والفجر ۴ و عقب‌نشینی متجاوزان!

موضوع مهمی که در تقویم تاریخی دوران هشت سال دفاع مقدس توجه چندانی به آن نشده، عملیات «والفجر۴» است که در تاریخ ۲۷/۷/۱۳۶۲ آغاز شد و بیش از ده روز به طول انجامید. این عملیات در سه مرحله سخت صورت گرفت و دستاورد‌ها و پیروزی‌های بزرگی را برای ایران به ارمغان آورد؛ از جمله بیرون راندن متجاوزان بعثی و ضد انقلاب در غرب کشور به مرز‌های بین‌المللی که حماسه‌ای کم‌نظیر در دوران هشت سال دفاع مقدس به شمار می‌آید.

همه موفقیت‌ها در حالی بود که رزمندگان جبهه‌های جنوب برای انجام عملیات با موانع و مشکلاتی مواجه بودند؛ از قبیل اینکه متجاوزان بعثی روی نوار خط مرزی در داخل خاک عراق استحکامات زیادی ایجاد کرده و موانع‌های متعددی را به وجود آورده بودند؛ به گونه‌ای که وضعیت برای اجرای عملیات در جبهه‌های جنوب گره خورده و چنان سخت شده بود که رزمندگان جنوب مجبور شدند از وضعیت جبهه‌های غرب بازدید کنند. پس از بازدید و بررسی‌ها بود که جلسات بحث و تبادل نظر برگزار شد و در نهایت به این جمع‌بندی رسیدند که برای تنبیه متجاوز سلسله عملیات‌هایی را به طور مشترک از مرز‌های غربی شروع کنند. انجام این عملیات در در تاریخ ۲۷ مهرماه ۱۳۶۲ آغاز شد و به مدت ۱۰ روز به طول انجامید. این عملیات که عملیات «والفجر۴» نام داشت، از جبهه شمالی و در محور بانه‌ـ مریوان در مناطق کوهستانی کردستان ایران و از طرف شهر سردشت تا مریوان در منطقه‌ای به وسعت ۱۶۰ کیلومتر مربع در حوالی منطقه پنجوین عراق انجام گرفت. در سراسر منطقه این عملیات ۹ لشکر ارتش عراق به همراه ۲ تیپ پیاده و ۱۰ گردان توپخانه در مقابل ۱۶ تیپ پیاده، ۷ گردان کماندویی، ۴ گردان زرهی و ۱۵ گردان توپخانه حضور داشتند که تعدادی از آنها به عنوان نیرو‌های درگیر به شمار می‌آمدند. طبق طرح تهیه شده یگان‌ها در ۴ قرارگاه جزء، شامل ۳ قرارگاه در خط و یک قرارگاه احتیاط سازماندهی شدند. هدف اصلی این عملیات آزادسازی بخشی از سرزمین‌های ایران و تصرف پیشرفتگی و دهانه دشت شیلر و مسدود کردن راه عبور افراد مسلح احزاب کرد وفادار به رژیم بعثی عراق و همچنین تأمین شهر پنجوین بود. یکی دیگر از اهداف اجرای این عملیات عبارت بود از اینکه شهر‌های بانه و مریوان در استان کردستان و جاده‌های ارتباطی آنها از زیربرد آتش توپخانه ارتش بعثی خارج شود. انجام این عملیات موفقیت‌های خیلی خوب را به همراه داشت که یکی از مهم‌ترین آنها تصرف منطقه شیلر به طول ۳۵ در عرض ۶ تا ۱۵ کیلومتر بود که منطقه بانه را در شمال از منطقه مریوان در جنوب جدا می‌کند. این پیشرفتگی در خاک ایران موجب شده بود تا برقراری ارتباط زمینی با مشکلاتی همراه شود. از طرفی ۲۵۰ نفر از رزمندگان اسلام که در اسارات حزب دموکرات ایران بودند، آزاد شدند. این عملیات بسیار تأثیرگذار بود و موجب واکنش آمریکا و رژیم صهیونیستی در لبنان شد. رژیم بعثی عراق که ضربه سنگینی محتمل شد، در بسیاری از بخش‌ها مجبور به عقب‌نشینی شدند.