پاتک چین به آمریکا با دور زدن کانال پاناما

در سال‌های اخیر، به‌ویژه با اظهارات جنجالی دونالد ترامپ مبنی بر اینکه «کانال پاناما باید تحت کنترل ایالات متحده باشد، چون با پول ما ساخته شده»، رویکرد واشنگتن در قبال آمریکای لاتین بار دیگر رنگ و بوی سلطه‌جویانه به خود گرفته است. 
در مقابل این رویکرد، چین با اتخاذ یک راهبرد چندلایه و دقیق، تلاش کرده به‌جای ورود به تقابل مستقیم، ساختار‌های بدیل ژئو‌اقتصادی در منطقه خلق کند. نقطه ثقل این راهبرد، سرمایه‌گذاری‌های سنگین در زیرساخت‌های حیاتی کشور پِرو است که عملا در حال شکل دادن به شبکه‌ای جایگزین برای کانال پاناما هستند.
کریدور (راه گذر) ریلی دو اقیانوسی
  گذرگاهی برای عبور از انحصار یکی از پروژه‌های راهبردی چین در این زمینه، راه‌گذر ریلی دو اقیانوسی است که قرار است اقیانوس‌های آرام و اطلس را از طریق یک مسیر ریلی در خاک پرو به هم متصل کند؛ این طرح، در صورت تکمیل، می‌تواند مسیر جایگزینی برای عبور کالا میان آسیا و آمریکای جنوبی فراهم آورد، بدون آن‌که نیازی به عبور از کانال پاناما یا آب‌های تحت کنترل آمریکا باشد.
این راه‌گذر نه‌فقط از منظر اقتصادی بلکه از نگاه ژئوپلیتیکی، پاسخی ساختاری به ایده «انحصار مسیر پاناما توسط آمریکا» تلقی می‌شود.
قطار سریع‌السیر لیما–ایکا
تقویت زیرساخت برای استقلال منطقه‌ای در امتداد همین راهبرد، پروژه قطار باری سریع‌السیر میان لیما و ایکا نیز توسعه یافته که با هدف اتصال بنادر و مراکز صنعتی داخلی طراحی شده است؛ این خط ریلی با سرعت ۱۰۰ کیلومتر در ساعت، نقش مهمی در تسهیل حمل‌ونقل در داخل کشور ایفا کرده و عملا ستون فقرات لجستیکی پرو را به شبکه تجاری چین متصل می‌کند. 
پکن با این اقدام نه‌تنها ظرفیت حمل‌ونقل پرو را ارتقا می‌دهد، بلکه پایه‌گذار مدل جدیدی از وابستگی اقتصادی معکوس می‌شود؛ مدلی که در آن کشور‌های آمریکای جنوبی، بیش از گذشته به همکاری با شرق تمایل دارند تا تداوم مسیر وابستگی به شمال.
بندر چانکای
نقطه اتصال دریایی به‌جای پاناما در این میان، بندر چانکای (Chancay Port) را می‌توان برگ برنده چین در مواجهه با سیاست‌های مداخله‌گرایانه آمریکا دانست. این بندر که با سرمایه‌گذاری چینی‌ها توسعه یافته، توانسته زمان حمل‌ونقل کالا به شانگهای را به ۲۳ روز کاهش دهد و مسیر تجارت میان چین و برزیل را تا ۱۰ روز کوتاه‌تر کند. 
چانکای در واقع یک دروازه دریایی جدید در سواحل اقیانوس آرام ایجاد کرده که قابلیت رقابت با نقش سنتی کانال پاناما را دارد این بندر نماد رویکردی است که در آن به‌جای ورود به جدال سیاسی با آمریکا، ساخت زیرساخت‌های موازی برای کاهش اثرگذاری واشنگتن در اولویت قرار گرفته است.
رقابت زیرساختی به جای تقابل نظامی
درحالی‌که ترامپ و بسیاری از جریان‌های سیاسی در آمریکا با نگاه مالکانه به کانال پاناما، تلاش می‌کنند سلطه تاریخی خود را در نیم‌کره غربی بازسازی کنند، چین با سرمایه‌گذاری در مسیر‌های جایگزین و توسعه ظرفیت‌های محلی در کشور‌های آمریکای جنوبی، گوی رقابت را در میدان اقتصاد و لجستیک از آنِ خود کرده است. واکنش پکن به ادعای ترامپ نه در قالب بیانیه یا تهدید، بلکه در قالب خطوط راه‌آهن، بنادر مدرن و مسیر‌های تجاری نوین نمود یافته است.
در نهایت، رقابت چین و آمریکا در آمریکای لاتین وارد مرحله‌ای تازه شده؛ مرحله‌ای که در آن زیرساخت، ابزار قدرت است و پرو، به صحنه‌ی جدیدی برای بازتعریف معادلات جهانی تبدیل شده است.