مجدداً امیدوار شود.»

«محمدجواد لاریجانی» تحلیلگر مسائل بین‌الملل نیز اظهار کرد: «ما در جنگ ۱۲روزه، پیروز واقعی میدان بودیم و آمریکا، رژیم صهیونیستی و هم‌پیمانانشان بازندگان قطعی بودند. این پیروزی را نباید با فهم آمریکایی یا تحلیل صهیونیستی تباه کرد، بلکه باید از آن هوشمندانه صیانت کرد و دیپلماسی متناسب با این دستاورد طراحی کرد.» 

البته «دانی دانون» سفیر رژیم صهیونیستی در سازمان ملل متحد نیز در واکنش به مصاحبه کارلسون با رئیس‌جمهور ایران گفت: «من نمی‌فهمم چرا باید به چنین مسئولی، فضایی برای گفت‌و‌گو داده شود. باید از خود بپرسید آیا به‌خاطر روزنامه‌نگاری باید با هر کسی مصاحبه کرد؟ مقامات ایرانی دروغ می‌گویند.» 

همین‎طور رسانه‌های انگلیسی‌زبان جهان نیز با بازتاب گسترده این مصاحبه، آمادگی ایران برای مذاکره و نیز اقدام تل‌آویو برای ترور مقامات کشورمان به‎ ویژه تلاش ناکام برای ترور شخص رئیس‌جمهور ایران را در صدر اخبار خود قرار دادند؛ خبرگزاری بین‌المللی «بلومبرگ» نوشت: «رئیس‌جمهوری ایران اعلام کرد که برای مذاکره با آمریکا آماده است.»

نشریه آمریکایی «نیوزویک» نیز اظهارات رئیس‌جمهور ایران مبنی بر تلاش برای ترور وی توسط رژیم صهیونیستی را فاش‌کننده ابعاد جدید تنش‌ها بین اسرائیل و ایران دانست.

روزنامه انگلیسی «گاردین» نیز با اشاره به سخنان پزشکیان در زمینه دستور کار رژیم صهیونیستی برای ترور مقامات سیاسی ایران از جمله رئیس‌جمهوری، نوشت: «این موضوع نشان می‌دهد که اسرائیل فقط دنبال ترور مقامات نظامی یا دانشمندان هسته‌ای نیست، بلکه به‌دنبال ترور مسئولان بلندپایه سیاسی این کشور نیزاست.»

فارغ از آنچه منتقدان و حامیان گفت‌وگوی مسعود پزشکیان با تاکر کارلسون بر زبان آوردند، آنچه باید خط قرمز همه جریانات سیاسی و همه مسئولان و مردم باشد، حفظ وحدت ملی و اجماع بر سر منافع ملی ایران است، منافع که مسیر تحقق آن با رهنمود‌ها و سخنان رهبر معظم مشخص می‌شود.