جنگ‌های مدرن و آینده صنعت دفاعی ایران

تحوّلات اخیر امنیتی در منطقه و تجربه جنگ ۱۲ روزه، یک بار دیگر نشان داد که آینده نبرد‌ها به‌طور کامل با گذشته متفاوت است. اگر در دهه‌های گذشته قدرت نظامی در شمار نیرو و حجم تجهیزات سنگین خلاصه می‌شد، امروز و فردا معیار اصلی برتری، فناوری‌های نوین است.

ایران با قرار گرفتن در حساس‌ترین موقعیت ژئوپلیتیکی جهان، نمی‌تواند نسبت به این تغییر بی‌تفاوت باشد. منطقه‌ای که هم قلب انرژی جهان است و هم چهارراه حیاتی شرق و غرب، به‌طور طبیعی در کانون طمع قدرت‌های بزرگ قرار دارد. جمهوری اسلامی ایران، به دلیل استقلال‌خواهی و فلسفه ضدسلطه خود، همواره در معرض این تهدیدات بوده و خواهد بود.

تجربه نبرد اخیر نشان داد که دشمنان از گسترده‌ترین ظرفیت‌های تکنولوژیک بهره‌مندند. پهپاد‌های مجهز به الگوریتم‌های هوش مصنوعی، جنگ سایبری، و سامانه‌های پیشرفته پدافندی در برابر ایران به میدان آمدند. با وجود این، ایران توانست موازنه را تغییر دهد و ابتکار عمل را در بسیاری از لحظات به دست گیرد. این تجربه به‌روشنی بیان می‌کند که فناوری مدرن نه یک انتخاب، بلکه الزام حیاتی برای آینده صنعت دفاعی کشور است.

امروز صنعت دفاعی ایران وارد مرحله‌ای تازه شده است؛ مرحله‌ای که در آن همکاری با دانشگاه‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و جامعه نخبگانی نقشی تعیین‌کننده دارد. به گفته‌ی وزیر دفاع بیش از هشت‌هزار شرکت خصوصی و صد‌ها شرکت دانش‌بنیان در کنار این وزارتخانه فعال هستند و این تعامل گسترده باعث شده که روند تولید تجهیزات نه‌تنها پایدار بماند، بلکه هر روز نوآورانه‌تر شود. این شبکه ملّی از دانش و فناوری، بهترین پاسخ به فشار‌های خارجی و تحریم‌هاست.

هوشمندسازی تجهیزات و توسعه تسلیحات نقطه‌زن در سال‌های اخیر آغاز شده و نتایج قابل‌توجهی داشته است. اما آینده بسیار فراتر از این خواهد بود: از پرتاب‌های فضایی و سامانه‌های ماهواره‌ای گرفته تا تسلیحات مجهز به هوش مصنوعی و جنگ‌افزار‌های هوشمند با قابلیت مانور تا لحظه اصابت به هدف. این مسیر نیازمند سرمایه‌گذاری سنگین، عزم ملّی و مهم‌تر از همه تداوم اعتماد به ظرفیت جوانان و نخبگان داخلی است.

صنعت دفاعی ایران باید با درک درست از روند‌های جهانی، همواره یک گام جلوتر حرکت کند؛ همانطور که در سه دهه اخیر با تمرکز بر عرصه موشکی از برتدین قدرت‌های جهانی شد و در جنگ اخیر نیز کارآمدی خود را با جاگذاشتن پدافند‌های چندلایه آمریکایی اسرائیلی ثمره این پیشرو بودن را برداشت کرد. لکن پس از این حتماً برای مقابله با غافلگیری‌های دشمن، بهترین راهبرد، خلق «شگفتانه‌های فناورانه» است. آینده دفاعی کشور بیش از پیش در دست جوانان نخبه در آزمایشگاه‌ها، مراکز پژوهشی و شرکت‌های فناورانه رقم خواهد خورد.

به‌بیان روشن، ایران مقتدر آینده، ایران فناور است. هر چه سرمایه‌گذاری در این عرصه هوشمندانه‌تر و ساختارمندتر باشد، بر قدرت بازدارندگی کشور افزوده خواهد شد. روز صنعت دفاعی، یادآور این حقیقت است که پیشرفت در میدان فناوری، ضامن بقای امنیت و استقلال کشور است.