دیپلماسی صلح‌محور

سفر «محمد شهباز شریف» نخست‌وزیر پاکستان، به تهران و دیدار وی با مقامات ارشد کشورمان، نقطه عطفی در تحکیم روابط دوجانبه و تثبیت جایگاه ایران به‌منزله یک قدرت صلح‌محور و تأثیرگذار در منطقه بود. این سفر، که دومین دیدار رسمی شهباز شریف از ایران در یک‌سال اخیر محسوب می‌شود، در بستری از تحولات پیچیده ژئوپلیتیکی منطقه‌ای و جهانی انجام شد و از منظر سیاسی، اقتصادی و امنیتی دارای اهمیتی راهبردی است. در ادامه سعی کردیم، ابعاد این سفر و تأثیرات آن بر تقویت دیپلماسی منطقه‌ای، توسعه اقتصادی و امنیت مشترک را مورد بررسی قرار دهیم.

نقش ایران در دیپلماسی صلح‌محور
سفر نخست‌وزیر پاکستان به ایران در موقعیتی انجام شد که منطقه با چالش‌های متعددی، از‌جمله تنش‌های اخیر میان پاکستان و هند و نسل کشی غزه، مواجه است. ایران با اتخاذ رویکردی صلح‌جویانه و تأکید بر گفت‌و‌گو به‌منزله راه‌حل اختلافات، نقشی کلیدی در کاهش تنش‌های میان «اسلام‌آباد» و «دهلی‌نو» ایفا کرد. شهباز شریف در دیدار با رئیس‌جمهور کشورمان، از تلاش‌های تهران برای میانجی‌گری در این تنش‌ها قدردانی کرد و اظهار داشت که مواضع ایران الگویی از مسئولیت‌پذیری منطقه‌ای است. آقای «پزشکیان» نیز تأکید کرد: «جمهوری اسلامی ایران آماده هرگونه همکاری برای تحقق صلح و ثبات در منطقه است.» این موضع‌گیری، جایگاه ایران را به‌عنوان یک میانجی معتبر و بازیگری متعهد به ثبات منطقه‌ای تثبیت کرد، به‌ویژه در موقعیتی که قدرت‌های فرامنطقه‌ای مانند ایالات متحده در مدیریت بحران‌های منطقه‌ای ناکام مانده‌اند.
در این زمینه، دستگاه دیپلماسی ما با بهره‌گیری از رویکرد فعال خود، نه‌تنها به کاهش تنش‌های میان دو همسایه شرقی خود کمک کرد، بلکه زمینه‌ساز تقویت همگرایی در مسائل جهان اسلام شد. در این سفر همچنین، حمایت مشترک ایران و پاکستان از آرمان فلسطین و محکومیت جنایات رژیم صهیونیستی در غزه به‌منزله یکی از محور‌های اصلی مذاکرات مطرح شد. شهباز شریف خواستار اقدام فوری جامعه بین‌المللی برای توقف این فجایع شد، و البته ایران هم با تأکید بر لزوم تشکیل جبهه‌ای واحد در برابر تجاوزات صهیونیستی، نقش خود را به‌عنوان پیشگام وحدت جهان اسلام برجسته کرد. این همسویی، پتانسیل کشورمان را برای رهبری ائتلاف‌های منطقه‌ای در حمایت از مسائل اسلامی نشان داد و جایگاه تهران را در معادلات جهانی تقویت کرد.
از منظر ژئوپلیتیکی، تقویت روابط ایران و پاکستان پیامی روشن به قدرت‌های غربی، به‌ویژه آمریکا، ارسال کرد. نزدیکی تهران و اسلام‌آباد می‌تواند معادلات قدرت در منطقه را به‌نفع کشور‌های مستقل تغییر دهد و وابستگی پاکستان به قدرت‌های غربی را کاهش دهد. ایران با موقعیت استراتژیک خود و منابع انرژی غنی، به‌عنوان شریکی راهبردی برای پاکستان، می‌تواند نقشی محوری در متوازن‌سازی نفوذ خارجی در جنوب آسیا ایفا کند و با تکیه بر اصول دیپلماسی مستقل و صلح‌محور، قادر است به‌منزله یک محور ثبات‌ساز در منطقه عمل کند.

نقش ایران در توسعه اقتصادی منطقه
در حوزه اقتصادی، ایران با ارائه ظرفیت‌های عظیم خود در بخش انرژی و ترانزیت، نقش کلیدی در تقویت همکاری‌های دوجانبه با پاکستان ایفا می‌کند. دو کشور هدف‌گذاری مشترکی برای افزایش حجم تجارت دوجانبه از ۳ میلیارد دلار به ۱۰ میلیارد دلار تعیین کرده‌اند. پروژه خط لوله گاز ایران‌ـ پاکستان (خط لوله صلح) یکی از مهم‌ترین ابتکارات در این زمینه است. این پروژه، با سرمایه‌گذاری ۵/۷ میلیارد دلار، قرار است روزانه ۷۵۰ میلیون فوت مکعب گاز از میدان پارس جنوبی به پاکستان منتقل کند. ایران، با تکمیل زیرساخت‌های خود در این پروژه، آمادگی خود را برای تأمین انرژی پایدار پاکستان نشان داده است، در حالی‌که اسلام‌آباد به‌دنبال معافیت از تحریم‌های آمریکا برای پیشبرد این پروژه است. تکمیل این خط لوله نه‌تنها نیاز‌های انرژی پاکستان را برآورده می‌کند، بلکه اقتصاد کشورمان را نیز از طریق صادرات گاز تقویت خواهد کرد.
ایران همچنین با توسعه بندر «چابهار» و پیشنهاد همکاری با بندر «گوادر» پاکستان، نقشی محوری در ایجاد کریدور‌های اقتصادی منطقه‌ای ایفا می‌کند. این همکاری‌ها می‌توانند مناطق مرزی مانند بلوچستان را به مراکز توسعه اقتصادی تبدیل کنند و از طریق ایجاد اشتغال و زیرساخت، به کاهش فقر و افزایش ثبات کمک کنند.